Σε μια κρίσιμη συνάντηση κορυφής, οι Πρόεδροι των ΗΠΑ και της Ρωσίας, Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντίμιρ Πούτιν, συναντώνται σήμερα στην Αλάσκα. Σκοπός της συνόδου, τουλάχιστον για την αμερικανική πλευρά, είναι η εξεύρεση λύσης στον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Η επίτευξη μίας ειρηνευτικής συμφωνίας, όμως, προϋποθέτει επίλυση του ακανθώδους εδαφικού ζητήματος, καθώς η Ρωσία κατέχει περίπου το ένα πέμπτο της ουκρανικής επικράτειας.
Το «σενάριο» των ανταλλαγών και η στάση του Κιέβου
Η ιδέα για «ανταλλαγές εδαφών» ήρθε στο προσκήνιο την περασμένη Παρασκευή, όταν ο Τραμπ υπαινίχθηκε αυτό το ενδεχόμενο ως μέρος μιας συμφωνίας εκεχειρίας. Αν και ο Αμερικανός πρόεδρος δεν διευκρίνισε ποιες περιοχές εννοούσε, η πρόταση αυτή έχει ήδη απορριφθεί κατηγορηματικά από την Ουκρανία.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, σε πρόσφατη επικοινωνία με Ευρωπαίους ηγέτες, ξεκαθάρισε ότι ο Τραμπ επιθυμεί την εκεχειρία, αλλά οι εδαφικές διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να γίνουν χωρίς τη συμμετοχή του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ειδική ανάλυση από τον Αμερικανό Ειδικό Απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος φέρεται να συναντήθηκε με το Κρεμλίνο, υποδηλώνει ότι μία από τις προτάσεις που βρίσκονται στο τραπέζι είναι η παραχώρηση των ανατολικών περιφερειών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ με αντάλλαγμα κατάπαυση του πυρός.
Ωστόσο, η κατάσταση στο Ντονέτσκ έχει επιδεινωθεί ραγδαία, με τις ρωσικές δυνάμεις να καταγράφουν σημαντικές προόδους. Ειδικοί επισημαίνουν ότι, ακόμα και αν το Κίεβο το ήθελε, η εκκένωση δεκάδων χιλιάδων πολιτών και στρατιωτών σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα θα ήταν αδύνατη.
Επιπλέον, ο Ζελένσκι έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι τυχόν παραχωρήσεις εδάφους θα χρησιμοποιηθούν από τη Ρωσία ως «εφαλτήριο» για νέες εισβολές, όπως συνέβη με την Κριμαία.
Το «φάντασμα» της Κριμαίας και οι μαξιμαλιστικοί στόχοι του Πούτιν
Το κεντρικό ερώτημα που πλανάται στις διαπραγματεύσεις είναι αν ο Πούτιν έχει εγκαταλείψει τους «μαξιμαλιστικούς» πολεμικούς του στόχους. Ο Ρώσος πρόεδρος, ο οποίος έχει ενσωματώσει τις τέσσερις μερικώς κατεχόμενες περιφέρειες στο ρωσικό σύνταγμα, έχει δείξει την πρόθεσή του να μην περιοριστεί σε μια απλή ανταλλαγή εδαφών. Η Μόσχα κατέχει το μεγαλύτερο μέρος του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, αλλά και τμήματα της Χερσώνας και της Ζαπορίζια, με τον έλεγχο να παραμένει αμφίρροπος.
Αυτό το «άνοιγμα» της Ουάσιγκτον σε συζητήσεις για ανταλλαγές εδαφών, εκτός από το ότι δείχνει την απόκλιση μεταξύ των αξιών των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, αποτελεί και μια ευκαιρία που ο Πούτιν επιχειρεί να εκμεταλλευτεί πλήρως, με την ελπίδα να πείσει τον Τραμπ να αποδεχθεί απαιτήσεις που θα απομονώσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες από την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους εταίρους τους.
