Τα κρούσματα του θανατηφόρου «σαρκοφάγου» βακτηρίου Vibrio vulnificus αυξάνονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδιαίτερα στις νοτιοανατολικές πολιτείες. Μόνο φέτος, περισσότεροι από δέκα άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από μολύνσεις με το βακτήριο, το οποίο ευδοκιμεί σε ζεστά θαλάσσια νερά.

Το βακτήριο εντοπίζεται συνήθως στις ακτές του Κόλπου του Μεξικού, ωστόσο κρούσματα έχουν αναφερθεί μέχρι και στη Μασαχουσέτη, βορειοανατολική πολιτεία των ΗΠΑ. Το Vibrio vulnificus ζει σε ζεστά, υφάλμυρα νερά, όπου γλυκό και θαλασσινό νερό συναντιούνται.

Η πρόσφατη αύξηση των περιστατικών ανησυχεί τους ειδικούς. Η έξαρση φαίνεται να συνδέεται με φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής, όπως τα μεγάλα κύματα καύσωνα, τις έντονες πλημμύρες και τις ακραίες καταιγίδες, που συμβάλλουν στην εξάπλωση του βακτηρίου.

Το βακτήριο μεταδίδεται στον άνθρωπο είτε μέσω ανοιχτών πληγών που έρχονται σε επαφή με μολυσμένο θαλασσινό νερό, είτε μέσω κατανάλωσης ωμών ή μισοψημένων οστρακοειδών, όπως τα στρείδια, τα κυδώνια και τα μύδια.

Η λοίμωξη κυμαίνεται από ήπια έως και θανατηφόρα, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές, όπως νεκρωτικά τραύματα και σηψαιμία. Σύμφωνα με τους ειδικούς, περίπου 1 στους 5 ασθενείς πεθαίνει.

Γιατί αποκαλείται σαρκοφάγο – Ποια τα συμπτώματα

Το βακτήριο Vibrio vulnificus αποκαλείται «σαρκοφάγο», καθώς μπορεί να προκαλέσει νεκρωτική απονευρωσίτιδα, δηλαδή θάνατο του ιστού γύρω από το τραύμα. Σε περιπτώσεις κατάποσης, μπορεί να ξεκινήσει ως τροφική δηλητηρίαση αλλά να εξελιχθεί σε θανατηφόρα λοίμωξη.

Τα συμπτώματα εμφανίζονται ξαφνικά, συνήθως μέσα σε 24 ώρες από την έκθεση στο βακτήριο και εξελίσσονται γρήγορα. Περιλαμβάνουν:

  • Πυρετό και ρίγη.
  • Ερυθρότητα ή εξάνθημα που γίνεται γρήγορα πρησμένο και επώδυνο.
  • Μεγάλες, αποχρωματισμένες, γεμάτες υγρό φουσκάλες.
  • Ναυτία, εμετό, διάρροια.
  • Ζάλη, λιποθυμία, αδυναμία (χαμηλή πίεση).
  • Σύγχυση ή αλλοίωση διανοητικής κατάστασης.
  • Ταχυκαρδία.
  • Μπορεί επίσης να προκαλέσει και γαστρεντερίτιδα.

Οι σοβαρές λοιμώξεις συχνά απαιτούν εντατική θεραπεία, αντιβιοτικά, ακόμη και ακρωτηριασμό.

Σοβαρές επιπλοκές

Σε σοβαρές περιπτώσεις η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει:

  • Θρομβοπενία.
  • Εσωτερική αιμορραγία.
  • Σήψη και σηπτικό σοκ.
  • Νεκρωτική απονευρωσίτιδα (σοβαρή μόλυνση δέρματος που συχνά απαιτεί χειρουργείο).
  • Βλάβες οργάνων.

Γιατί αυξάνονται τα κρούσματα;

Η αύξηση οφείλεται κυρίως σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στην αύξηση της κατανάλωσης οστρακοειδών τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι δύο βασικοί παράγοντες είναι:

  • Άνοδος θερμοκρασίας των θαλασσών, που δημιουργεί ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον για το βακτήριο
  • Ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως τυφώνες και πλημμύρες, που βοηθούν στην εξάπλωσή του βακτηρίου.

Το CDC στις ΗΠΑ αναφέρει ότι η γεωγραφική εξάπλωση του βακτηρίου κινείται προς βορρά, επεκτείνοντας το πεδίο εμφάνισης κρουσμάτων.

Παράγοντες κινδύνου

Ο καθένας μπορεί να μολυνθεί, αλλά υψηλότερο κίνδυνο έχουν ατομα με προϋπάρχουσες παθήσεις, αλλά και με εξασθενημένο ανοσοποιητικό.

  • Άνθρωποι ηλικίας άνω των 65 ετών
  • Ασθενείς με ηπατική (π.χ. κίρρωση).
  • Άτομα με αιμοχρωμάτωση.
  • Ασθενείς χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
  • Διαβητικοί
  • Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Κίνδυνο διατρέχουν επίσης όσοι έρχονται συχνά σε επαφή με ωμά οστρακοειδή ή θαλασσινό νερό λόγω επαγγέλματος ή χόμπι. Οι άνδρες φαίνεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες για σοβαρή λοίμωξη από τις γυναίκες.

Θεραπεία

Το Vibrio vulnificus αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά, ειδικά αν διαγνωστεί νωρίς. Οι γιατροί μπορεί να εφαρμόσουν επιπλέον θεραπείες όπως:

  • Χειρουργικό καθαρισμό νεκρών ιστών.
  • Παροχέτευση υγρών από φουσκάλες.
  • Φάρμακα για χαμηλή πίεση (π.χ. νοραδρεναλίνη).
  • Ενδοφλέβια υγρά.
  • Οξυγονοθεραπεία.
  • Ακρωτηριασμό, αν χρειαστεί.

Πώς να προστατευτείτε

Παρότι οι λοιμώξεις είναι σπάνιες, οι ειδικοί συνιστούν:

  • Αποφυγή θαλασσινού νερού αν έχετε ανοιχτές πληγές.
  • Κάλυψη τραυμάτων με αδιάβροχο επίδεσμο.
  • Μην τρώτε ωμά ή μισοψημένα οστρακοειδή, ιδιαίτερα στρείδια.
  • Πλύσιμο χεριών πριν και μετά τον χειρισμό ωμών θαλασσινών.
  • Άμεση ιατρική εξέταση αν παρουσιαστούν σημάδια μόλυνσης.

Οι ειδικοί επισημαίνουν πως το βακτήριο Vibrio vulnificus εξακολουθεί να θεωρείται σπάνιο, όμως η αυξητική του τάση, λόγω της κλιματικής αλλαγής, το καθιστούν μια απειλή που δεν θα πρέπει να αγνοηθεί.