Μια διάγνωση καρκίνου δεν επηρεάζει μόνο το σώμα, συγκλονίζει τα πάντα: σκέψεις, σχέσεις, ρουτίνα, μέλλον. Πρόκειται για μια κατάσταση πολλές φορές μοναχική, καθώς ακόμη κι αν το άτομο περιβάλλεται από ανθρώπους που το αγαπούν, ακόμη και με τις καλύτερες προθέσεις, συχνά είναι δύσκολο να γνωρίζουν πώς να συμπαρασταθούν ουσιαστικά.

Θέλουν να βοηθήσουν, αλλά φοβούνται μήπως πουν κάτι λάθος, μήπως γίνουν βάρος, μήπως αποτύχουν να δώσουν την ψυχολογική υποστήριξη που χρειάζεται. Και η πραγματική υποστήριξη σε έναν άνθρωπο με καρκίνο δεν είναι κάτι αυτονόητο. Είναι όμως κάτι που μπορείς να μάθεις.

Το σοκ και ο φόβος που συνοδεύουν μια διάγνωση καρκίνου δεν αφορούν μόνο τον ασθενή, αλλά επηρεάζουν εξίσου και τους κοντινούς του ανθρώπους. Το εξειδικευμένο σε θέματα ψυχολογίας περιοδικό Psychology Today, δημοσιεύει άρθρο, που φέρει την υπογραφή της διακεκριμένης ψυχιάτρου Lori Plutchik, με πρακτικές και ουσιαστικές στρατηγικές για να προσφέρετε στήριξη σε κάποιον που περνά μια τόσο δύσκολη περίοδο.

Η απομόνωση είναι πραγματική – ακόμα και με κόσμο γύρω

Μπορεί να φαίνεται παράδοξο, αλλά πολλοί ασθενείς με καρκίνο αισθάνονται απομονωμένοι, παρόλο που οι φίλοι και η οικογένεια συχνά τους περιβάλλουν. Υπάρχουν λόγοι γι’ αυτό: νιώθουν την ανάγκη να δείχνουν «δυνατοί», φοβούνται να μοιραστούν τους φόβους τους για να μην επιβαρύνουν τους άλλους, ή δυσκολεύονται να είναι παρόντες λόγω σωματικών περιορισμών από τη θεραπεία, όπως η κόπωση ή η εξασθενημένη ανοσία. Άλλοι μπορεί να τους αποφεύγουν από αμηχανία, ή επειδή δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν στις εμφανείς αλλαγές, όπως η απώλεια βάρους, μαλλιών ή τα σημάδια από χειρουργεία.

Πώς να βοηθήσετε με ουσία

► Να είστε συγκεκριμένοι στις προσφορές σας. Ενημερώστε το αγαπημένο σας πρόσωπο ότι είστε εκεί τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά και, πάνω απ’ όλα, ακούστε τι χρειάζεται. Όμως μην λέτε απλώς «αν χρειαστείς κάτι, πες μου». Γίνεται συγκεκριμένοι στην προσφορά βοήθειας: «Θες να σε συνοδεύσω στην επόμενη χημειοθεραπεία;», «Μπορώ να πάρω τα παιδιά από το σχολείο;» ή «Να φέρω το φαγητό που σου αρέσει;». Ακόμα, η δημιουργία μιας ομάδας σε εφαρμογή μηνυμάτων μπορεί να βοηθήσει στο να οργανωθούν επισκέψεις και ενημερώσεις από φίλους.

► Δείξτε φυσική στοργή. Οι αγκαλιές, το άγγιγμα, οι μικρές χειρονομίες φροντίδας μπορούν να προσφέρουν αληθινή σύνδεση και ανακούφιση.

► Ακούστε ενεργά. Όταν ο άλλος μοιράζεται φόβους ή απογοήτευση, απαντήστε με τρόπο που να δείχνει ότι μπορείτε να διαχειριστείτε τις αληθινές σκέψεις και τα συναισθήματά του, καθώς το να νιώθει ότι τον καταλαβαίνετε βοηθά στη μείωση της μοναξιάς. Μην προσπαθείτε να τον διορθώσετε σε αυτό που νιώθει ή να τον καθησυχάσετε με φράσεις όπως «σκέψου θετικά». Αντίθετα, δείξτε ότι κατανοείτε τις δυσκολίες και τους φόβους του: «Ξέρω ότι είναι δύσκολη θεραπεία» ή «Καταλαβαίνω ότι η αβεβαιότητα είναι τρομακτική».  Οι άνθρωποι τείνουν να αισθάνονται πιο συνδεδεμένοι όταν οι ανησυχίες τους επικυρώνονται με αυτόν τον τρόπο.

► Ρωτήστε χωρίς να πιέζετε. Το να κάνετε ερωτήσεις δείχνει ενδιαφέρον. Ρωτήστε πώς είναι, πώς νιώθει, τι χρειάζεται – αλλά σεβαστείτε και τα όριά του. Αν δεν θέλει να μιλήσει, μην πιέσετε. Συχνά, όμως, οι ασθενείς ανακουφίζονται όταν έχουν χώρο να μιλήσουν ανοιχτά.

Η πορεία δεν είναι γραμμική

Η θεραπεία είναι μια συνεχής διαδικασία, με ανατροπές, επιτυχίες και απογοητεύσεις. Οι συναισθηματικές μεταπτώσεις είναι φυσιολογικές. Οι ασθενείς μπορεί εύλογα να αισθάνονται ενθουσιασμένοι που λαμβάνουν ευνοϊκά αποτελέσματα και απογοητευμένοι αν τα αποτελέσματα δεν είναι τα αναμενόμενα. Να είστε εκεί στη φάση που βρίσκεται ο άλλος τη δεδομένη στιγμή, χωρίς να προσπαθείτε να αλλάξετε στάση και ρυθμό.

Η σημασία της ψυχολογικής υποστήριξης

Η επαγγελματική βοήθεια από ψυχολόγους ή ψυχοθεραπευτές μπορεί να αποδειχθεί ανεκτίμητη – τόσο για τον ασθενή όσο και για τους οικείους του. Οι ομάδες υποστήριξης, η πνευματική καθοδήγηση ή η φαρμακευτική παρέμβαση όταν χρειάζεται, μπορούν να ενισχύσουν την αντοχή και τη διαχείριση του στρες.

Σεβαστείτε τον χαρακτήρα

Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν μαγικά επειδή αρρώστησαν. Κάποιος που αντιμετωπίζει τα προβλήματα με χιούμορ ή σιωπή, πιθανόν να συνεχίσει έτσι και στην αρρώστια. Και προσοχή να μη μεταφέρετε τα δικά σας άγχη πάνω του – αν δυσκολεύεστε, ζητήστε βοήθεια από ειδικό για τον εαυτό σας.