Η παλαιότερη κληρονομική μοναρχία στον κόσμο αναμένει ίσως ένα νέο ηγέτη: ο ιάπωνας αυτοκράτορας Ακιχίτο υπαινίχθηκε σε τηλεοπτικό του μήνυμα μια πιθανή αποχώρηση από το ανώτατο αξίωμα της χώρας.

«Φοβάμαι ότι θα είναι δύσκολο για μένα να εκπληρώσω τα καθήκοντά μου ως σύμβολο του κράτους με πλήρη ισχύ, όπως έχω κάνει μέχρι τώρα, είπε ο 82 χρονος Ακιχίτο.

Η φυσική του κατάσταση είχε επιδεινωθεί έπειτα από δύο χειρουργικές επεμβάσεις. Ο Ακιχίτο δεν ανέφερε ωστόσο τη λέξη παραίτησή κατά πάσα πιθανότητα για συνταγματικούς λόγους: ο νόμος της διαδοχής στην Ιαπωνία δεν προβλέπει παραίτηση του αρχηγού του κράτους και θα πρέπει να αλλάξει για ένα τέτοιο βήμα.

Ο πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε δήλωσε ότι θα λάβει τις δηλώσεις του αυτοκράτορα σοβαρά και θα ανταποκριθεί σε αυτό. «Λαμβάνοντας υπόψη τις ευθύνες του αυτοκράτορα και την ηλικία του και το βάρος της λειτουργίας του, πρέπει να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε», είπε. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να ερμηνεύσει τις υποδείξεις του Ακιχίτο όπως είναι επιθυμητό, για να μπορέσει να προχωρήσει τροποποιώντας τους περί παραίτησης νόμους.

Στα μέσα Ιουλίου είχαν δημοσιευτεί πληροφορίες σχετικά με την πρόθεση του αυτοκράτορα να παραιτηθεί . Οι αναφορές αυτές ειναι «απολύτως αναληθείς», είχε δηλώσει τότε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του παλατιού Σινίσιρο Γιαμαμότο. Νωρίτερα, ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης είχαν αναφέρει ότι ο Ακιχίτο θα παραιτηθεί «εντός των προσεχών ετών» .

Ο Ακιχίτο βρίσκεται στον θρόνο από τις 7 Ιανουαρίου 1989 ως επικεφαλής της παλαιότερης κληρονομικής μοναρχίας στον κόσμο Ο δημοφιλής στον ιαπωνικό λαό Ακιχίτο θα αντικατασταθεί σε περίπτωση παραίτησης από τον μεγαλύτερο γιο του, τον 56χρονο πρίγκιπα Ναρουχίτο.

Ποιος είναι ο 82χρονος αυτοκράτορας

Ακιχίτο, ο 125ος αυτοκράτορας της Ιαπωνίας, στο θρόνο εδώ και 27 χρόνια, εκσυγχρόνισε με μικρές πινελιές το αυστηρό ιαπωνικό αυτοκρατορικό σύστημα, εκπέμποντας ένα μήνυμα ειρήνης και απορρίπτοντας το εθνικιστικό πνεύμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο αυτοκράτορας με τη γλυκιά φωνή, απόγονος της αρχαιότερης αυτοκρατορικής οικογένειας του κόσμου, οι ρίζες της οποίας φθάνουν σε βάθος 2.600 ετών, σύμφωνα με τη μυθολογία, στον 7ο αιώνα μετά Χριστόν, σύμφωνα με τους ιστορικούς, καινοτόμησε και πάλι σήμερα ανοίγοντας τον δρόμο για μία συζήτηση σχετικά με την παραίτηση από τον θρόνο, η οποία δεν προβλέπεται από το αυτοκρατορικό πρωτόκολλο.

Ο Ακιχίτο γεννήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1933, τη στιγμή που η Ιαπωνία βρίσκεται σε πλήρη μιλιταριστική επέκταση στην Ασία. Είναι 11 ετών όταν ο πατέρας του Χιροχίτο απεκδύθηκε της ιερής του υπόστασης μετά την παράδοση της Ιαπωνίας τον Αύγουστο 1945.

Οταν τον διαδέχεται στον θρόνο το 1989, ο αυτοκράτορας αναλαμβάνει με ταπεινότητα και σύνεση « τα καθήκοντα της εκπροσώπησης του κράτους», ως σύμβολο του έθνους και της ενότητας του λαού, όπως περιγράφεται από το νέο μεταπολεμικό ειρηνιστικό Σύνταγμα, που στερεί από τον αυτοκράτορα τις εξουσίες διακυβέρνησης.

Έχοντας επιλέξει να προσεγγίσει τον ιαπωνικό λαό, χαίρει μεγάλης εκτίμησης εκ μέρους της μεγάλης πλειοψηφίας των Ιαπώνων.

Εκ φύσεως διακριτικός και αναγκασμένος από το Σύνταγμα να μην θίγει πολιτικά θέματα, ο Ακιχίτο εκμεταλλεύθηκε όλα τα περιθώρια αφήνοντας να γίνουν αντιληπτές οι απόψεις του κατά τη διάρκεια των τριών δεκαετιών της παραμονής του στον θρόνο, της περιόδου που ονομάστηκε Heisei, δηλαδή «εκπλήρωση της ειρήνης».

Αρνούμενος την παράδοση της λατρείας του Αυτοκράτορα ή την αποθέωση του ιαπωνικού λαού, «δεν υιοθετεί έναν στενό εθνικισμό», γράφει ο Μασαγιάσου Χοσάκα, συγγραφέας ενός βιβλίου για τον Ακιχίτο και τον πατέρα του. «Δεν νομίζω ότι είχαμε ποτέ έναν αυτοκράτορα τόσο έντιμο και τόσο ανθρώπινο όσο εκείνος».

Το περασμένο καλοκαίρι, έγραψε ιστορία εκφράζοντας «βαθιά οδύνη» για τις πράξεις της Ιαπωνίας κατά τον 20ό αιώνα, τη στιγμή που η κυβέρνηση του Σίνζο Αμπε ενίσχυε τον ρόλο των ενόπλων δυνάμεων.

Καθ΄όλη τη διάρκεια της παραμονής του στον θρόνο, προσπάθησε να επουλώσει τα τραύματα που άφησε πίσω του ο πόλεμος με προσκυνήματα στους τόπους όπου διαπράχθηκαν οι ακρότητες του ιαπωνικού στρατού, από την Κίνα μέχρι τις Φιλιππίνες, από τα νησιά Παλάου μέχρι τα Σαϊπάν, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μιτσίκο.

Πριν από την ανάρρησή του στον θρόνο των Χρυσανθέμων, είχε προλάβει να παραβεί τις παραδόσεις ενώνοντας τη ζωή του με την κοινή θνητή Μιτσίκο Σόντα, κόρη ενός εμπόρου δημητριακών, την οποία είχε συναντήσει σε τένις κλαμπ και φοιτήτρια στο καθολικό σχολείο του Τόκιο.

Σπάζοντας ακόμη μία παράδοση, το ζευγάρι μεγάλωσε μόνο του τα παιδιά του, την κόρη και τους γιους του, τον διάδοχο Ναρουχίτο και τον ακισίνο, δεύτερο στη διαδοχή.

Σύμφωνα με την ιαπωνική παράδοση, ο Ναρουχίτο αποχωρίστηκε στα 3 του χρόνια τους γονείς του, τον αυτοκράτορα Χιροχίτο και την αυτοκράτειρα Ναγκάκο , για να ζήσει μία ζωή «θλίψης και απομόνωσης», σύμφωνα με την Ελίζαμπεθ Γκρέι Βάινινγκ, την Αμερικανίδα που υπήρξε η παιδαγωγός του μετά τον πόλεμο.

Παθιασμένος με την βοτανική, τη θαλάσσια βιολογία και την ιχθυολογία, ενημερωμένος για ενεργειακά και περιβαλλοντικά θέματα, έκανε στη συνέχεια σπουδές Πολιτικής Επιστήμης στο φημισμένο ιαπωνικό πανεπιστήμιο Gakoushuin.

«Η πολυτιμότερη κληρονομιά που θα αφήσουν οι Ακιχίτο και Μιτσίκο είναι οι προσπάθειές τους να θέσουν το αυτοκρατορικό τους κύρος στην υπηρεσία των πλέον αδύναμων μελών της ιαπωνικής κοινωνίας», λέει ο Κένεθ Ρουφ, ειδικός στην Ιαπωνία του Πανεπιστημίου του Portland.

Στις 16 Μαρτίου 2011, μόλις πέντε ημέρες μετά τον σεισμό και το τσουνάμι που κατέστρεψαν το νοτιο-ανατολικό τμήμα της χώρας του, αφήνοντας πίσω τους 18.500 νεκρούς και αγνοούμενους και έχονατς πλήξει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους , ο Ακιχίτο απευθύνθηκε για πρώτη φορά στην Ιστορία μέσω της τηλεόρασης στους Ιάπωνες, για να εκφράσει τη βαθιά του ανησυχία για την κατάσταση στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα και να δηλώσει ότι «προσεύχεται για την ασφάλεια των πολλών».

Έπειτα από τρεις δεκαετίες ωστόσο και αντιμετωπίζοντας προβλήματα υγείας, ο Ακιχίτο αρχίζει να αναρωτιέται για το μέλλον του. «Ευτυχώς, βρίσκομαι σήμερα σε καλή υγεία. Ωστόσο, όταν βλέπω την καταστασή μου να αδυνατίζει προοδευτικά, ανησυχώ για τις δυσκολίες στην εκπλήρωση των καθηκόντων μου ως συμβόλου του Κράτους», είπε σήμερα.