Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, αναχωρεί την Παρασκευή για ένα ταξίδι στην Ασία, όπου θα συναντήσει τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ. Το ταξίδι αυτό είναι γεμάτο κινδύνους και ρίσκο για τον πρόεδρο των ΗΠΑ, καθώς ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ της χώρας του και της Κίνας εισέρχεται σε νέα κλιμάκωση, με φόντο τις σπάνιες γαίες.
Μάλιστα, το επικείμενο ταξίδι έχει χαρακτηριστεί ως «το πιο επικίνδυνο» που έχει κάνει ποτέ ο πρόεδρος των ΗΠΑ στο εξωτερικό, καθώς πολλά μπορεί να πάνε στραβά στις εύθραστες σχέσεις του με τις ασιατικές χώρες των οποίων τους ηγέτες αναμένεται να συναντήσει.
Σε αντίθεση με τα αυστηρά «χορογραφημένα» ταξίδια του στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, όπου οι ηγέτες ήταν πρόθυμοι να τιμήσουν τον πρόεδρο των ΗΠΑ, το εβδομαδιαίο ταξίδι του στην Ασία είναι γεμάτο πιθανά εμπόδια, όπως σημειώνει το Politico. Μια αναμενόμενη συνάντηση μεταξύ του Τραμπ και του Κινέζου ηγέτη Σι Τζινπίνγκ στη Νότια Κορέα θα μπορούσε να αποτρέψει έναν ακόμη οικονομικό πόλεμο εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών, αλλά το αποτέλεσμα -ή ακόμη και το αν θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση -δεν είναι καθόλου βέβαιο.
«Ένα από τα πιο επικίνδυνα ταξίδια που έχει κάνει ποτέ πρόεδρος των ΗΠΑ»
Ο Τραμπ θα μπορούσε να επιστρέψει γιορτάζοντας για συμφωνίες που θα ενισχύσουν τους δεσμούς των ΗΠΑ στην περιοχή -ή, αν οι συνομιλίες με τον Σι καταρρεύσουν, αντιμετωπίζοντας έναν κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο που πιθανότατα θα ταράξει τις αγορές, θα επηρεάσει τις αλυσίδες εφοδιασμού και θα αναδείξει την εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα για κρίσιμα ορυκτά. Ο Λευκός Οίκος έχει ανακοινώσει ότι οι δύο ηγέτες θα συναντηθούν την Πέμπτη, αλλά η Κίνα δεν έχει ακόμη επιβεβαιώσει τη συνάντηση.
«Αυτό είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα ταξίδια που έχει κάνει ποτέ πρόεδρος των ΗΠΑ», δήλωσε ο Στιβ Μπάνον, πρώην επικεφαλής στρατηγικής του Λευκού Οίκου. «Το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα έχει κηρύξει ανοιχτό οικονομικό πόλεμο κατά της Αμερικής, οπότε αυτό είναι που αποκαλούν ‘ρίψη του σιδερένιου ζαριού’. Το στοίχημα είναι τεράστιο».
Αλλά η Κίνα δεν είναι το μόνο πιθανό πρόβλημα.
Ο γρίφος της Ασίας για τον Ντόναλντ Τραμπ
Η Μαλαισία, που φιλοξενεί μια από τις δύο συνόδους στις οποίες θα συμμετάσχει ο Τραμπ, προσπαθεί να στήσει μια τελετή ειρήνης ανάμεσα στην Καμπότζη και την Ταϊλάνδη. Ωστόσο, οι δύο χώρες δεν έχουν επιλύσει τη συνοριακή διαμάχη που ξέσπασε σε σφοδρές συγκρούσεις τον Ιούλιο, και ο ρόλος του Πεκίνου στην προμήθεια όπλων που χρησιμοποίησε η Πνομ Πεν σε εκείνη τη σύγκρουση έχει αυξήσει τις εντάσεις.
Ο Τραμπ επιδιώκει επίσης να εδραιώσει δεσμεύσεις επενδύσεων από τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία, ακόμα και καθώς η Νότια Κορέα διαπραγματεύεται την υπόσχεση ύψους 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων και η νέα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας έχει απειλήσει να αποσυρθεί από τη συμφωνία με τις ΗΠΑ, που περιλαμβάνει πακέτο επενδύσεων ύψους 550 δισεκατομμυρίων δολαρίων, εάν τη θεωρήσει άδικη.
Ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης απέρριψε την ιδέα ότι υπάρχει οποιαδήποτε αβεβαιότητα για το ταξίδι του Ντόναλντ Τραμπ.
«Ο πρόεδρος Τραμπ δεν ταξιδεύει για να κάνει διάλογο απλώς για τον διάλογο. Πηγαίνει στην Ασία για να κλείσει μεγάλες εμπορικές συμφωνίες, να εξασφαλίσει τεράστιες επενδύσεις και να προωθήσει δραματικά την ειρήνη και την ασφάλεια στον Ινδο-Ειρηνικό», δήλωσε ο αξιωματούχος. «Τα πρωτοφανή αποτελέσματα θα μιλήσουν από μόνα τους».
Ο Τραμπ πέρασε την εβδομάδα ενισχύοντας τις προσδοκίες για επιτυχία, μεταδίδοντας τη βεβαιότητα ότι όχι μόνο θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση με τον Σι στη Νότια Κορέα, αλλά ότι θα αποχωρήσει με μια «πολύ δίκαιη και πολύ μεγάλη εμπορική συμφωνία».
Το στοίχημα της συνάντησης με τον Σι
Η περίπλοκη γεωπολιτική υπογραμμίζει το ρίσκο που παίρνει ο Τραμπ, με τη δυνητική συνάντηση με τον Σι να είναι το μεγαλύτερο στοίχημα που ελπίζει να αποδώσει.
Το ταξίδι ακολουθεί μια εβδομάδα που μπορεί να ήταν η καλύτερη για την εξωτερική πολιτική του Τραμπ στη δεύτερη θητεία του. Μετά την επιτυχία εξασφάλισης συμφωνίας ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ο Τραμπ βρίσκεται σε πολύ διαφορετική θέση: Η ειρήνη στη Μέση Ανατολή είναι εύθραυστη, μια δεύτερη συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται να έχει ακυρωθεί και οι εντάσεις με την Κίνα βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων μηνών.
Για να σημειώσει νίκη, ο Τραμπ χρειάζεται την απόσυρση του ΣΙ από κάποιες πρόσφατες ενέργειες, όπως οι αυστηροί περιορισμοί σε προϊόντα που περιέχουν ακόμη και ίχνη σπάνιων γαιών της Κίνας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιδιώκει επίσης να εξασφαλίσει νέες εμπορικές συμφωνίες με βασικές οικονομίες της Ασίας, μερικές από τις οποίες βρίσκονται σε σοβαρές συγκρούσεις. Η κίνηση αναβιώνει μια προηγούμενη στρατηγική να απομακρύνει τις περιφερειακές οικονομίες από την επιρροή της Κίνας μέσω εναλλακτικών εμπορικών ρυθμίσεων καθώς η σύγκρουση στην περιοχή βαθαίνει.
Οι πιέσεις που δέχεται ο Τραμπ στο εσωτερικό
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει συχνά ανακοινώσει πλήρη νίκη πριν ακόμη διευκρινιστούν οι λεπτομέρειες και κάποιοι στον Λευκό Οίκο αναμένουν ότι θα το κάνει ξανά μετά τη συνάντηση με τον Σι, παρουσιάζοντας ακόμη και μια μικρή αποκλιμάκωση του εμπορικού πολέμου με την Κίνα ως αδιαμφισβήτητη νίκη.
Αλλά αυτό μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει πιστευτό αν δεν καταφέρει να εξασφαλίσει σημαντικές υποχωρήσεις. Ρεπουμπλικάνοι από αγροτικές πολιτείες, επηρεασμένοι από αγρότες σόγιας που είναι αγανακτισμένοι για τις χαμένες εξαγωγές, ασκούν ανοιχτά κριτική στην κυβέρνηση. Η πίεση αυτή προστίθεται στις υπάρχουσες διαμαρτυρίες από επιχειρήσεις, ιδιαίτερα λιανοπωλητές που εξαρτώνται από εισαγωγές από την Κίνα, οι οποίοι εισέρχονται στην κρίσιμη περίοδο των εορτών αντιμετωπίζοντας υψηλότερες τιμές λόγω των δασμών.
Τις ημέρες πριν την αναχώρησή του, ο Τραμπ προέβαλε τη «σπουδαία σχέση» του με τον Σι και απέρριψε την εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα όσον αφορά την παραγωγή και επεξεργασία σπάνιων γαιών, που είναι κρίσιμες για την κατασκευή πολλών προϊόντων, από iPhones έως αισθητήρες μαχητικών αεροσκαφών.
«Θα έχουμε μια δίκαιη και μεγάλη συμφωνία», λέει ο Τραμπ
«Νομίζω ότι θα έχουμε πολύ καλή σχέση με την Κίνα», είπε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους. «Όταν ολοκληρώσουμε τις συναντήσεις μας στη Νότια Κορέα, η Κίνα και εγώ θα έχουμε μια πραγματικά δίκαιη και πολύ μεγάλη εμπορική συμφωνία».
Οι ειδικοί αναμένουν ότι ο Τραμπ και ο Σι θα μειώσουν αρκετά τις εντάσεις ώστε να συναντηθούν στη Νότια Κορέα.
Ωστόσο, πολλοί παραμένουν δύσπιστοι ότι ο Λευκός Οίκος θα κάνει ουσιαστική πρόοδο στη συνολική σχέση με την Κίνα, πέρα από το πάτημα του κουμπιού επαναφοράς.
Και μερικοί φοβούνται ότι ο Τραμπ θα είναι τόσο απεγνωσμένος να επαναφέρει την Κίνα στις αγορές σόγιας και να χαλαρώσει τους περιορισμούς για τις σπάνιες γαίες που μπορεί να κάνει υποχωρήσεις που διαφορετικά δεν θα έκανε, όπως η αφαίρεση ελέγχων εξαγωγής σε τσιπ και εξοπλισμό κατασκευής ημιαγωγών και η ανατροπή περιορισμών στις επενδύσεις που αποσκοπούν στον έλεγχο της ροής προηγμένων τεχνολογιών στο εξωτερικό.
Η συνάντηση με τον Σι, το πιο επικίνδυνο σκέλος του ταξιδιού
Η διαχείριση της συνάντησης με τον Σι στη Νότια Κορέα είναι μακράν το πιο επικίνδυνο μέρος του ταξιδιού του Τραμπ, αλλά οι άλλες στάσεις παρουσιάζουν τις δικές τους προκλήσεις. Η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, των οποίων οι ηγέτες αναμένεται να συναντηθούν με τον Τραμπ κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, μπορεί να επιδιώξουν την αναδιαπραγμάτευση εμπορικών συμφωνιών που ο Τραμπ έχει προβάλει στο εσωτερικό κοινό.
Η Νότια Κορέα, που ακόμη επεξεργάζεται μια εμπορική συμφωνία, έχει δυσαρεστηθεί με την ιδέα να παραδώσει 350 δισεκατομμύρια δολάρια σε έργα που επιλέγονται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ. Η Σεούλ υποστήριξε ότι μια τέτοια δομή θα οδηγούσε τη χώρα σε οικονομική κρίση και ζήτησε ευελιξία στον τρόπο χρηματοδότησης των 350 δισεκατομμυρίων.
Η Σεούλ ζητά επίσης ανακούφιση για τη βιομηχανία αυτοκινήτων της, που αντιμετωπίζει δασμό 25% ενώ οι αυτοκινητοβιομηχανίες στην ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιαπωνία έχουν χαμηλότερο ποσοστό.
Πιθανές αντιδράσεις και από την Ιαπωνία
Ο Τραμπ αντιμετωπίζει επίσης πιθανή αντίδραση στο Τόκιο αν πιέσει τη νέα πρωθυπουργό Σανάε Τακαΐτσι να δώσει λεπτομέρειες για το πώς θα υλοποιήσει τις επενδύσεις ύψους 550 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε έργα των ΗΠΑ που είχε δεσμευτεί ο προκάτοχός της, πρώην πρωθυπουργός Σιγκέρου Ισίμπα.
Η Τακαΐτσι διακινδυνεύει την κατάρρευση του εύθραυστου συνασπισμού που ολοκλήρωσε τη Δευτέρα, αν κάνει υποχωρήσεις προς τον Τραμπ που οι πολιτικοί αντίπαλοι μπορούν να χαρακτηρίσουν οικονομικά επιβλαβείς.
Λίγοι επιδιώκουν αντιπαράθεση με τον απρόβλεπτο Αμερικανό πρόεδρο, και οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας αναμένεται να χρησιμοποιήσουν τη σύνοδο ASEAN στη Μαλαισία την επόμενη εβδομάδα για να δείξουν τη στήριξή τους στην εμπορική ατζέντα του Τραμπ.
Αλλά οι νέες συμφωνίες δεν θα εξαλείψουν τη δυσαρέσκεια από τους εμπορικούς δασμούς του Τραμπ, που έχουν χτυπήσει κατασκευαστές προσανατολισμένους στις εξαγωγές σε όλη τη Νοτιοανατολική Ασία.
«Ως ΗΠΑ, όταν διαπραγματεύεσαι με άλλες πλευρές, το πώς η διαπραγμάτευση αυτή θα επηρεάσει την Κίνα ή θα σε βοηθήσει να προστατευτείς από τις ενέργειες της Κίνας είναι πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού», δήλωσε η Γκρέτα Πάις, που υπηρέτησε ως γενική νομική σύμβουλος στο Γραφείο Εκπροσώπου Εμπορίου των ΗΠΑ κατά την κυβέρνηση Μπάιντεν. «Με αυτήν την κυβέρνηση, δεδομένων των πρόσφατων ενεργειών, αυτό θα ισχύει ακόμη περισσότερο».
Αξιωματούχοι των ΗΠΑ λένε ότι βρίσκονται κοντά σε εμπορική συμφωνία με την Καμπότζη, η οποία έχει αγκαλιάσει την παρέμβαση του Τραμπ στη συνοριακή διαμάχη με την Ταϊλάνδη –προτείνοντάς τον για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Αλλά η Ταϊλάνδη έχει κατά κύριο λόγο απορρίψει την εξωτερική παρέμβαση και έχει θέσει σειρά όρων που πρέπει να συμφωνήσει η Καμπότζη πριν αποσύρει τα στρατεύματα.
