Απατεώνες φέρεται να εκμεταλλεύτηκαν απελπισμένες οικογένειες με παιδιά που έπασχαν από σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος, κρατώντας για τον εαυτό τους το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που συγκεντρώθηκαν από διάφορες καμπάνιες.

Η έρευνα του BBC εντόπισε 15 οικογένειες που δηλώνουν ότι έλαβαν ελάχιστα ή σχεδόν καθόλου από τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν, ενώ συχνά δεν είχαν καν ενημερωθεί ότι οι καμπάνιες είχαν δημοσιευθεί, παρά το γεγονός ότι συμμετείχαν στις λήψεις των βίντεο.

Εννέα από τις οικογένειες με τις οποίες επικοινώνησε το BBC δήλωσαν πως δεν έλαβαν ποτέ χρήματα, παρόλο που φαίνεται να συγκεντρώθηκαν 4 εκατομμύρια δολάρια.

Οι καμπάνιες φαίνεται να δημιουργήθηκαν από το ίδιο δίκτυο απάτης, ενώ ένας πληροφοριοδότης από το δίκτυο αυτό αποκάλυψε ότι αναζητούσαν «όμορφα παιδιά» ηλικίας «τριών έως εννέα ετών… χωρίς μαλλιά».

Πίσω από την απάτη φέρεται να βρίσκεται ένας Ισραηλινός άνδρας που ζει στον Καναδά και ονομάζεται Erez Hadari.

Η έρευνα του BBC

Η έρευνα του BBC ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023, όταν ένα βίντεο στο YouTube τράβηξε την προσοχή του δικτύου. Στο βίντεο ένα κορίτσι από την Γκάνα ακούγεται να κλαίει λέγοντας πως δεν θέλει να πεθάνει και πως οι θεραπείες της κοστίζουν πολύ.

Μια καμπάνια χρηματοδότησης για την κοπέλα φέρεται να συγκέντρωσε σχεδόν 700.000 δολάρια.

Οι δημοσιογράφοι του BBC εντόπισαν και άλλα παρόμοια βίντεο με άρρωστα παιδιά από όλο τον κόσμο μέσω των οποίων συγκεντρώθηκαν τεράστια χρηματικά ποσά.

Οι καμπάνιες με τη μεγαλύτερη διεθνή απήχηση φαίνεται να συνδέονται με έναν οργανισμό με την επωνυμία Chance Letikva (Chance for Hope, δηλαδή «Ελπίδα για την Ευκαιρία») που είναι καταχωρημένος στο Ισραήλ και στις ΗΠΑ.

Το BBC αναφέρει πως η ταυτοποίηση των παιδιών που εμφανίζονται στα βίντεο ήταν δύσκολη και χρειάστηκε να χρησιμοποιηθεί η μέθοδος του γεωεντοπισμού, τα social media και ένα λογισμικό αναγνώρισης προσώπου, για να εντοπιστούν οι οικογένειές τους, οι οποίες βρίσκονταν σε διάφορα μέρη σε όλο τον κόσμο.

Η ιστορία του μικρού Khalil

Η Aljin Tabasa από τις Φιλιππίνες δήλωσε στο BBC ότι ο γιος της, Khalil, αρρώστησε λίγο μετά τα έβδομα γενέθλιά του.

«Όταν μάθαμε ότι ήταν καρκίνος, ένιωσα σαν να κατέρρευσε ολόκληρος ο κόσμος μου», λέει.

Η Aljin είπε στο BBC ότι, επειδή η θεραπεία στο τοπικό νοσοκομείο της πόλης Cebu ήταν αργή, αναγκάστηκε να στείλει μηνύματα σε όποιον μπορούσε να σκεφτεί ζητώντας βοήθεια. Κάποιος την έφερε σε επαφή με έναν ντόπιο επιχειρηματία, ονόματι Rhoie Yncierto, ο οποίος της ζήτησε ένα βίντεο του Khalil – το οποίο, όπως συνειδητοποίησε αργότερα η Aljin, ήταν ουσιαστικά ένα είδος κάστινγκ.

Τον Δεκέμβριο του 2022, ένας άνδρας έφτασε από τον Καναδά, συστήνοντας τον εαυτό του ως «Erez». Πλήρωσε εκ των προτέρων το κόστος της λήψης και υποσχέθηκε να δίνει στην Aljin 1.500 δολάρια κάθε μήνα, αν η ταινία συγκέντρωνε πολλές δωρεές.

Ο Erez σκηνοθέτησε το φιλμ του Khalil στο τοπικό νοσοκομείο, με τα γυρίσματα να διαρκούν 12 ώρες, ενώ φαίνεται να χρησιμοποίησε κρεμμύδια, για να κάνει το παιδί να δακρύσει.

Μήνες αργότερα, η οικογένεια ανέφερε ότι δεν είχε καμία ενημέρωση για το βίντεο και, όταν η Aljin έστειλε μήνυμα στον Erez, αυτός της απάντησε ότι το βίντεο «δεν πήγε καλά».

«Έτσι όπως το κατάλαβα, το βίντεο απλώς δεν απέφερε καθόλου χρήματα», λέει.

Ωστόσο, το BBC τη διαβεβαίωσε ότι η καμπάνια φέρεται να είχε συγκεντρώσει περίπου 27.000 δολάρια έως τον Νοέμβριο του 2024 και εξακολουθούσε να είναι ενεργή στο διαδίκτυο.

«Με τόσα χρήματα που είχαν συγκεντρωθεί, δεν μπορώ να μη σκέφτομαι ότι ίσως ο Khalil να ήταν ακόμα ζωντανός», λέει η Aljin. «Δεν καταλαβαίνω πώς μπόρεσαν να μας το κάνουν αυτό».

Όταν ρωτήθηκε για τον ρόλο του στα γυρίσματα, ο Rhoie Yncierto αρνήθηκε ότι είχε ζητήσει από οικογένειες να ξυρίσουν τα κεφάλια των παιδιών τους και δήλωσε ότι δεν έλαβε κάποια αμοιβή για τη «στρατολόγηση οικογενειών».

Υποστήριξε ακόμα ότι δεν είχε «κανέναν έλεγχο» στη διαχείριση των χρημάτων και ότι δεν είχε καμία επαφή με τις οικογένειες μετά την ημέρα των γυρισμάτων. Όταν το BBC τον ενημέρωσε ότι οι οικογένειες δεν είχαν λάβει καμία από τις δωρεές, είπε πως ήταν «μπερδεμένος» και εξέφρασε τη «βαθιά του λύπη για τις οικογένειες».

Κανένα πρόσωπο με το όνομα Erez δεν εμφανίζεται στα έγγραφα καταχώρισης του οργανισμού Chance Letikva. Ωστόσο, δύο από τις καμπάνιες που ερεύνησε το BBC είχαν επίσης προωθηθεί από έναν άλλο οργανισμό με την ονομασία Walls of Hope, καταχωρημένο στο Ισραήλ και τον Καναδά. Τα έγγραφα αναφέρουν ως διευθυντή στον Καναδά τον Erez Hadari.

Φωτογραφίες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο τον δείχνουν να παρευρίσκεται σε εβραϊκές θρησκευτικές εκδηλώσεις στις Φιλιππίνες, τη Νέα Υόρκη και το Μαϊάμι. Όταν το BBC έδειξε τις εικόνες στην Aljin, εκείνη επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο που είχε συναντήσει.

Πώς εντόπιζαν τα παιδιά

Ένας πρώην εργαζόμενος του κυκλώματος αποκάλυψε στο BBC τον τρόπο με τον οποίο επιλέγονταν τα παιδιά που συμμετείχαν στα βίντεο.

Όπως δήλωσε, υπό τον όρο της ανωνυμίας, του ζητούσαν να επισκέπτεται ογκολογικές κλινικές.

«Πάντα έψαχναν για όμορφα παιδιά με λευκό δέρμα. Έπρεπε να είναι ηλικίας τριών έως εννέα ετών, να ξέρουν να μιλάνε καλά και να μην έχουν μαλλιά», είπε.

«Μου ζητούσαν φωτογραφίες για να ελέγξουν αν το παιδί ήταν “κατάλληλο” και εγώ τις έστελνα στον Erez».

Ο πληροφοριοδότης ανέφερε ότι στη συνέχεια ο Hadari προωθούσε τις φωτογραφίες σε κάποιον άλλο στο Ισραήλ, του οποίου το όνομα δεν έμαθε ποτέ.

Όσο για τον ίδιο τον Hadari, οι δημοσιογράφοι του BBC προσπάθησαν να επικοινωνήσουν μαζί του σε δύο διευθύνσεις στον Καναδά, αλλά δεν τα κατάφεραν. Απάντησε μόνο σε ένα φωνητικό μήνυμα που του έστειλαν, αναφορικά με τα χρήματα που φέρεται να συγκέντρωνε μέσα από τις καμπάνιες, λέγοντας ότι η οργάνωση «δεν υπήρξε ποτέ ενεργή», χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει σε ποια ακριβώς οργάνωση αναφερόταν.