Η ελληνική στεγαστική αγορά αντιμετωπίζει μια σοβαρή κρίση προσφοράς και ζήτησης, με σημαντικές στρεβλώσεις και στις δύο πλευρές. Το φαινόμενο αποτυπώνεται στην ειδική μελέτη της Prosperty, που παρουσιάστηκε στο συνέδριο Prodexpo 2025 από τον CEO & Founder της εταιρείας, Αντώνη Μαρκόπουλο, με τίτλο «Στεγαστική κρίση στην Ελλάδα: Ζήτηση και Προσφορά».
Όπως τόνισε ο κ. Μαρκόπουλος, η αγορά παραμένει στάσιμη λόγω της ανορθολογικής τιμολόγησης και της έλλειψης συντονισμένων πολιτικών, με αποτέλεσμα ακίνητα να παραμένουν αδιάθετα για μήνες ή και χρόνια.
Η εικόνα της προσφοράς
Σήμερα υπάρχουν περίπου 131.000 ακίνητα προς πώληση και 45.000 προς ενοικίαση, ωστόσο μεγάλο μέρος αυτών είναι παλαιό, χτισμένο τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, και μόνο το 10% έχει ανακαινιστεί. Τα νεόδμητα ακίνητα απευθύνονται κυρίως σε υψηλά εισοδήματα, με τιμές που συχνά ξεπερνούν τα 6.000 ευρώ/τ.μ.
Σημαντικό πρόβλημα παραμένει η απουσία θεσμικών επενδυτών και η έλλειψη μεγάλων οικοπέδων για ανάπτυξη νέων οικιστικών έργων, που περιορίζει τη δημιουργία προσιτής στέγης και ενισχύει την ανισορροπία της αγοράς.
Η μελέτη δείχνει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ ζητούμενων και τελικών τιμών πώλησης. Η μέση ζητούμενη τιμή φτάνει τα 2.500 ευρώ/τ.μ., ενώ η μέση μεταβίβαση πραγματοποιείται τελικά περίπου στα 1.300 ευρώ/τ.μ., σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ. Αυτό δείχνει ότι οι αγγελίες συχνά δεν αντανακλούν την πραγματική αγορά, δημιουργώντας ανορθολογική τιμολόγηση και αβεβαιότητα για τους αγοραστές.
Η πλευρά της ζήτησης
Η ιδιοκατοίκηση έχει μειωθεί κατά 12%, ενώ οι νέοι και οι οικογένειες δυσκολεύονται να αποκτήσουν δικό τους σπίτι λόγω κόστους και αυστηρών τραπεζικών απαιτήσεων. Σύμφωνα με τον κ. Μαρκόπουλο, η αύξηση της ιδιοκατοίκησης πρέπει να αποτελέσει εθνικό στόχο και πρότεινε μέτρα όπως:
- Rent-to-Buy με κρατική στήριξη για το πρώτο κεφάλαιο αγοράς.
- Πρόγραμμα Σπίτι Μου ΙΙΙ με νέα όρια αξίας και παλαιότητας ακινήτων.
- Shared Equity και κρατικές εγγυήσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες αγοραστών.
- Ψηφιοποίηση και Multiple Listing Service (MLS)
Ενιαία πλατφόρμα
Μια κεντρική πρόταση της Prosperty αφορά τη βελτίωση των δεδομένων ακινήτων στις πλατφόρμες και την καθιέρωση Multiple Listing Service (MLS). Μέσα από μια ενιαία πλατφόρμα, όλοι οι μεσίτες, τράπεζες και θεσμικοί φορείς θα καταχωρούν τα ακίνητά τους με τυποποιημένα στοιχεία, εξασφαλίζοντας:
- Τέλος στις διπλές και ψευδείς αγγελίες.
- Μεγαλύτερη διαφάνεια στις τιμές αγοράς.
- Αξιόπιστα δεδομένα για πολίτες και επαγγελματίες.
- Ταχύτερες και ασφαλέστερες συναλλαγές.
- Δημιουργία εθνικής βάσης δεδομένων για στεγαστική πολιτική και αυτόματη αποτίμηση αξιών (AVM).
Σύμφωνα με τον κ. Μαρκόπουλο, «θα είναι υπόλογοι όσοι ανεβάζουν δεδομένα και κανείς δεν θα μπορεί να πει ψέματα, θα μπει τέλος στην αυθαιρεσία των λίγων που παραπλανούν τον κόσμο και θα γίνεται καλύτερη εκτίμηση του ακινήτου μέσω αλγορίθμων και άλλων εργαλείων».
