Μετά από φυσικές καταστροφές οι μολυσματικές ασθένειες εξαπλώνονται συχνά και πολύ γρήγορα, οδηγώντας μέχρι και σε επιδημίες.

Μετά τις πλημμύρες στο Πακιστάν το καλοκαίρι του 2022 τόσο η χολέρα όσο και ο τύφος εξαπλώθηκαν ραγδαία, ενώ κρούσματα χολέρας καταγράφηκαν ύστερα από αντίστοιχες δοκιμασίες στον Λίβανο, τη Συρία και την Ουκρανία.

Σε περιοχές υπό κρίση μπορούν να εξαπλωθούν οι ακόλουθες ασθένειες:

  • Διαρροϊκές ασθένειες όπως η χολέρα και ο τύφος, που μεταδίδονται συχνά μέσω του νερού, το οποίο σε πολλές περιοχές υπό κρίση είναι μολυσμένο
  • Η ηπατίτιδα, που μπορεί να μεταδοθεί μέσω των περιττωμάτων σε κακές συνθήκες υγιεινής
  • Ο κορωνοϊός, η γρίπη και άλλες αναπνευστικές ασθένειες, που αποτελούν ιδιαίτερο πρόβλημα σε κοινόχρηστους χώρους
  • Η ελονοσία και ο δάγκειος πυρετός, που μεταδίδονται από κουνούπια, ιδίως σε πλημμυρισμένες περιοχές

Είναι πάντως δύσκολο να προβλεφθεί, εάν θα ξεσπάσουν σοβαρές ασθένειες σε περιοχές κρίσης και πόσο σοβαρές θα είναι αυτές. «Εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις συνθήκες», λέει ο Πάρνιαν Παρβάντα, γιατρός και αντιπρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα Γερμανίας. «Στη βορειοδυτική Συρία, για παράδειγμα, η ιατρική περίθαλψη και οι συνθήκες υγιεινής ήταν ήδη πολύ κακές πριν από τον σεισμό. Οι άνθρωποι […] επλήγησαν ακόμη περισσότερο από τον σεισμό» διευκρίνισε.

Επομένως, το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από: α) τις υπάρχουσες υποδομές, β) τον αριθμό των πληγέντων και γ) κυρίως από το πόσο γρήγορα θα σταλεί ανθρωπιστική βοήθεια σε αυτές τις περιοχές.

Απαραίτητο το πόσιμο νερό

Κατά τις προσπάθειες των ανθρωπιστικές οργανώσεις προς αποτροπή της εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών, είναι κομβική η παροχή καθαρού πόσιμου νερού, σύμφωνα με τον Παρβάντα. Εκτός από το καθαρό πόσιμο νερό, είναι εξίσου σημαντικά:

  • Η εξασφάλιση πρόσβασης σε εγκαταστάσεις αποχέτευσης, όπως τουαλέτες
  • Η ασφαλής αποστράγγιση λυμάτων
  • Η διανομή προϊόντων υγιεινής, όπως σαπούνι και απολυμαντικό
  • Η παροχή των απαραίτητων φαρμάκων
  • Η δημιουργία κινητών κλινικών για τη γρήγορη περίθαλψη των ανθρώπων

Ζητούμενο η δυνατότητα περίθαλψης

Επιπλέον, κρίσεις όπως οι πόλεμοι και οι φυσικές καταστροφές μπορούν να περιορίσουν τις δυνατότητες περίθαλψης υποκείμενων νοσημάτων, όπως ο διαβήτης ή οι χρόνιες πνευμονοπάθειες, ενώ και η περίθαλψη εγκύων και νεογέννητων γίνεται πολύ πιο δυσχερής.

Ακόμη, σε συνθήκες πολέμου και κρίσης επιβραδύνονται ή αναστέλλονται οι εκστρατείες εμβολιασμού, για παράδειγμα κατά της ιλαράς ή της πολιομυελίτιδας. Ως αποτέλεσμα, τα κρούσματα αυτών των ασθενειών αυξάνονται. «Σε μέρη όπου υπάρχουν πολλοί πρόσφυγες, υπάρχει συχνά αυξημένος κίνδυνος εξάπλωσης της ιλαράς», λέει ο γιατρός Παρβάντα. Η ανοικοδόμηση κρίσιμων υποδομών, όπως τα νοσοκομεία και τα ιατρεία, είναι επομένως τουλάχιστον εξίσου σημαντική με την παροχή ταχείας υποστήριξης επί τόπου.