Καθαρά πολιτική απόφαση είναι πλέον το εάν θα παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ ή όχι, ενώ αν η χώρα βρεθεί εκτός του ενιαίου νομίσματος, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει μεγάλο κόστος τόσο για την ίδια όσο και για την Ευρωζώνη.
Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει ειδική έκθεση της γερμανικής τράπεζας Deutsche Bank (DB), την οποία δημοσιεύει η Καθημερινή και που μελετά όλα τα πιθανά σενάρια εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, καθώς και τις επιπτώσεις τους.
Σύμφωνα με την τράπεζα, μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου η έξοδος από το ευρώ είναι πλέον «ένα πιθανό ενδεχόμενο». Δεν βασίζεται σε οικονομικά δεδομένα, αλλά σε πολιτικές αποφάσεις που θα ληφθούν στην Ελλάδα και στην Ευρωζώνη.
Μάλιστα, οι αναλυτές της DB εκτιμούν πως μια απόφαση αποχώρησης από την Ευρωζώνη μπορεί να ληφθεί και από κυβέρνηση που θα στηρίζει το Μνημόνιο. Απλώς σε αυτή την περίπτωση θα καθυστερήσει κάποιους μήνες.
Ωστόσο, το κόστος εξόδου της Ελλάδας παραμένει υψηλό και ακόμα μεγαλύτερο για την Ελλάδα, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
Δραστική πτώση του ΑΕΠ (έως και 15% τον πρώτο χρόνο), υποτίμηση του νομίσματος κατά τουλάχιστον 50% και εκτόξευση πληθωρισμού που θα εξανεμίσει τις καταθέσεις των νοικοκυριών θα είναι οι πρώτες επιπτώσεις για την Ελλάδα. Τουλάχιστον στα 222 δισ. ευρώ θα ανέλθουν οι άμεσες απώλειες για την Ευρωζώνη, ενώ θα υπάρξουν και έμμεσες.
Οι αναλυτές της τράπεζας θεωρούν ότι ακόμα και σήμερα η αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη μπορεί να αποφευχθεί, καθώς υπάρχουν πολλές διασταυρούμενες επιπτώσεις για να αποφασίσουν κάτι τέτοιο η ελληνική και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Πάντως, το σενάριο με την «κατάλληλη δόση πόνου», όπως τιτλοφορείται από την DB, προβλέπει ότι η Ευρωζώνη θα διαχειριστεί σωστά την έξοδο της Ελλάδας και αυτό δεν θα συμβεί με άτακτο τρόπο.
Ρόλο «κλειδί» στην όλη υπόθεση θα έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί τις ελληνικές τράπεζες κατά τη μεταβατική περίοδο από το ευρώ στη «νέα δραχμή».
Επίσης ο μόνιμος μηχανισμός στήριξης της Ευρώπης (ESM) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) θα συνεχίσουν να δανείζουν την Ελλάδα.
Το ESM θα δανείζει την Ελλάδα για να ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με επιτυχία και θα αποφευχθεί η κατάρρευση των τραπεζών.
Μάλιστα, η DB θεωρεί ότι η Ευρωζώνη έχει τη δυνατότητα να ασκήσει πίεση στην Ελλάδα μέσω της παροχής δεύτερης δόσης για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, για όσο καιρό η Ελλάδα «παίζει με την ιδέα της υπαναχώρησης στη δημοσιονομική προσαρμογή».
Από την πλευρά της, η Ελλάδα θα συνεχίσει να αποπληρώνει τα δάνεια του ΔΝΤ για να μπορέσει το τελευταίο να δημιουργήσει ένα νέο πρόγραμμα για τη χώρα, αφού το υφιστάμενο θα σταματήσει. Το Ταμείο θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί την Ελλάδα, γιατί κατά την DB πλέον θα υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας του νέου προγράμματος.
Το νέο δανειακό πρόγραμμα του ΔΝΤ θα είναι μικρό (περίπου 15 δισ. ευρώ) για να χρηματοδοτηθεί ένα μικρό μέρος του πρωτογενούς ελλείμματος (1%-2% του ΑΕΠ). Ετσι, η Ελλάδα θα φύγει από τη Ζώνη του Ευρώ, αλλά θα συνεχίσει να είναι μέλος της Ε.Ε. και θα συνεχίσει να απολαμβάνει τα πλεονεκτήματα της χρηματοδότησης από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ενωσης.
Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι το χρέος θα είναι μεγαλύτερο, το υγιές τραπεζικό σύστημα και η μικρή υποτίμηση του νομίσματος (δεν θα χρειαστεί κάποια σημαντική παρέμβαση) θα βοηθήσουν στο να έρθει η ανάκαμψη της οικονομίας γρηγορότερα και να μειωθεί το χρέος.
Αυτές θα είναι οι επιπτώσεις στην Ελλάδα βάσει του καλού σεναρίου της γερμανικής τράπεζας για το πώς η χώρα μπορεί να βγει από το ευρώ. Στο σενάριο που η Ελλάδα απλώς γυρίσει σε δικό της νόμισμα, τότε το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 15% τον πρώτο χρόνο, η υποτίμηση του νομίσματος θα είναι τουλάχιστον 50%, ο πληθωρισμός θα εκτοξευτεί και θα απαιτηθεί νέο «κούρεμα» του χρέους κατά 70%.
Το τελευταίο είναι και ο λόγος που η Ευρωζώνη θα υποστεί σημαντικό πλήγμα από την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Μέχρι τώρα η Ελλάδα έχει πάρει από το EFSF 142 δισ. ευρώ (περιλαμβανομένων και των 24 δισ. ευρώ που θα έρθουν για την ανακεφαλαιοποίηση). Ετσι, ένα «κούρεμα» κατά 70% θα δημιουργήσει απώλειες της τάξης των 116 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 31 δισ. ευρώ προέρχονται μόνο από τη Γερμανία).
Παράλληλα, η ΕΚΤ θα χάσει περίπου 106 δισ. ευρώ, καθώς η συνολική της έκθεση ανέρχεται στα 151 δισ. ευρώ. Αρα, οι συνολικές άμεσες απώλειες θα φθάσουν στα 222 δισ. ευρώ. Κατ’ επέκταση θα χρειασθεί να αυξηθεί το «τείχος» προστασίας της Ευρωζώνης με την προσθήκη περισσότερων κεφαλαίων από τις χώρες.
Οι έμμεσες επιπτώσεις έχουν να κάνουν με τη φυγή κεφαλαίων από τις άλλες περιφερειακές χώρες της Ευρωζώνης. Αυτό, γιατί πολίτες θα πιστέψουν ότι θα είναι οι επόμενοι που θα φύγουν από το ευρώ και θα τρέξουν να «σηκώσουν» τις καταθέσεις τους θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο τα τραπεζικά συστήματα των χωρών τους.
