Η ανακοίνωση του State Department μετά την ολοκλήρωση του συνεδρίου του Ζαππείου, ότι η διακήρυξη της οικονομικής ασφάλειας ΗΠΑ-Ελλάδας ενισχύει την οικονομική διπλωματία, αποτυπώνει την ικανοποίηση που υπάρχει για την ελληνική κυβέρνηση. Αντίστοιχα θετικός ήταν και ο απολογισμός της αμερικανικής πρεσβείας, η οποία εκτιμά ότι θα υπάρξει συνέχεια στην ενίσχυση των διμερών σχέσεων.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται σύντομα τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, ενώ εξετάζεται και επίσκεψη του Μάρκο Ρούμπιο στην Ελλάδα. Κομβικό ρόλο σε αυτή την κινητικότητα, που πλέον δεν είναι μόνο «επί χάρτου», διαδραματίζει η νέα πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ.
Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του State Department, Τόμι Πίγκοτ, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν ως πρώτη προτεραιότητα την υποστήριξη των αμερικανικών επιχειρήσεων. Χαρακτήρισε τη συμφωνία Ελλάδας-ΗΠΑ «σημαντικό βήμα» για την προώθηση της οικονομικής διπλωματίας του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, με στόχο την ενίσχυση των εφοδιαστικών αλυσίδων και την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων.
Ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο
Την ίδια στιγμή, στην Ανατολική Μεσόγειο βρίσκεται σε εξέλιξη ένα ευρύ ενεργειακό πλέγμα που, πέρα από οικονομικές προεκτάσεις, έχει και γεωπολιτικές διαστάσεις. Η ExxonMobil, εκτός από το Ιόνιο, έχει ήδη ξεκινήσει γεωτρήσεις σε θαλάσσιο οικόπεδο δυτικά του κοιτάσματος Zohr, στη γραμμή οριοθέτησης με την Κύπρο.
Παράλληλα, η Κύπρος συζητά με το Ισραήλ συμφωνία προμήθειας φυσικού αερίου για σταθμό ηλεκτροπαραγωγής στο νησί, ενώ έχει ήδη υπογραφεί συμφωνία για μεταφορά πρόσθετων ποσοτήτων φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Αίγυπτο.
Η επαναδραστηριοποίηση του σχήματος 3+1
Η αναβίωση του σχήματος 3+1, αυτή τη φορά σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας, έστειλε ξεκάθαρα μηνύματα από την Αθήνα. Επιβεβαιώθηκε η συνεργασία σε τομείς που το προηγούμενο διάστημα έδειχναν να έχουν ατονήσει. Στο κοινό ανακοινωθέν γίνεται αναφορά στη συνεργασία υπέρ της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή και στη στήριξη υπαρχόντων και μελλοντικών έργων διασύνδεσης, μεταξύ των οποίων και ο GSI.
Η στήριξη της Αθήνας προς το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου και έως την υπογραφή της εκεχειρίας φαίνεται ότι αποδίδει καρπούς. Ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Ελι Κοέν, επανέφερε στο προσκήνιο το σχέδιο αγωγού από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ελλάδα για την τροφοδοσία της Ευρώπης με εναλλακτικές πηγές φυσικού αερίου. Το μεγαλεπήβολο σχέδιο του EastMed είχε εγκαταλειφθεί το 2022 μετά την απόσυρση της αμερικανικής υποστήριξης.
Ο εκνευρισμός της Άγκυρας
Τα γεωπολιτικά οφέλη για την Ελλάδα έχουν και μια ακόμη διάσταση: έχουν προκαλέσει εκνευρισμό στην Άγκυρα. Η Τουρκία αισθάνεται αποκλεισμένη από τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της περιοχής και πιέζεται από την ανάδειξη νέων διαδρομών ενεργειακής τροφοδοσίας που μειώνουν τη σημασία της ως κόμβου μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, όπως ο TurkStream.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η δημοσιοποίηση από την τουρκική προεδρία της τηλεφωνικής επικοινωνίας του Ταγίπ Ερντογάν με τον προσωρινό πρωθυπουργό της Λιβύης, Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά, όπου έγινε αναφορά στη «δέσμευση για προστασία των συμφερόντων των δύο χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο».
Η κίνηση αυτή δείχνει ότι η Τουρκία αναζητά επανατοποθέτηση και πιθανό πλαίσιο αντίδρασης στις εξελίξεις που μεταβάλλουν τις ισορροπίες στην περιοχή.
