Μέτρα προκειμένου να μην την πατήσουν και πάλι με μια υποψηφιότητα για την προεδρία του κόμματος όπως αυτή του Στέφανου Κασσελάκη που ήρθε από το «πουθενά» και πήρε την ηγεσία, αναζητούν στον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Ενόψει του κρίσιμου συνεδρίου του Ιουνίου, η Κουμουνδούρου έχει εισέλθει σε φάση ενδοσκόπησης αλλά και ανασχεδιασμού, με στόχο την οριστική έξοδο από μια περίοδο αμφισβήτησης και την επιστροφή σε σταθερό βηματισμό και για το λόγο αυτό η Επιτροπή Καταστατικού εργάζεται εντατικά τις τελευταίες ημέρες με συνεχείς συνεδριάσεις και ανταλλαγή απόψεων.
Ένα από τα βασικά ζητήματα που έχει τεθεί λοιπόν στο τραπέζι είναι υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορεί κάποιος να θέσει υποψηφιότητα για την ηγεσία του κόμματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, προκρίνεται πλέον η θεσμοθέτηση συγκεκριμένων προϋποθέσεων: ο κάθε υποψήφιος για την προεδρία θα πρέπει είτε να έχει τουλάχιστον πενταετή παρουσία ως εγγεγραμμένο μέλος του κόμματος, είτε να έχει υπηρετήσει στην Κεντρική Επιτροπή. Η κίνηση αυτή λειτουργεί ως δικλίδα ασφαλείας απέναντι σε φαινόμενα «μεταγραφής» προσώπων χωρίς ιστορική ή πολιτική σύνδεση με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Παρότι έχει πέσει στο τραπέζι και η πρόταση για επιστροφή στην εκλογή του προέδρου από το συνέδριο, όπως ίσχυε μέχρι το 2022, αυτή η άποψη φέρεται να συγκεντρώνει αυτή τη στιγμή, περιορισμένη υποστήριξη. Μια τέτοια μεταβολή βέβαια, πέρα από την αλλαγή λειτουργικού μοντέλου, θα είχε και ισχυρό συμβολισμό, καθώς θα αναιρούσε μια από τις βασικές μεταρρυθμίσεις που είχε προωθήσει ο Αλέξης Τσίπρας στην τελευταία του θητεία, με την οποία επανεκλέχθηκε πανηγυρικά πριν τρία χρόνια. Μια επιστροφή στον παλαιότερο τρόπο εκλογής όμως, θα ικανοποιούσε πολλά στελέχη της «Ομπρέλας» που έχουν μεταπηδήσει στη Νέα Αριστερά του Αλέξη Χαρίτση, η οποία είχε εκφράσει έντονες αντιρρήσεις κατά την υιοθέτηση του νέου μοντέλου, το 2022, προειδοποιώντας τότε για τον κίνδυνο αποδόμησης της κομματικής συνοχής.
Ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα αφορά στη συμμετοχή των πολιτών στις εσωκομματικές διαδικασίες. Η χαλαρότητα που χαρακτήρισε τις τελευταίες εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη ηγεσίας, οδήγησε πολλούς να μιλούν για «άλωση» του κόμματος από ψηφοφόρους που δεν είχαν καμία οργανική σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Πλέον, μελετάται ο περιορισμός της συμμετοχής αποκλειστικά και μόνο σε εγγεγραμμένα μέλη, τα οποία θα πρέπει να έχουν ενταχθεί στα μητρώα τουλάχιστον έναν μήνα πριν από την εκλογική διαδικασία. Η απόφαση αυτή, αν ληφθεί οριστικά, σηματοδοτεί μια καθαρή ρήξη με την «περίοδο Κασσελάκη» και επιδιώκει να επαναφέρει το κόμμα σε τροχιά οργανωτικής αυτονομίας και ιδεολογικής συνέπειας.
