Ο εταιρικός τουρισμός (business) είναι ένα κομμάτι που έχει αναπτυχθεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια με εξαιρετικούς ρυθμούς. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO) για τον γενικό τουρισμό, στην Ελλάδα αναμένονται το 2018 περίπου 32 εκατομμύρια επισκέπτες, αριθμός ρεκόρ για τα δεδομένα της χώρας. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ο αντίστοιχος αριθμός το 1990 ήταν μόλις 2,6 εκατομμύρια, με τη θεαματική άνοδο να κορυφώνεται από το 2014 και μετά.

Σε γενικές γραμμές όλοι μας έχουμε στερεότυπα για τον τουρίστα από το εξωτερικό, με τυποποιημένες εικόνες στο μυαλό μας. Για παράδειγμα τον Γερμανό τον αποδίδουμε με πέδιλα και κάλτσες, τον Ιταλό να φλερτάρει ασύστολα στα στενάκια νησιών, τον Άγγλο να καταναλώνει απίστευτες ποσότητες αλκοόλ στη Ρόδο ή στην Κρήτη. Όλους αυτούς δε να τρώνε μια χωριάτικη το απόγευμα στα δύο, ενώ γύρω τους παρέες Ελλήνων σιγομουρμουρίζουν για την τσιγκουνιά των ξένων και για το γεγονός ότι δεν στρώνονται στο τραπέζι μετά τις 10 το βράδυ να φάνε άπειρους μεζέδες «αφού ρε παιδί σε διακοπές είμαστε, ας το ρίξουμε λίγο έξω!».

Στην πραγματικότητα υπάρχει και μία άλλη διάσταση που έχει να κάνει με πλευρές που μάλλον στην Ελλάδα έχουμε πρόσφατα ανακαλύψει, όπως και τις δυνατότητες που προσφέρουν για οικονομική ανάπτυξη στη χώρα.

Οι έννοιες team building και corporate events είναι ίσως άγνωστες στο ευρύ κοινό, αποτελούν όμως ένα πεδίο εξέλιξης σε αυτό που λέγεται «εταιρικός τουρισμός». Με απλά λόγια πρόκειται για δραστηριότητες που απευθύνονται σε εταιρείες του εξωτερικού και της Ελλάδας που επιλέγουν τη χώρα μας για τα συνέδριά τους και για να δημιουργήσουν παραγωγικές ομάδες στελεχών μέσω παιχνιδιών ρόλων.

Ο πιο εύκολος τρόπος να γίνουν όλα αυτά κατανοητά είναι να τα εξηγήσει κάποιος ειδικός: «Το team building έτσι όπως το ξέρει η παγκόσμια αγορά έχει διάφορες κατευθύνσεις. Το ένα κομμάτι είναι το εταιρικό. Δηλαδή ο μάνατζερ παίρνει την ομάδα του και σχεδιάζει ένα διήμερο για παράδειγμα. Ο,τιδήποτε θέλει εκείνος και του επιτρέπει το budget του».

Ο Θοδωρής Μούρτης εργάζεται στην DEON TEAM που ασχολείται με τον εταιρικό τουρισμό. Ο ίδιος καταπιάνεται με τον σχεδιασμό των δραστηριοτήτων για τα στελέχη των εταιρειών που τους αναθέτουν τα projects.

«Τον στόχο τον θέτει ο μάνατζερ» τονίζει. «Μπορεί στο team building επάνω να θέλει να εμφυσήσει πιο ηγετικές ικανότητες ή να ενισχύσει το κομμάτι των πωλήσεων. Ό,τι ζητήσουν οι μάνατζερ, εμείς το μεταφράζουμε σε δραστηριότητες και κινηματογραφικού τύπου σενάρια με μια ομάδα η οποία αποτελείται στο σύνολό της από ψυχολόγους, από συμβούλους επιχειρήσεων, ειδικούς στον τομέα των Human Resources, σεναριογράφο, συγγραφέα, ηθοποιούς».

Γιατί όμως μεγάλες εταιρείες, πολυεθνικές, φιλανθρωπικά ιδρύματα των ΗΠΑ μπαίνουν στη διαδικασία να πληρώσουν ένα καθ’ όλα σεβαστό ποσό για να στείλουν τα στελέχη τους στην Ελλάδα για να παίξουν; Ο Θοδωρής μας εξηγεί: «Αυτό που πολλοί κάνουν στο εξωτερικό και στις μεγάλες εταιρείες, ειδικά τις πολυεθνικές, είναι αυτό που ονομάζουμε business τουρισμό. Οι διευθυντές από όλες τις χώρες και τα παραρτήματα της εταιρείας πηγαίνουν κάθε χρόνο σε διαφορετική χώρα, συναντιούνται για το συνέδριό τους το ετήσιο και μέσα σε αυτό θέλουν κάτι πρωτοπόρο, κάτι διαδραστικό να γίνει. Δεν θέλει κανένας να περιοριστεί σε μια ξενάγηση. Όλη η αγορά στρέφεται προς το κομμάτι της εμπειρίας, του βιωματικού τουρισμού».

Η εταιρεία γίνεται γνωστή στόμα με στόμα – word of mouth είναι η έκφραση που χρησιμοποίησε – ωστόσο χρειάζονται και άλλοι τρόποι επικοινωνίας για να αντλήσει πελατολόγιο: «Στέλνουμε παρουσιάσεις, συναντάμε κόσμο, κάνουμε events προώθησης και εμείς του εαυτού μας προκειμένου να γνωρίσουμε νέους πελάτες, να παρουσιάσουμε τη μέθοδο και την οπτική μας. Έτσι βήμα βήμα πηγαίνουμε από τη μια δουλειά στην άλλη. Είμαστε και 15 χρόνια στη δουλειά οπότε αυτό βοηθάει. Το κομμάτι του εξωτερικού είναι λίγο πιο ιδιαίτερο. Έχουμε συνεργάτες που ασχολούνται με το τουριστικό κομμάτι. Αυτή τη στιγμή οι πιο δραστήριοι είναι στη Νέα Υόρκη, τη Βοστώνη και την Τσεχία. Η Νέα Υόρκη είναι χρυσωρυχείο. Μπορείς να φέρεις μια καλή ομάδα, οι ομάδες από την Αμερική γνωρίζουν τι πάει να πει show, είναι πιο συνηθισμένοι σε αυτά τα πράγματα. Και ο τρόπος που μας αντιμετωπίζουν είναι πιο δεκτικός, είναι στην κουλτούρα τους πιο πολύ. Στην Τσεχία αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάρα πολλές εταιρείες, που έχουν μεταφέρει το προσωπικό τους εκεί για οικονομικούς λόγους. Και όλοι αυτοί οι άνθρωποι θέλουν να έρχονται στην Ελλάδα, η Ελλάδα έχει πολύ καλό όνομα στον τουρισμό. Έχουμε μια κουλτούρα αρκετά εξωτική για τους ξένους».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το αντικείμενο της δουλειάς του Θοδωρή και ο πυρήνας των δραστηριοτήτων που η εταιρεία προτείνει στους πελάτες της: «Θέλουμε ό,τι σενάριο φτιάχνουμε να απευθύνεται 100% στον πελάτη. Δηλαδή αν είναι  ασφαλιστική εταιρεία δεν θα πάμε με καλλιτεχνικό project. Θα πάμε με κάτι το οποίο να είναι κοντά στο ενδιαφέρον τους. Θέλουν κάτι πιο adventurous συνήθως».

Τα σενάρια ποικίλλουν και αποτελούν τη βάση της δραστηριότητας: «Το σενάριο της ιστορίας μπορεί να είναι φτιαγμένο από το μηδέν. Και ειδικά όταν είναι βασισμένο σε αρχαιοελληνικά στοιχεία. Ένα αμερικανικό ίδρυμα έρχεται εδώ και βιώνει πώς είναι να είσαι ρήτορας, φιλόσοφος, γλύπτης. Να μπαίνεις στα παπούτσια του Πραξιτέλη, στα παπούτσια του Σωκράτη. Το ζεις εσύ ο ίδιος είτε σαν ρόλος είτε μιλήσεις με έναν ηθοποιό-εμψυχωτή, ο οποίος υποδύεται τον Πραξιτέλη, τον Σωκράτη, τη Φρύνη την εταίρα. Αυτό σημαίνει βέβαια ότι η προετοιμασία η δική μας είναι τεράστια. Σημαίνει ότι ο ηθοποιός εκείνη τη στιγμή πρέπει να τα ξέρει όλα για την ιστορία. Πρέπει να ξέρει πολύ καλά τι λέει και να έχει σημαντικά skills αυτοσχεδιασμού».

Το σενάριο έχει βέβαια και ανάγκες θεατρικές: «Όλα τα υλικά μας είναι tailor made. Συνήθως είναι αγορασμένα, μεταποιημένα από εμάς για να εξυπηρετούν τον στόχο», επισημαίνει ο Θοδωρής. «Εμείς μένουμε πιστοί στο κινηματογραφικού τύπου σενάριο. Εγώ έχω τον κεντρικό ρόλο να μαζεύω τις εμπνεύσεις από όλους και την ομάδα όποτε χρειάζεται. Αυτό που προσφέρω είναι να μεταφράζω τον στόχο σε δραστηριότητα που να ιντριγκάρει λίγο. Η συγγραφέας γράφει το σενάριο, που πρέπει να είναι bullet proof. Εάν χρειάζεται σκηνοθέτης, θα υπάρχει σκηνοθέτης».

Το πιο δύσκολο κομμάτι βέβαια είναι αυτό της εφαρμογής, όταν βρίσκεσαι μπροστά στην ομάδα των στελεχών και πρέπει να παίξεις τον ρόλο σου. «Εκείνη τη στιγμή που έχει σκεφτεί να μιλήσει ο ηθοποιός με στόμφο για να δώσει τη σοβαρότητα της κατάστασης, βλέπει να έρχεται καταπάνω του μια ομάδα, να απέχει 10 δευτερόλεπτα από εκείνον, που είναι σαν πενθήμερη. Και είναι όλοι διευθυντές εταιρείας. Αλλά είναι σαν πενθήμερη. Γιατί έτσι το ζουν. Μπορεί να είναι το κλίμα της παρέας που δημιουργήθηκε την προηγούμενη ημέρα στο συνέδριό τους, ίσως γνωρίζονται ούτως ή άλλως οι άνθρωποι αυτοί. Θα πρέπει λοιπόν να το αλλάξει, ο στόμφος δεν χωράει. Θέλει μια πιο παιχνιδιάρικη προσέγγιση».

Ο σχεδιασμός μιας βιωματικής δράσης πρέπει να συνδυαστεί με ρυθμό. «Αυτό σημαίνει ότι έχει τα peak του, έχει τις πιο χαλαρές στιγμές του, αναγκαστικά, γιατί πρέπει ο κόσμος να μην είναι μόνο στα πάνω ή στα κάτω. Χρειάζεται να κυμαίνεται το πρόγραμμα κατά τρόπο που να καλύπτει τις ανάγκες ενός ανθρώπου στο πόσο χρόνο θα είναι στην τσίτα και πόσο χρόνο θα χαλαρώνει. Πόσο χρόνο θα σκέφτεται και πόσο χρόνο θα πράττει».

Και πού μπορεί να συμβαίνουν όλα αυτά;

«Το ιστορικό κέντρο των Αθηνών είναι αγαπημένη διαδρομή. Βέβαια δεν υπάρχει η δυνατότητα να παίξουμε στους αρχαιολογικούς χώρους προφανώς. Από εκεί και πέρα και σε όλη την Ελλάδα. Ας πούμε μια ομάδα σπηλαιολόγων θέλουν να επισκεφθούν το σπήλαιο της Κάψιας γιατί παράγεται η τάδε ουσία στα τοιχώματά του, αλλά θέλουν και κάτι πιο διαδραστικό. Είναι το τι θέλει ο καθένας και με ποιον τρόπο ο CEO που θα το κανονίσει ή το τμήμα μάρκετινγκ θέλουν να φροντίσουμε τον κόσμο τους. Τώρα αν μιλάμε για 50 άτομα διευθυντές εταιρειών από όλο τον κόσμο 50 ως 60 χρονών, σίγουρα δεν μπορείς με αυτούς τους ανθρώπους να περπατάς στα Εξάρχεια κάνοντας ένα παιχνίδι. Θα θέλουν κάτι πιο high class. Από την άλλη μπορείς να δεις τρομερές εταιρείες digital marketing, software που φέρνουν στην Ελλάδα 50 άτομα 30 ως 40 ετών και αυτούς πραγματικά μπορείς να τους πάρεις με τα πόδια από τους στήλους του Ολυμπίου Διός και να τους καταλήξεις στον Κεραμεικό, ανεβαίνοντας ό,τι λόφο βρεις. Μπορούμε να δουλέψουμε με ιδιωτικά βανάκια, με ειδικά ντεκόρ μέσα στο βανάκι για το σενάριο. Μπορούμε να δουλέψουμε με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Μπορεί και εκεί να γίνει ένα παιχνίδι. Θα το εντάξουμε στο πρόγραμμα, δεν θα πούμε απλά πάρε το μετρό. Θα βρει κάποιον μες στο μετρό, θα συμβεί κάτι. Διακριτικό πάντα. Άλλο σενάριο μπορεί να σηκώνει και ελικόπτερα. Έχουμε στην Ελλάδα».

Υπάρχουν όμως και πολλά που πρέπει κάποιος να προσέξει για να ικανοποιήσει τον πελάτη: «Μέσα σε όλα πρέπει να υπολογίσεις και τις θρησκευτικές ή πολιτικές πεποιθήσεις των ανθρώπων από το εξωτερικό. Πρέπει να ξέρουμε τι ώρα τρώνε ας πούμε οι Κινέζοι» τονίζει.

Όσο για τη φύση της δουλειάς μας είπε: «Δεν είναι μια δουλειά για ανθρώπους που θέλουν ένα ωράριο 9 με 5 με πολύ συγκεκριμένα πράγματα που θα κάνουν σε αυτό το οκτάωρο. Δεν είναι μια δουλειά για ανθρώπους που δεν έχουν την αίσθηση της φροντίδας. Έχει όμως ένα σημαντικό στοιχείο: το παιχνίδι. Αυτός είναι ο τρόπος που γνωρίσαμε τον κόσμο από όταν γεννηθήκαμε».

Και τι αποκομίζει κάποιος ως υλική απολαβή;

«Είναι high profile δουλειά, πληρώνεται καλά. Σίγουρα στην Ελλάδα της κρίσης είναι καλύτερα να πληρώνεσαι από το εξωτερικό πολλές φορές».