Η αγορά κατοικίας εξακολουθεί να κινείται σε τεντωμένο σχοινί: η ακρίβεια, τα υψηλά επιτόκια και η περιορισμένη προσφορά έχουν κρατήσει τις τιμές πώλησης και ενοικίασης σε υψηλά επίπεδα, παρά τις αλλεπάλληλες κρατικές παρεμβάσεις. Τα προγράμματα στήριξης της στέγης δεν κατάφεραν να αυξήσουν τη διαθεσιμότητα κατοικιών, ενώ χιλιάδες διαμερίσματα παραμένουν κλειστά στα χαρτοφυλάκια τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης δανείων. Σε αυτό το περιβάλλον, η κυβέρνηση επιχειρεί μια νέα προσέγγιση: από τις αρχές του 2026 ενεργοποιεί τον διπλό ΕΝΦΙΑ για όσα ακίνητα παραμένουν αναξιοποίητα, με στόχο να επιστρέψουν σταδιακά στην αγορά.
Η ρύθμιση, που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2024, προβλέπει προσαύξηση 100% στον κύριο ΕΝΦΙΑ για κατοικίες ή διαμερίσματα που ανήκουν σε πιστωτικά ιδρύματα και servicers και παραμένουν κλειστά. Για να αποφευχθεί η επιβάρυνση, κάθε ακίνητο θα πρέπει να έχει ενοικιαστεί τουλάχιστον έξι μήνες μέσα στο προηγούμενο έτος.
Η διάταξη ενεργοποιείται στις αρχές του 2026 και θα παραμείνει σε ισχύ έως το 2028, ενώ τα έσοδα από τον διπλό φόρο θα κατευθυνθούν σε δράσεις στήριξης της στεγαστικής πολιτικής.
Η διαδικασία εφαρμογής
Για την εφαρμογή του μέτρου απαιτούνται τρία κρίσιμα βήματα:
1. Η έκδοση της εφαρμοστικής υπουργικής απόφασης από τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
2. Η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ από την ΑΑΔΕ, ώστε να εντοπιστούν οι υπόχρεοι και να υπολογιστεί η προσαύξηση.
3. Η ανακοίνωση του τρόπου αξιοποίησης των εσόδων, δηλαδή των δράσεων στις οποίες θα κατευθυνθούν τα επιπλέον κονδύλια.
Με την έκδοση της υπουργικής απόφασης, η ΑΑΔΕ θα προχωρήσει στην πρώτη επίσημη καταγραφή των κλειστών ακινήτων που ανήκουν σε τράπεζες και servicers, προκειμένου να καθοριστεί ποια θα βρεθούν αντιμέτωπα με τη διπλή φορολόγηση.
Πόσα ακίνητα αφορά
Οι εκτιμήσεις της αγοράς κάνουν λόγο για περίπου 10.000 ακίνητα που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα χαρτοφυλάκια τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων. Παρά τις προσπάθειες πώλησης και μίσθωσης, ένα σημαντικό μέρος αυτών παραμένει αναξιοποίητο. Η 31η Δεκεμβρίου 2025 θα είναι η ημερομηνία-ορόσημο, καθώς σε αυτή θα βασιστεί ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ του 2026.
Ανάλογα με το πόσα ακίνητα θα εξακολουθούν να είναι κενά εκείνη την ημέρα, θα προκύψει και το ύψος των πρόσθετων εσόδων που θα συλλέξει το Δημόσιο.
Νέο εργαλείο σε μια δύσκολη στεγαστική εξίσωση
Η ενεργοποίηση του διπλού ΕΝΦΙΑ εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η στεγαστική κρίση που επιδεινώνεται τα τελευταία χρόνια. Παρά τα προγράμματα στήριξης («Σπίτι μου», επιδότηση επιτοκίου δανείων, ανακαινίσεις), η προσφορά κατοικιών δεν αυξήθηκε, ενώ η άνοδος των τιμών συνεχίστηκε.
Το νέο μέτρο θεωρείται μια στοχευμένη παρέμβαση πίεσης προς τις τράπεζες και τους servicers, ώστε να διοχετεύσουν στην αγορά χιλιάδες ακίνητα που σήμερα παραμένουν κλειστά. Αν θα καταφέρει να αποδώσει πρακτικά αποτελέσματα, θα φανεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026, όταν θα ολοκληρωθεί η πρώτη εκκαθάριση ΕΝΦΙΑ και θα φανεί πόσα ακίνητα απέφυγαν –ή όχι– τη διπλή φορολόγηση.
Ο διπλός ΕΝΦΙΑ δεν είναι απλώς ένα νέο φορολογικό μέτρο, αλλά μια πολιτική επιλογή με στόχο να αναγκάσει τις τράπεζες να αξιοποιήσουν τα «παγωμένα» ακίνητά τους. Αν εφαρμοστεί σωστά, μπορεί να συμβάλει στη σταδιακή αποσυμπίεση της στεγαστικής αγοράς. Αν όχι, θα προστεθεί σε μια μακρά λίστα προσπαθειών που δεν κατάφεραν να ανακόψουν την άνοδο των τιμών.
