Σαν σήμερα 28 Σεπτεμβρίου: Συλλαμβάνονται τα μέλη της Χρυσής Αυγής – Ποιοι είναι έξω και ποιοι εκτίουν ακόμα την ποινή τους

551 π.Χ. – Κομφούκιος (Confucius), Κινέζος φιλόσοφος, πολιτικός στοχαστής και παιδαγωγός, θεμελιωτής μιας διδασκαλίας που επηρέασε βαθιά την κινεζική και παγκόσμια σκέψη. Γεννημένος στο κράτος Λου, υποστήριξε αξίες όπως η δικαιοσύνη, η αρετή, η ευσέβεια προς τους γονείς και ο σεβασμός στην ιεραρχία. Το έργο του κατέγραψαν οι μαθητές του στα Ανάλεκτα, που καθόρισαν για αιώνες την κινεζική ηθική και πολιτική ζωή. Ο Κομφουκιανισμός διαμόρφωσε την ανατολική φιλοσοφία και εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αναφοράς για ζητήματα ηθικής, κοινωνίας και διακυβέρνησης.

1893 – Γιάννης Σκαρίμπας, Έλληνας συγγραφέας, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, μια από τις πιο ιδιόρρυθμες μορφές των ελληνικών γραμμάτων. Γεννημένος στη Φωκίδα, εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα όπου έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Το έργο του, συχνά ανατρεπτικό και πρωτοποριακό, συνδυάζει το σατιρικό με το λυρικό στοιχείο. Έγινε γνωστός με το μυθιστόρημα «Το θείο τραγί» (1933) και άφησε πίσω του ποιητικές συλλογές, θεατρικά έργα και ιστορικά δοκίμια. Με τη γλώσσα και το ύφος του αμφισβήτησε κατεστημένα, αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα του στη νεοελληνική λογοτεχνία.

1924 – Μαρτσέλλο Μαστρογιάννι (Marcello Mastroianni), Ιταλός ηθοποιός, εμβληματική φυσιογνωμία του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Με την αριστοκρατική του γοητεία και την αβίαστη υποκριτική του παρουσία, συνεργάστηκε με κορυφαίους σκηνοθέτες όπως ο Φεντερίκο Φελίνι, πρωταγωνιστώντας σε αριστουργήματα όπως «La Dolce Vita» (1960) και «8½» (1963). Ενσάρκωσε τον μοντέρνο, συχνά μελαγχολικό άνδρα, ισορροπώντας ανάμεσα στη γοητεία και την ειρωνεία. Υπήρξε τρεις φορές υποψήφιος για Όσκαρ, ενώ το όνομά του ταυτίστηκε με τη χρυσή εποχή του ιταλικού κινηματογράφου και παραμένει σύμβολο ανδρικής κομψότητας και καλλιτεχνικής ποιότητας.

1934 – Μπριζίτ Μπαρντό (Brigitte Bardot), Γαλλίδα ηθοποιός, τραγουδίστρια και σύμβολο του σεξ της δεκαετίας του ’50 και του ’60. Με το εκρηκτικό ταμπεραμέντο και την ακαταμάχητη ομορφιά της, καθιερώθηκε διεθνώς μέσα από ταινίες όπως «Και ο Θεός… έπλασε τη γυναίκα» (1956), που την ανέδειξε σε παγκόσμιο φαινόμενο. Υπήρξε είδωλο της γυναικείας απελευθέρωσης και μούσα δημιουργών, ενώ επηρέασε τη μόδα και τον τρόπο ζωής μιας ολόκληρης εποχής. Από τη δεκαετία του ’70 αποσύρθηκε από τον κινηματογράφο και αφοσιώθηκε στον ακτιβισμό για τα δικαιώματα των ζώων, παραμένοντας μια εμβληματική φιγούρα της σύγχρονης γαλλικής κουλτούρας.

1945 – Μανώλης Ρασούλης, Έλληνας τραγουδοποιός, στιχουργός και δημοσιογράφος, με καθοριστική συμβολή στο ελληνικό τραγούδι από τη δεκαετία του ’70. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης και συνεργάστηκε με κορυφαίους συνθέτες όπως ο Μάνος Λοΐζος, ο Χρήστος Νικολόπουλος και ο Σταύρος Κουγιουμτζής. Έγραψε στίχους που άφησαν εποχή, όπως «Αχ Ελλάδα σ’ αγαπώ», «Οι κυβερνήσεις πέφτουνε», «Τρελή κι αδέσποτη» και «Όλα σε θυμίζουν». Παράλληλα υπήρξε ανήσυχο πνεύμα, με πολιτική και κοινωνική αρθρογραφία. Η ποίηση και το χιούμορ του σημάδεψαν το ελληνικό τραγούδι, ενώ η φωνή του παραμένει ζωντανή μέσα από τις αθάνατες δημιουργίες του.

1968 – Ναόμι Γουότς (Naomi Watts), Αγγλίδα ηθοποιός που διακρίθηκε για την ένταση και την ευαισθησία των ερμηνειών της. Αν και μεγάλωσε στην Αυστραλία, η καριέρα της απογειώθηκε στο Χόλιγουντ με την ταινία «Mulholland Drive» (2001) του Ντέιβιντ Λιντς. Έγινε διεθνώς γνωστή μέσα από το θρίλερ «The Ring» (2002) και απέσπασε υποψηφιότητες για Όσκαρ με τις ερμηνείες της στο «21 Grams» (2003) και στο «The Impossible» (2012). Μεγάλο εύρος ρόλων, από ψυχολογικά δράματα έως εμπορικές παραγωγές, την καθιέρωσαν ως μία από τις πιο αξιόλογες και αγαπητές ηθοποιούς της γενιάς της.

1991 – Μάιλς Ντέιβις (Miles Davis), Αμερικανός τρομπετίστας, συνθέτης και μπάντλιντερ, από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες στην ιστορία της τζαζ. Γεννημένος το 1926, υπήρξε καινοτόμος που διαμόρφωσε ρεύματα όπως το bebop, το cool jazz, το hard bop, το modal jazz και το jazz fusion. Δίσκοι-σταθμοί όπως το Kind of Blue (1959) και το Bitches Brew (1970) θεωρούνται ορόσημα της παγκόσμιας μουσικής. Με το ιδιαίτερο ύφος του και την αίσθηση αυτοσχεδιασμού, επηρέασε γενιές μουσικών και άνοιξε νέους δρόμους στην τζαζ και πέρα από αυτήν. Ο θάνατός του το 1991 σήμανε το τέλος μιας εποχής, αφήνοντας πίσω μια ανεκτίμητη κληρονομιά.

2003 – Ελία Καζάν (Elia Kazan), Έλληνας σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, γεννημένος το 1909 στην Κωνσταντινούπολη από μικρασιατική οικογένεια που μετανάστευσε στις ΗΠΑ. Θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς σκηνοθέτες του αμερικανικού κινηματογράφου, με ταινίες όπως «Λεωφορείον ο Πόθος» (1951), «Το λιμάνι της αγωνίας» (1954) και «Ανατολικά της Εδέμ» (1955), που καθιέρωσαν ηθοποιούς όπως ο Μάρλον Μπράντο και ο Τζέιμς Ντιν. Συνίδρυσε το Actors Studio, εισάγοντας νέες μεθόδους υποκριτικής. Αν και αμφιλεγόμενος για τη στάση του στην εποχή του Μακαρθισμού, άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στην παγκόσμια κινηματογραφία.