Σε ενεργειακή πρωτεύουσα της Ανατολικής Μεσογείου και όχι μόνο μετατρέπεται από σήμερα η Ελλάδα, καθώς στο Ζάππειο θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος της «Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια», όπου θα δώσουν το παρών μέσα σε 48 ώρες 4 υπουργοί της κυβέρνησης Τραμπ, 25 υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ και 300 εκπρόσωποι μεγάλων εταιρειών από Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία. Κεντρικό θέμα στην ατζέντα των επαφών είναι η ανάγκη απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο και η δυνατότητα της χώρας μας να είναι ενεργειακός κόμβος, προκειμένου το αμερικανικό φυσικό αέριο να εισέρχεται απρόσκοπτα στην Ευρώπη.
Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι η Ελλάδα, με αυτοπεποίθηση και σχέδιο, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και συνδιαμορφώνει τον ενεργειακό χάρτη της ευρύτερης περιοχής, ενώ το γεγονός ότι ανώτατοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ συμμετέχουν στη διεθνή αυτή οργάνωση καταδεικνύει ότι «η Αμερική θεωρεί τη χώρα μας στρατηγικό εταίρο, αναγνωρίζοντας τη στρατηγική γεωγραφική της θέση, καθώς είναι ανάμεσα στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική».
Ο πρωθυπουργός θα βρεθεί αύριο το πρωί στις εργασίες της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC), ενώ χθες προηγήθηκε η συνάντησή του στο Μέγαρο Μαξίμου με τον υπουργό Εσωτερικών των ΗΠΑ, Νταγκ Μπέργκαμ, τον υπουργό Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ, τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, Μάικλ Ρήγας, την πρέσβη των ΗΠΑ, Κίμπελρι Γκίλφοϊλ, και πολυμελή αμερικανική κυβερνητική αντιπροσωπεία.
Το ελληνικό σχέδιο
Στόχος της κυβέρνησης είναι η μετατροπή της χώρας σταδιακά αλλά σταθερά σε ενεργειακό κόμβο για τα Βαλκάνια και την ανατολική Ευρώπη, για να συμβάλλει ουσιαστικά στην ενεργειακή ασφάλεια πολλών χωρών της ευρύτερης περιοχής, έως και την Ουκρανία, σε μία συγκυρία όπου η ΕΕ απεξαρτάται βαθμιαία από ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές.
Στο πλαίσιο αυτό, αξιοποιώντας τη γεωστρατηγική της θέση αλλά και τις ενεργειακές υποδομές υποδοχής, αποθήκευσης, αεριοποίησης και μεταφοράς που διαθέτει, η Ελλάδα έχει αναδειχθεί σε στρατηγικό εταίρο των Ηνωμένων Πολιτειών και σε σημαντική πύλη υποδοχής αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Ο πρωθυπουργός χθες χαρακτήρισε πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι αμερικανικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν ήδη παρουσία στην Ελλάδα, προαναγγέλλοντας σημαντικές ανακοινώσεις για τις πρώτες ερευνητικές γεωτρήσεις στην Ελλάδα. «Είμαστε στην ολοκλήρωση της σύμβασης που θα πάει στο Ελεγκτικό Συνέδριο και θα περάσει από τη Βουλή στο τέλος του χρόνου ή στις αρχές του επόμενου. Ο στόχος είναι ήδη το 2026 να ξεκινήσουν σεισμικές και γεωφυσικές έρευνες, ώστε να γνωρίζουμε σε ένα με δύο χρόνια αν είναι εμπορικά εκμεταλλεύσιμα τα κοιτάσματα», σημείωσε από την πλευρά του ο υπουργός Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου.
Μιλούν οι αριθμοί
Η αναβάθμιση της διμερούς ενεργειακής σχέσης αντικατοπτρίζεται στις αυξημένες εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να είναι πλέον ο κύριος πάροχος LNG στην Ελλάδα. Το 2019 τα αμερικανικά φορτία LNG που παραδίδονταν αντιστοιχούσαν σε λιγότερο από το 5% των συνολικών εισαγωγών και ισοδυναμούσαν με λιγότερες από 5 TWh, ενώ το πρώτο οκτάμηνο του φετινού έτους αντιστοιχούσαν σε άνω του 80% των εισροών και άγγιξαν τις 20 TWh.
Η δυνατότητα της χώρας μας να λειτουργεί αποτελεσματικά ως εφοδιαστικός κόμβος για χώρες της ευρύτερης περιοχής αποτυπώνεται στην προώθηση μεγάλου μέρους των εισαγόμενων φορτίων. Το 2020 η Ελλάδα εισήγαγε περίπου 6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου, αλλά εξήγαγε ελάχιστες ποσότητες. Αντίθετα, το 2024 οι εισροές ξεπέρασαν τα 17 bcm αερίου, αλλά οι εκροές ανήλθαν στα 11 bcm.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι προωθήσεις γίνονται τόσο μέσω του αγωγού TAP, προς την Ιταλία, όσο και προς τη Βουλγαρία και την ευρύτερη νοτιοανατολική Ευρώπη, εξυπηρετώντας δηλαδή τον Κάθετο Διάδρομο.
Όλα αυτά τη στιγμή που η Ελλάδα συνεχίζει να επενδύει συστηματικά τόσο στην περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών της, όσο και σε διασυνδέσεις με άλλες χώρες. Ενδεικτικό είναι ότι και στο πεδίο της ηλεκτρικής ενέργειας πέρυσι η Ελλάδα κατάφερε να γίνει καθαρός εξαγωγέας για πρώτη φορά μετά το 2000.
Ο ρόλος Αλεξανδρούπολης – Ρεβυθούσας
Ο Κάθετος Διάδρομος και το FSRU Αλεξανδρούπολης, στο οποίο έκανε ιδιαίτερη αναφορά ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη χθεσινή συνάντηση στο Μαξίμου με τους υπουργούς των ΗΠΑ, συνδέουν την Αλεξανδρούπολη με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και την Ουκρανία και έχουν στρατηγική σημασία, όχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη. Με την επίσημη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Κάθετος Διάδρομος δεν αποτελεί πια θεωρητικό σχέδιο αλλά πραγματικό ενεργειακό διάδρομο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τη Μεσόγειο προς την Ανατολική Ευρώπη.
Παράλληλα, η Ρεβυθούσα αποτελεί κεντρικό σημείο της «Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια». Η εγκατάσταση έχει γίνει θεμέλιος λίθος αυτής της συνεργασίας, συμβάλλοντας στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και στη μείωση της εξάρτησης από ρωσικό αέριο, μέσω της υποδοχής μεγάλων ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ. Η εγκατάσταση στη Ρεβυθούσα υλοποιεί στρατηγικές υποδομές που ενισχύουν την ενεργειακή συνεργασία. Από το 2018, η Ρεβυθούσα έχει υποδεχτεί σχεδόν 150 αποστολές αμερικανικού LNG, παραδίδοντας πάνω από 92 TWh ενέργειας.
