Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μάθει να θεωρούμε τη βαρεμάρα κάτι αρνητικό, σχεδόν χάσιμο χρόνου. Όποτε τη νιώθουμε, σπεύδουμε να την αποφύγουμε, συνήθως με το κινητό στο χέρι. Γεμίζουμε κάθε παύση με ασταμάτητο scroll, σαν να μας είναι αδύνατο να μείνουμε ούτε για λίγο μόνοι με τις σκέψεις μας. Κι όμως, ο καθηγητής του Χάρβαρντ Arthur C. Brooks μας καλεί να την προσεγγίσουμε διαφορετικά: όχι ως πρόβλημα, αλλά ως ένα πολύτιμο δώρο που μπορεί να πυροδοτήσει τη δημιουργικότητά μας και να μας προστατεύσει από την ψυχική φθορά.
Σύμφωνα με τον Arthur C. Brooks, οι στιγμές ανίας ενεργοποιούν το λεγόμενο «default mode network» του εγκεφάλου, εκείνο το τμήμα που αναλαμβάνει δράση όταν δεν είμαστε απασχολημένοι με κάτι συγκεκριμένο. Είναι η στιγμή που το μυαλό περιπλανιέται, επεξεργάζεται μνήμες, σχηματίζει νέες ιδέες και βρίσκει απαντήσεις σε ερωτήματα που συχνά αποφεύγουμε στην καθημερινή μας φρενίτιδα. Όταν γεμίζουμε κάθε κενό με εξωτερικά ερεθίσματα, στερούμε από τον εαυτό μας αυτή τη δυνατότητα αναστοχασμού.
Η αποφυγή της βαρεμάρας, εξηγεί, δεν είναι απλώς αθώα συνήθεια. Στην πραγματικότητα μπορεί να μας οδηγήσει σε αίσθημα κενού, σε άγχος και ακόμα και σε καταθλιπτικές τάσεις, ακριβώς γιατί δεν αφήνουμε χώρο στο μυαλό να “αναπνεύσει”. Αντίθετα, το να αποδεχόμαστε στιγμές ανίας λειτουργεί σαν ψυχικό αντίδοτο: μας βοηθά να ανακαλύψουμε βαθύτερες επιθυμίες, να συνδεθούμε με τον εαυτό μας και να αφήσουμε τη δημιουργικότητα να αναδυθεί αυθόρμητα.
Πόσες φορές μια ιδέα δεν μας ήρθε στο ντους ή σε μια μοναχική βόλτα, ακριβώς επειδή δεν κάναμε τίποτα άλλο; Ο Arthur C. Brooks μας θυμίζει ότι αυτές οι στιγμές δεν είναι τυχαίες. Είναι το αποτέλεσμα του μυαλού που επιτέλους σταματά να απορροφά συνεχώς ερεθίσματα και να γεμίζει με ανούσιο θόρυβο και αφήνεται επιτέλους να γεννήσει ιδέες και να δημιουργήσει.
Σε έναν κόσμο που μας πιέζει να είμαστε συνεχώς διαθέσιμους και online, η βαρεμάρα μοιάζει με αδυναμία. Κι όμως, είναι προνόμιο. Είναι η ευκαιρία να σταματήσουμε το ατέρμονο κυνήγι της πληροφορίας και να στραφούμε μέσα μας. Το μήνυμα του Χάρβαρντ είναι σαφές: η ανία δεν είναι απώλεια χρόνου, είναι ο χώρος όπου γεννιέται η δημιουργικότητα, η αυτογνωσία και η πραγματική μας δύναμη.
