Ένα ακόμα σημαντικό βήμα προκειμένου να αφήσει πίσω της την εποχή των μνημονίων αναμένεται να κάνει η χώρα μας, καθώς μέσα στον Δεκέμβριο αναμένεται να προχωρήσει στην πρόωρη αποπληρωμή ποσού ύψους 5,29 δισ. ευρώ, που αφορά τα χρήματα που πήραμε ως δάνειο κατά την εφαρμογή του πρώτου μνημονίου. Πρόκειται για μια κίνηση που μειώνει άμεσα το δημόσιο χρέος κατά περίπου 2,2% του ΑΕΠ και εξοικονομεί 150 εκατομμύρια ευρώ από τόκους σε βάθος δώδεκα ετών. Με απλά λόγια, το κράτος πληρώνει νωρίτερα ένα κομμάτι παλαιών χρεών για να γλιτώσει χρήματα στο μέλλον και να βελτιώσει ακόμη περισσότερο την εικόνα της οικονομίας στις αγορές και στους επενδυτές.
Ειδικότερα, η αποπληρωμή αφορά τα δάνεια που είχε λάβει η χώρα το 2010 από τις χώρες της Ευρωζώνης μέσω του μηχανισμού GLF (Greek Loan Facility), συνολικού ύψους 52,9 δισ. ευρώ. Από αυτά, η Ελλάδα έχει ήδη αποπληρώσει 21,3 δισ. ευρώ και τώρα διαγράφει άλλο ένα σημαντικό κομμάτι. Στόχος της κυβέρνησης είναι έως το 2031 να έχει εξοφλήσει πλήρως όλα αυτά τα διμερή δάνεια – δέκα χρόνια νωρίτερα δηλαδή από την κανονική τους λήξη. Αυτό δείχνει ότι η χώρα πλέον έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να πληρώνει κανονικά τις υποχρεώσεις της, αλλά και να ξεμπερδεύει μαζί τους πολύ νωρίτερα και με καλύτερους όρους.
Βασικός λόγος που επιλέγεται η πρόωρη αποπληρωμή είναι το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα δάνεια θεωρούνται πλέον «ακριβά»

Ένας βασικός λόγος που επιλέγεται η πρόωρη αποπληρωμή είναι το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα δάνεια θεωρούνται πλέον «ακριβά». Έχουν επιτόκιο πάνω από 3%, τη στιγμή που το μέσο επιτόκιο για το συνολικό ελληνικό χρέος έχει πέσει στο 1,73%. Άρα, η πρόωρη εξόφλησή τους μειώνει τον κίνδυνο από μελλοντικές αυξήσεις επιτοκίων και εξοικονομεί σημαντικά ποσά για το κράτος και τους φορολογούμενους. Σύμφωνα με το προσχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2026, το χρέος της γενικής κυβέρνησης αναμένεται για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια να πέσει κάτω από το 140% του ΑΕΠ, φτάνοντας στο 137,6%, όταν φέτος βρίσκεται στο 145,4%. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση χρέους που έχει σημειωθεί στην Ελλάδα μέσα σε μία πενταετία και ένα σαφές σημάδι ότι η χώρα ανακτά την οικονομική της σταθερότητα, αφήνοντας πίσω τη βαριά κληρονομιά της κρίσης.
Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι αυτή η αποπληρωμή δεν επηρεάζει αρνητικά τη ρευστότητα του Δημοσίου. Τα ταμειακά διαθέσιμα βρίσκονται στα 44,8 δισ. ευρώ και ακόμη και μετά την καταβολή των 5,29 δισ. ευρώ θα παραμείνουν σε ένα ασφαλές επίπεδο περίπου 35-36 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό είναι περίπου αντίστοιχο με τα αποθεματικά που είχε παραλάβει η κυβέρνηση το 2019, γεγονός που δείχνει ότι η χώρα έχει ένα ισχυρό «μαξιλάρι ασφαλείας» για να αντιμετωπίσει πιθανές κρίσεις στο μέλλον. Να σημειωθεί ότι οι πρόωρες αποπληρωμές αναμένεται να συνεχιστούν και το 2026, εφόσον οι συνθήκες στις αγορές παραμείνουν ευνοϊκές.
Ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) σχεδιάζει να συνεχίσει μια προσεκτική πολιτική περιορισμένου δανεισμού, εκδίδοντας επιλεκτικά νέα ομόλογα, ώστε η χώρα να διατηρεί σταθερή παρουσία στις διεθνείς αγορές χωρίς να αυξάνει υπερβολικά τις δανειακές της ανάγκες. Ήδη τα αποτελέσματα στις αγορές είναι εντυπωσιακά. Η Ελλάδα δανείζεται πλέον με χαμηλότερο επιτόκιο από τη Γαλλία, καθώς η απόδοση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου βρίσκεται γύρω στο 3,4%, τη στιγμή που το γαλλικό φτάνει περίπου στο 3,6%. Αυτή η εξέλιξη δείχνει ότι οι επενδυτές θεωρούν την Ελλάδα πιο σταθερή και αξιόπιστη, την ώρα που άλλες χώρες βλέπουν το χρέος τους να αυξάνεται και τις αγορές να ανησυχούν για την πολιτική αστάθεια.
Η θετική εικόνα ενισχύεται και από τις προβλέψεις για το ΑΕΠ, το οποίο εκτιμάται ότι θα αυξηθεί από τα 249 δισ. ευρώ το 2025 στα 261 δισ. ευρώ το 2026. Παράλληλα, η χώρα συνεχίζει να πετυχαίνει πρωτογενή πλεονάσματα, γεγονός που σημαίνει πως μπορεί να καλύπτει τις ετήσιες πληρωμές τόκων –περίπου 6-7 δισ. ευρώ ή 3% του ΑΕΠ– χωρίς να χρειάζεται νέο δανεισμό. Για να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες του 2025, συμπεριλαμβανομένης της πρόωρης αποπληρωμής, πραγματοποιήθηκαν δύο σημαντικές εκδόσεις ομολόγων. Η πρώτη ήταν ένα νέο 10ετές ύψους 4 δισ. ευρώ με λήξη το 2035, ενώ η δεύτερη περιλάμβανε επανέκδοση 15ετών και 30ετών ομολόγων συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ, με ταυτόχρονη επαναγορά τίτλων 1,5 δισ. ευρώ που λήγουν το 2026. Η ζήτηση από θεσμικούς επενδυτές από Ευρώπη, ΗΠΑ και Ασία ήταν πολύ υψηλή, επιβεβαιώνοντας ότι η Ελλάδα έχει πλέον δημιουργήσει ένα ισχυρό «brand» αξιοπιστίας στις διεθνείς αγορές. Η συγκεκριμένη στρατηγική δεν βοηθά μόνο στο παρόν, αλλά και στο μέλλον. Με την αποπληρωμή των δανείων του πρώτου μνημονίου μειώνεται ο κίνδυνος για το διάστημα μετά το 2032, όταν αναμένεται ένα νέο κύμα λήξεων ομολόγων. Έτσι, το δημόσιο χρέος καθίσταται πιο βιώσιμο και πιο εύκολα διαχειρίσιμο σε βάθος χρόνου.