Είτε μιλάμε για ομοφυλοφιλικές σκηνές είτε για ομοερωτικές σχέσεις που απαθανατίζονται στο πανί, έχουμε σίγουρα να μάθουμε πολλά από το σινεμά.

Το πώς απεικονίζει εξάλλου ο κινηματογράφος την ομοφυλοφιλία έχει να κάνει με την εκάστοτε εποχή και την κοινωνική συνθήκη και μόνο δοσμένη δεν είναι η σχέση.

Όσο αλλάζουν τα ήθη, τόσο αλλάζει και το gay στην οθόνη, αφήνοντας κατά μέρος ολοένα και περισσότερα στερεότυπα για χάρη της πραγματικότητας.

Για φιλμ περί ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας θα κάνουμε λόγο λοιπόν, ταινίες που στοχεύουν στο ευρύτερο κοινό θέλοντας να πουν πολλά για την queer ζωή, την περιθωριοποίησή της και τις δυσκολίες.

Ταινίες που πήραν εμπορικά το ρίσκο δηλαδή θέλοντας να μιλήσουν για ένα θέμα ταμπού, σε παλιότερες εποχές τουλάχιστον. Εκφράζοντας στους κινηματογραφόφιλους ένα μήνυμα αλλιώτικο, πως όποιος κι αν είναι ο σεξουαλικός τους προσανατολισμός, δεν είναι σίγουρα μόνοι.

Κι εδώ η λίστα και μακρά είναι και πλουσιότατη σε είδη, εμπειρίες και μηνύματα, μόνο που οι παρακάτω ταινίες ακούστηκαν δυνατότερα από πολλές άλλες…

«Η ζωή της Αντέλ» (2013)

«Μπορεί οι ερωτικές σκηνές να σοκάρουν το κοινό», είχε δηλώσει απερίφραστα η πρωταγωνίστρια Αντέλ Εξαρχόπουλος, σπεύδοντας να προσθέσει: «είναι όμως παράλογο κάποιος να νιώσει προσβεβλημένος από τις ερωτικές σκηνές της ταινίας. Το σεξ και ο έρωτας είναι νόμιμα πράγματα και μέρος της ζωής».

Το φιλμ του Αμπντελατίφ Κεσίς με τις πρόδηλες λεσβιακές σκηνές τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, μιλώντας μας για το τέλος της αθωότητας­ με έναν σαφή αφηγηματικό τρόπο. Η σεξουαλική επιθυμία μπορεί να πάρει απρόβλεπτες διαδρομές, καθώς ο νόμος της ανθρώπινης έλξης δεν είναι κατά κανέναν τρόπο προδιαγραμμένος.

Ασυγκράτητη ερωτική έξαψη, τρυφερότητα και μια ανεπίστρεπτη πορεία προς την ενηλικίωση προσυπέγραψαν ένα συναρπαστικό φιλμ που γνώρισε τεράστια εμπορική αλλά και καλλιτεχνική επιτυχία…

«Carol» (2015)

Ο Τοντ Χέινς φέρνει κοντά τις Κέιτ Μπλάνσετ και Ρούνι Μάρα με φόντο τη Νέα Υόρκη του ’50, σε έναν θυελλώδη ερωτικό δεσμό στον οποίο αποπειράται να βάλει φρένο ο πουριτανισμός και ο ηθικός εκβιασμός. Βασισμένο σε μυθιστόρημα της Πατρίσια Χάισμιθ, το προκλητικό θέμα του λεσβιακού έρωτα δεν είναι εδώ παρά μια ιστορία καταπιεσμένου έρωτα, στον απόηχο των ταξικών διαφορών.

Πώς να ανθίσει όμως το απρόσμενο ρομάντζο μέσα στο χρυσό κλουβί των άκαμπτων κανόνων και του πανταχού παρόντα κομφορμισμού; Ο έρωτας θα είναι καταδικασμένος, αναμφίβολα, γιατί έτσι ακριβώς έχει προαποφασίσει η κοινωνία, αυτό μας λέει η σχεδόν υπνωτιστική αμερικανική ταινία με τις σαγηνευτικές πρωταγωνίστριες και την απαστράπτουσα ατμόσφαιρα…

«Φιλαδέλφεια» (1993)

Έπρεπε να περάσει πάνω από μια δεκαετία από τη στιγμή που το AIDS αναγνωρίστηκε ως ασθένεια για να τολμήσει το Χόλιγουντ να ασχοληθεί με το επικίνδυνο θέμα. Εδώ δεν έχουμε απλώς μια ταινία περί ομοφυλοφιλικού έρωτα, αλλά ένα δοκίμιο πάνω στην αρρώστια, την προκατάληψη και τη συλλογική παράνοια. Το μασκαρεμένο δικαστικό δράμα θέλησε να μιλήσει για πάρα πολλά πράγματα και μίλησε με τρόπο τουλάχιστον αποστομωτικό.

Το φιλμ του Τζόναθαν Ντέμι εξερευνά τον κοινωνικό αποκλεισμό μέσα από το πρίσμα του φυλετικού ρατσισμού, κι όλα αυτά μέσα από το καλειδοσκόπιο της ομοερωτικής ζωής. Η μεγάλη του τρικλοποδιά, πως ενώ η ομοφυλοφιλία είναι πάντα εκεί, σε κάθε σπιθαμή του φιλμ, δεν αναδύεται ποτέ επί της ουσίας στην επιφάνεια, προτιμώντας τους υπαινιγμούς και τις έμμεσες αναφορές στη δικαστική μάχη.

Λιγότερο τολμηρό από τα άλλα, παραμένει ωστόσο ένα από τα πλέον αξιοσέβαστα δείγματα κοινωνικού σινεμά που όχι μόνο ξόρκισε το κακό του AIDS, αλλά μας είπε και πειστικότερα από ποτέ πως οφείλει να είναι ιδιωτική υπόθεση το ποιον βάζεις στο κρεβάτι σου. Όλοι υποφέρουν επειδή η κοινωνία δεν έχει καμία ανοχή στη διαφορετικότητα, όπως κι αν ορίζεται αυτή…

«Το μυστικό του Brokeback Mountain» (2005)

Η «ιεροσυλία» της ταινίας του Ανγκ Λι δεν είχε προηγούμενο όταν έβαλε δυο καουμπόηδες, διαχρονικά σύμβολα του αμερικανικού ανδρισμού, να ερωτευτούν πάνω στα βουνά και τα λαγκάδια, τσαλακώνοντας τα ίδια τα θεμέλια της δυτικής κοινωνίας. Ακόμα και ο συμβιβασμός τους στην άρνηση και την υποκρισία επιστρέφοντας από το Brokeback Mountain στο ίδιο ακριβώς μοτίβο κινείται, σε έναν κόσμο που δεν αφήνει τον ομοφυλοφιλικό έρωτα να ανθίσει και αντιστρατεύεται το αυτονόητο, πως δεν επιλέγουμε αυτόν που ερωτευόμαστε.

Το «Brokeback Mountain» είναι μια βαθιά ανθρωπιστική ταινία, ένα συγκινητικό οδοιπορικό αγάπης που υπερβαίνει εποχές, τάξεις, φύλα και έθνη. Πολυβραβευμένο και ωραιότατο, έκανε περισσότερα για τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα απ’ όσα ενδεχομένως φιλοδοξούσε, αγγίζοντας τις καρδιές του παγκόσμιου κοινού και επιβεβαιώνοντας κινηματογραφικά πως μια ομοφυλοφιλική ιστορία αγάπης είναι πάνω και πέρα από όλα μια ιστορία αγάπης. Τελεία και παύλα…

«Moonlight» (2016)

Ένα από τα πιο απροσδόκητα ρομάντζα των τελευταίων χρόνων, το επίσης πολυβραβευμένο και πολυεπίπεδο φιλμ του Μπάρι Τζένκινς είναι η ιστορία ενός μαύρου αγοριού που του αρέσουν τα αγόρια και έχει την ατυχία να μεγαλώνει στο πιο σκληρό, βίαιο και ανθυγιεινό περιβάλλον. Περί ταυτότητας ο λόγος εδώ, όχι αναγκαστικά σεξουαλικής ταυτότητας, καθώς ο πρωταγωνιστής θα διαβεί από πολλά μονοπάτια ως την ενηλικίωσή του.

Τρυφερότατο και παθιασμένο, το σχεδόν εκρηκτικό «Moonlight» απευθύνεται πρωτίστως στο συναίσθημα, καθώς εκεί θα βρει τον προνομιακό δραματουργικό του χώρο. Κάθε φορά που αναρωτιέσαι αν έχεις τίποτα κοινό με το περιβάλλον σου, κάθε φορά επιστρέφεις σε αυτό το gay αγοράκι που προσπαθεί να διατηρήσει τον ρομαντισμό του όταν όλα γύρω του σμπαραλιάζονται.

Εξόχως συμβολικό, ήταν ίσως το φιλμ που πέτυχε το αυτονόητο: να μη σε νοιάζει, να μη θυμάσαι τις σεξουαλικές προτιμήσεις του ήρωα. Ενώ αυτές είναι πάντα εκεί, διαπερνώντας και διαπνέοντας την ταινία από άκρη σε άκρη. Αν το «Brokeback Mountain» έκανε το gay cinema ολότελα mainstream, το «Moonlight» το εξαφάνισε, αποδεικνύοντας πως διαχωριστικές γραμμές δεν υπάρχουν…

«Το δικό μου Αϊντάχο» (1991)

Πολύ πριν συμβούν όλα αυτά, σε εποχές δύσκολες ακόμα για την αποδοχή και την ανεκτικότητα του άλλου, ο Γκας βαν Σαντ αφηγήθηκε ένα αποστομωτικό κινηματογραφικό ποίημα για την αιώνια αναζήτηση του να ανήκει κανείς κάπου. Στοχαστικό και συγκινητικό συνάμα, το λυρικό road movie δεν κινείται σε κανέναν δρόμο, παρά στην ίδια τη μοναξιά της ψυχής, καθώς το μόνο ταξίδι που το νοιάζει είναι αυτό ως την αυτογνωσία.

Δυο καρδιοκατακτητές της εποχής, Κιάνου Ριβς και Ρίβερ Φίνιξ, επιστρατεύτηκαν για να μιλήσουν για πράγματα δύσκολα, όπως η ομοφυλοφιλία σίγουρα, αλλά και η νεανική πορνεία, η ανεργία και η έλλειψη σταθερότητας και προοπτικών. Επαναστατικό στο πανανθρώπινο μήνυμά του, το «Αϊντάχο» παραμένει σταθμός στην ομοφυλοφιλική εμπειρία, μια ελεγεία του έρωτα σε πείσμα όλων των δεινών και της μισανθρωπιάς…