Η Ιαπωνία κατέχει σταθερά μια από τις υψηλότερες αναλογίες αιωνόβιων στον κόσμο. Οι ειδικοί που μελετούν τον τρόπο ζωής τους συμφωνούν ότι η μακροζωία τους δεν προκύπτει από ακραίες αλλαγές ή ακριβές παρεμβάσεις.

Αντίθετα, στηρίζεται σε μικρές, σταθερές, καθημερινές πρακτικές που λειτουργούν σωρευτικά με τα χρόνια.

Οι παρακάτω επτά συνήθειες, σύμφωνα με το περιοδικό vegout, αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των Ιαπώνων μεγαλύτερης ηλικίας και δείχνουν πώς απλές ενέργειες μπορούν να στηρίξουν υγεία και ευεξία σε βάθος χρόνου.

1. Περπάτημα σε κάθε ευκαιρία

Στην Ιαπωνία, το περπάτημα θεωρείται ένας καθημερινός τρόπος μετακίνησης. Οι άνθρωποι περπατούν για να φτάσουν στα μέσα μεταφοράς, στις αγορές, στις συναντήσεις τους. Αυτή η συνεχής, χαμηλής έντασης δραστηριότητα κρατά το σώμα ευκίνητο χωρίς υπερβολική καταπόνηση. Όπως επισημαίνουν ερευνητές, οι πιο μακρόβιοι πληθυσμοί στον κόσμο δεν βασίζονται στη σκληρή άσκηση. Ζουν σε περιβάλλοντα που τους ωθούν να κινούνται φυσικά.

2. Φαγητό μέχρι 80%  

Η γνωστή ιαπωνική πρακτική hara hachi bu σημαίνει ότι κάποιος σταματά να τρώει πριν νιώσει απόλυτα χορτάτος. Η συνήθεια αυτή προστατεύει το πεπτικό σύστημα, υποστηρίζει σταθερό σωματικό βάρος και προωθεί πιο συνειδητή κατανάλωση τροφής. Απαιτεί πιο αργό ρυθμό στο φαγητό και προσοχή στα σημάδια κορεσμού. Το αποτέλεσμα είναι ευεξία μετά το γεύμα αντί για βάρος.

3. Ενασχόληση με κηπουρική

Η κηπουρική είναι βαθιά ριζωμένη στην ιαπωνική κουλτούρα. Ακόμη και σε μικρά διαμερίσματα, οι άνθρωποι φροντίζουν γλάστρες με βότανα ή συμμετέχουν σε κοινοτικούς κήπους. Η καθημερινή φροντίδα των φυτών συνδυάζει ήπια κίνηση, αλλά και επαφή με το χώμα και το πράσινο, που όπως έχει διαπιστωθεί, ενισχύει τη διάθεση και την άμυνα του οργανισμού.

4. Συνεχής καλλιέργεια κοινωνικών δεσμών

Στην Οκινάουα υπάρχει η παράδοση του moai, μιας ομάδας αλληλοϋποστήριξης που συνοδεύει τα μέλη της σε όλη τους τη ζωή. Η κοινωνική απομόνωση έχει αποδειχθεί σοβαρός παράγοντας κινδύνου για την υγεία, κάτι που οι Ιάπωνες αντιμετωπίζουν με συστηματική συμμετοχή σε κοινότητες και ομάδες. Οι τακτικές συναντήσεις, η αλληλεπίδραση και η φροντίδα των άλλων προσφέρουν σταθερότητα και νόημα.

5. Μικρές πράξεις καθημερινού σκοπού

Το ikigai περιγράφει τον λόγο που δίνει σε κάποιον κίνητρο να ξεκινήσει την ημέρα του. Δεν χρειάζεται να είναι κάτι μεγάλο. Μπορεί να είναι μια απλή καθημερινή πράξη που δίνει νόημα και συνδέει το άτομο με τους γύρω του, όπως η προετοιμασία φαγητού ή η φροντίδα ενός χώρου. Οι Ιάπωνες μεγαλύτερης ηλικίας δίνουν βάρος σε αυτές τις μικρές πράξεις, που λειτουργούν σαν ήρεμη – αλλά σταθερή – πηγή ενέργειας.

6. Ήπιες και ποικίλες κινήσεις μέσα στην ημέρα

Η καθημερινή κίνηση στην Ιαπωνία δεν έχει τη μορφή έντονης άσκησης. Περιλαμβάνει σκύψιμο, τέντωμα, ανέβασμα σκάλας, καθίσματα στο πάτωμα, επαναλαμβανόμενα σηκώματα. Έρευνα της ιατρικής σχολής του Harvard έχει δείξει ότι τέτοιου είδους ήπια κίνηση, όπως το tai chi, ενισχύει την ισορροπία, την ευλυγισία και την καρδιαγγειακή υγεία. Το σώμα αποκτά μια φυσική ροή που το κρατά ικανό χωρίς υπερβολική πίεση.

7. Επαφή με τη φύση, έστω για λίγο

Η πρακτική shinrin yoku ή αλλιώς «λουτρό στο δάσος» αναφέρεται στην απλή παρουσία μέσα στη φύση. Δεν απαιτεί άθληση. Αρκεί κάποιος να βρίσκεται σε υπαίθριο περιβάλλον και να το παρατηρεί. Η έκθεση σε φυσικό φως, καθαρό αέρα και πράσινο μειώνει το στρες και βελτιώνει τη διάθεση. Ακόμη και λίγα λεπτά σε έναν εξωτερικό χώρο μπορούν να προσφέρουν αισθητή αναζωογόνηση.

Η δύναμη της απλότητας

Οι συνήθειες αυτές έχουν κοινό παρονομαστή: Την απλότητα. Δεν χρειάζονται ακριβό εξοπλισμό ή ριζική αλλαγή τρόπου ζωής. Η δύναμή τους κρύβεται στη συνέπεια και στον τρόπο που ενσωματώνονται φυσικά στην καθημερινότητα.

Η ιαπωνική προσέγγιση στη μακροζωία δείχνει ότι η υγεία χτίζεται βήμα βήμα. Λίγο περισσότερο περπάτημα, λίγο μεγαλύτερη ηρεμία στο φαγητό, λίγο περισσότερο πράσινο, λίγοι πιο ουσιαστικοί κοινωνικοί δεσμοί. Οι μικρές αλλαγές γίνονται συνήθειες και οι συνήθειες γίνονται χρόνια ζωής.