Μετά το σάλο που δημιουργήθηκε με την διεξαγωγή drone show στον χώρο του Ζαππείου το υπουργείο Οικονομικών αναμένεται να «τρέξει» γρηγορότερα τις διαδικασίες για συνολική αναδιάρθρωση του τρόπου αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, συμπεριλαμβανομένων των κοινωφελών ιδρυμάτων και των κληροδοτημάτων.

Τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να κατατεθεί το νομοσχέδιο για τα ιδρύματα, τις κοινωφελείς περιουσίες, τις σχολάζουσες κληρονομιές και τις δωρεές προς το Δημόσιο. Ο νόμος θα επιφέρει ριζική αλλαγή στη φιλοσοφία αξιοποίησής τους, με στόχο τη μεγιστοποίηση του δημοσίου οφέλους.

Σημειώνεται ότι σήμερα είναι καταγεγραμμένα περίπου 700 ιδρύματα με καταγεγραμμένη αντικειμενική αξία ακινήτων ύψους 235 εκατ. ευρώ.

Οι νέες ρυθμίσεις

Οι ρυθμίσεις που εισάγονται με το νέο νομοσχέδιο προβλέπουν τα εξής:

Καταργούνται η έγκριση της κατάρτισης / αναμόρφωσης προϋπολογισμού, η διαδικασία που προσομοιάζει με ανάθεση δημοσίων συμβάσεων και η έγκριση για πωλήσεις ή οι μακροχρόνιες μισθώσεις.
Αντ’ αυτών τίθενται κανόνες διαφάνειας όπως:

  • όλα τα ιδρύματα, ανεξαρτήτως του ύψους της περιουσίας τους ή των εισοδημάτων τους, πρέπει να δημοσιεύουν ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις ετησίως.
  • οι πωλήσεις ακινήτων και οι μισθώσεις γίνονται μετά από δημόσια προκήρυξη και οι προσφορές κατατίθενται σε δημόσια πλατφόρμα.
  • τα ιδρύματα αξιοποιούν το Εθνικό Μητρώο Ευεργετών και Δωρητών για τις συναλλαγές τους, με αποτέλεσμα την καταγραφή και διατήρηση των συναλλαγών για οποιονδήποτε έλεγχο απαιτείται.
    1. Παρέχεται στην εποπτεύουσα αρχή η δυνατότητα να αντικαθιστά διοίκηση ιδρύματος που δεν αξιοποιεί τα περιουσιακά του στοιχεία ή ενεργεί αντίθετα με τη βούληση του διαθέτη.
    2. Γίνεται διάκριση ανάμεσα σε ενεργά και αδρανή ιδρύματα. Ενεργά είναι όσα δημοσιεύουν καταστάσεις και τηρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, ενώ αδρανή όσα δεν δημοσιεύουν οικονομικές καταστάσεις για τρία έτη. Τα φορολογικά κίνητρα θα ισχύουν μόνο για τα ενεργά ιδρύματα.
    3. Θεσπίζεται πλαίσιο εξυγίανσης για ιδρύματα που έχουν πρόβλημα οικονομικής βιωσιμότητας. Επιτρέπεται η ρύθμιση φορολογικών – ασφαλιστικών οφειλών καθώς και χρεών προς Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας ενώ μετά από άδεια του Δικαστηρίου επιτρέπονται επίσης η εκχώρηση, προς τους πιστωτές, εσόδων από την εκμετάλλευση της περιουσίας του ιδρύματος, η λήψη δανείου με υποθήκη ή προσημείωση ακίνητης περιουσίας, η εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του ιδρύματος. Σε περίπτωση που το ίδρυμα βρίσκεται σε μόνιμη και ολική αδυναμία πληρωμής και ύστερα από αίτηση των πιστωτών καταρτίζεται σύμφωνο εξυγίανσης με το οποίο ρυθμίζεται το σύνολο των οφειλών.
    4. Προβλέπεται η σύμπραξη του Δημοσίου και φορέων του Δημοσίου με ιδρύματα, ένα ή περισσότερα, για την προώθηση κοινωφελών σκοπών που συνάδουν με το δημόσιο συμφέρον. Σε αυτό το πλαίσιο ιδιαίτερα επιτρέπεται σε ένα ίδρυμα να διαθέτει ακίνητα για την εξυπηρέτηση των σκοπών της κυβερνητικής στεγαστικής πολιτικής. Για το σκοπό αυτό συνάπτεται σύμβαση μίσθωσης μεταξύ του ιδρύματος και του εκάστοτε φορέα γενικής κυβέρνησης, η διάρκειά της οποίας δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 12 ετών.

Ζάππειο

Με το σχέδιο νόμου εισάγονται κανόνες ευελιξίας στη λειτουργία του Ζαππείου Μεγάρου το οποίο σήμερα λειτουργεί ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, διέπεται από ανελαστικό πλαίσιο λειτουργίας, και διαθέτει μόλις 12 εργαζόμενους, χωρίς διευθυντή. Με τις νέες ρυθμίσεις, το Ζάππειο μετατρέπεται σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση του κληροδοτήματος που κατέλιπε ο Ευαγγέλης Ζάππας.

Το ΝΠΙΔ με την επωνυμία «Επιτροπή Ζαππείου Κληροδοτήματος» εξαιρείται από τον Δημόσιο τομέα σε σχέση με τις διαδικασίες προσλήψεων (εφαρμόζεται το καθεστώς της ΕΕΣΥΠ) και τις ειδικές ρυθμίσεις για τις προμήθειες, τηρουμένων πάντοτε των κανόνων του ενωσιακού δικαίου ενώ, ενόψει της Ελληνικής προεδρίας της ΕΕ θα ληφθεί μέριμνα για πρόσληψη ενός βασικού πυρήνα στελεχών.