Ο Έλον Μασκ, μετά το Doge στο πλευρό του Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε ότι ιδρύει νέο κόμμα στις ΗΠΑ, το οποίο στοχεύει να εκπροσωπήσει το «80%» των ψηφοφόρων που βρίσκονται «στο κέντρο».

Αν και προηγουμένως στήριξε με μεγάλα ποσά την εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ το 2024, πλέον φαίνεται να απομακρύνεται και από τον ίδιο και από τους Ρεπουμπλικανούς.

Αφορμή ήταν η έγκριση ενός μεγάλου πακέτου φόρων και δαπανών από το Κογκρέσο, την οποία ο Μασκ απέρριψε, και δεσμεύτηκε πως θα ιδρύσει το «Κόμμα της Αμερικής».

Παρά την αποφασιστικότητά του, υπάρχουν σημαντικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει, τα οποία αναλύει η Washington Post.

1. Θεσμικά εμπόδια και κανόνες για την ένταξη στα ψηφοδέλτια

Το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ δεν ευνοεί τρίτα κόμματα. Δεν υπάρχει δυνατότητα αντιπροσώπευσης μικρών ποσοστών όπως σε άλλες δημοκρατίες. Επιπλέον, για να μπορέσει το κόμμα να εμφανιστεί στις κάλπες σε διαφορετικές πολιτείες ή να κατεβάσει προεδρικό υποψήφιο, πρέπει να καλύψει διαφορετικές και συχνά απαιτητικές προϋποθέσεις. Αν και ο Μασκ έχει τα οικονομικά μέσα, είναι μια χρονοβόρα και περίπλοκη διαδικασία που έχει αποτύχει με άλλους φιλόδοξους υποψηφίους στο παρελθόν.

2. Ιστορικά και πρόσφατα εμπόδια

Τα πολιτικά κόμματα εκτός του αμερικανικού δικομματικού συστήματος έχουν μακρά ιστορία, αλλά σπάνια έχουν επιτυχία σε εθνικό επίπεδο. Ο τελευταίος μη-Δημοκρατικός ή Ρεπουμπλικανός υποψήφιος που έλαβε εκλέκτορες ήταν ο Τζορτζ Γουάλας το 1968. Άλλοι, όπως ο Ρος Πέροτ και ο Ραλφ Νάντερ, είχαν επιρροή αλλά απέτυχαν να κερδίσουν πολιτική δύναμη λόγω του εκλογικού συστήματος. Ακόμη και ανεξάρτητοι γερουσιαστές όπως ο Σάντερς παραμένουν εντός της πολιτικής σφαίρας των δύο κυρίαρχων κομμάτων.

3. Εύρος και στρατηγική

Ο Έλον Μασκ στοχεύει στις ενδιάμεσες εκλογές, συγκρίνοντας τη στρατηγική του με αυτή του Επαμεινώνδα στη μάχη των Λεύκτρων το 371 π.Χ. «Ο τρόπος με τον οποίο θα σπάσουμε το ενιαίο κομματικό μηχανισμό (uniparty system) είναι χρησιμοποιώντας μια παραλλαγή του τρόπου με τον οποίο ο Επαμεινώνδας διέλυσε τον μύθο της αήττητης Σπάρτης στα Λεύκτρα: Εξαιρετικά συγκεντρωμένη ισχύς σε συγκεκριμένη τοποθεσία στο πεδίο της μάχης».

Θέλει να επηρεάσει τις ισορροπίες στο Κογκρέσο μέσω επιλεκτικής στήριξης υποψηφίων, αλλά χωρίς να έχει δώσει σαφείς στόχους. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι μπορεί να μην κερδίσει έδρες, αλλά να αποσπάσει κρίσιμες ψήφους από άλλους υποψηφίους, επηρεάζοντας το αποτέλεσμα σε πολιτείες-κλειδιά. Ωστόσο, η αντίθεσή του στη φορολογική πολιτική δεν αποτελεί ακόμη μια συνεκτική ιδεολογική βάση για νέο κόμμα, ιδίως όταν οι ίδιες του οι εταιρείες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από κρατικές χρηματοδοτήσεις.

4. Διαιρέσεις στο κοινό που απευθύνεται

Το «80% της μέσης τάξης» στο οποίο απευθύνεται ο Μασκ δεν είναι ένα ενιαίο ή σαφώς ορισμένο ακροατήριο. Αν και κάποιοι συμφωνούν σε γενικά σημεία όπως η ελευθερία λόγου ή η μείωση του χρέους, υπάρχει μεγάλη ετερογένεια στις πολιτικές απόψεις. Πολλοί μπορεί να είναι απογοητευμένοι από τα υπάρχοντα κόμματα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν κοινή ταυτότητα ή προτεραιότητες.

5. Πολιτικές συμμαχίες

Η επιρροή του Μασκ στους Ρεπουμπλικανούς έχει μειωθεί, ειδικά μετά από τη ρήξη του με τον Τραμπ. Παρά τον πλούτο του, δεν έχει ακόμη δημιουργήσει ισχυρό δίκτυο υποστηρικτών, κάτι κρίσιμο για την επιβίωση ενός κόμματος. Πρέπει να κερδίσει πιστούς ψηφοφόρους και εθελοντές, κάτι που δεν αγοράζεται εύκολα. Αν και έχει μερικούς συμμάχους, όπως τον Ρεπουμπλικανό Τόμας Μάσι, υπάρχουν ήδη προσπάθειες, π.χ. από τον Τζέιμς Φίσμπακ, να μπλοκάρουν την επιρροή του μέσω αντίπαλων πολιτικών επιτροπών.

6. Υπομονή

Η πολιτική απαιτεί επιμονή και μακροχρόνιο σχεδιασμό – στοιχεία που ίσως έρχονται σε αντίθεση με την ανυπομονησία του δισεκατομμυριούχου. Το να περάσει από τη διαδικασία επιλογής υποψηφίων, να συγκεντρώσει υπογραφές και να χάσει εκλογές, απαιτεί αντοχή και ψυχραιμία. Το παρελθόν του, όπως η αποτυχημένη επένδυση 20 εκατομμυρίων δολαρίων σε δικαστική αναμέτρηση στο Ουισκόνσιν, δείχνει ότι ίσως να μην είναι διατεθειμένος για μακροπρόθεσμη πολιτική εμπλοκή. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν πως όλη αυτή η πρωτοβουλία έχει περισσότερο να κάνει με τη ρήξη του με τον Τραμπ παρά με μια πραγματική φιλοδοξία να ιδρύσει νέο κόμμα.