Ένας από τους πιο κερδισμένους της μεταναστευτικής κρίσης φαίνεται να είναι ένας Σουηδός μεγιστάνας της ποπ μουσικής που έγινε τηλεοπτική διασημότητα και είχε κάποτε ιδρύσει ένα πολιτικό κόμμα ενάντια στην μετανάστευση αφού την ώρα που η χώρα δέχεται τους περισσότερους κατά κεφαλήν αιτούντες άσυλο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη, ο Μπερτ Κάρλσον είναι ευτυχής να κερδίζει μια περιουσία από την κυβέρνηση για την στέγαση τους.
Ο Κάρλσον ίδρυσε μια δισκογραφική εταιρεία και αργότερα παρουσιάστηκε ως πανταχού παρών κριτής σε τηλεοπτικά ριάλιτι και σόου ταλέντων.
Δημιούργησε ένα πολιτικό κόμμα εναντίον της μετανάστευσης που για ένα σύντομο χρονικό διάστημα διαδραμάτισε ρόλο στη βουλή και διαλύθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ενώ εξακολουθεί να υποστηρίζει πως η Σουηδία πρέπει να ξοδεύει λιγότερα χρήματα για τους μετανάστες.
Παρόλα αυτά οι δημόσιες δηλώσεις του και θέσεις του φαίνεται πως δεν εμπόδισαν την εταιρεία του Jokarjo από το να στεγάσει περίπου 5.000 μετανάστες σε 30 σημεία και να γίνει ο κύριος προμηθευτής της σουηδικής κυβέρνησης για την προσωρινή στέγαση των αιτούντων άσυλο, σε ένα επιχειρηματικό κλάδο που αναμένεται να διπλασιάσει το τζίρο του αυτό το χρόνο, μετά τον τριπλασιασμό του το 2014.
«Είμαι ο καλύτερος στην Σουηδία στην επιχειρηματικότητα», λέει ο Κάρλον, θυμίζοντας λιγάκι στο ύφος τον Ντόλαντ Τραμπ, μια προσωπικότητα του οποίου την θρασεία αντιμετώπιση του κατεστημένου θαυμάζει και ο ίδιος.
Η επιχείρηση είναι μια υπενθύμιση πως η μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη είναι εκτός των άλλων μια κερδοφόρα επιχείρηση, από τους Τούρκους αγοραπωλητές σωσίβιων στην παραλία της Αλικαρνασσού (Μπόντρουμ) έως τις εταιρείες τουριστικών λεωφορείων στα Βαλκάνια που πωλούν εισιτήρια λεωφορείων για τις διαδρομές από σύνορα σε σύνορα.
Με το ένα χέρι να οδηγεί το αυτοκίνητο του μάρκας Saab – γεμάτο με αυτοκόλλητα από το καλοκαιρινό του θέρετρο δίπλα στη λίμνη – και με το άλλο να κρατά ένα iPhone και να συζητά για δουλειές, ο Κάρλσον υποστηρίζει πως εντόπισε νωρίς την ανάγκη για στέγαση των μεταναστών και ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια να την παρέχει στην μισή τιμή από αυτή που πλήρωνε το κράτος εκείνη την περίοδο.
Η Σουηδία, μια χώρα μόλις 9,8 εκατομμυρίων κατοίκων, δέχτηκε 81.000 πρόσφυγες τον περασμένο χρόνο και αναμένεται να ξεπεράσει αυτόν τον αριθμό αυτό το χρόνο. Η κυβέρνηση προορίζει 4,8 δισεκ. δολάρια για την μετανάστευση και την κοινωνική ενσωμάτωση, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 4% του συνολικού προϋπολογισμού της Σουηδίας για το 2016.
Χωρίς άλλα διαθέσιμα διαμερίσματα για τους αιτούντες άσυλο, η σουηδική υπηρεσία μετανάστευσης πληρώνει εταιρείες για να τους στεγάσει σε κτίρια, όπως ξενοδοχεία και ξενώνες που δεν χρησιμοποιούνται.
Ο αναπτυσσόμενος επιχειρηματικός τομέας έχει προσελκύσει μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της χώρας, ανάμεσα τους και τους Wallenbergs, μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές οικογένειες της Σουηδίας. Αλλά κανένας δεν έχει πάρει μεγαλύτερο κομμάτι του τομέα από όσο η εταιρεία του Κάρλσον Jokarjo, που έχει κοστίσει στην υπηρεσία μετανάστευσης 20,2 εκατομμύρια δολάρια για προσωρινή στέγαση φέτος έως τώρα, τρεις φορές παραπάνω όσο ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής του.
Η υπηρεσία μετανάστευσης εκτιμά πως η στέγαση των αιτούντων άσυλο θα στοιχίσει περίπου 359,3 εκατ. δολλάρια αυτό το χρόνο, χωρίς να περιλαμβάνεται το κόστος φροντίδας ασυνόδευτων παιδιών.
Σταματώντας σε ένα καφέ, ενώ μιλούσε στο τηλέφωνο ανταλλάζοντας μετοχές, ο Κάρλσον συνομίλησε με έναν ιρανό μετανάστη που εργαζόταν στο ταμείο και κατέληξε να του προσφέρει δουλειά, είτε σε ένα από τα σπίτια του για τους αιτούντες άσυλο είτε σε ένα εργοστάσιο τροφίμων.
Οι κάτοικοι χαιρέτησαν τον Κάρλσον καθώς έφτανε στο Στόρα Έκεμπεργκ, ένα πρώην σανατόριο στην ύπαιθρο που τώρα στεγάζει περισσότερους από 500 μετανάστες από χώρες όπως η Συρία και το Ιράκ.
Μέσα, παιδιά από την Σομαλία έπαιζαν επιτραπέζιο τένις, ενώ άλλοι κάτοικοι γυμνάζονταν. Οι διάδρομοι και οι χώροι ήταν καθαροί και η ατμόσφαιρα ήρεμη.
Παρά τα χρήματα που κέρδισε από την πολυδιαφημισμένη γενναιοδωρία της Σουηδίας προς τους μετανάστες, ο ίδιος παρέμενε επικριτικός για την πλουσιοπάροχη κυβερνητική δαπάνη.
«Αν θέλουν τους Σουηδούς Δημοκράτες στο 50%, να συνεχίσουν με την ίδια ακριβώς πολιτική», δήλωσε αναφερόμενος στην άνοδο του κόμματος που είναι ενάντια στην μετανάστευση και έγινε το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στην Σουηδία στις εκλογές του περασμένου έτους.
Η Σουηδία για καιρό περηφανευόταν για τη φήμη της να δέχεται πρόσφυγες. Ένας πρώην πρωθυπουργός χαρακτήρισε την χώρα μια «ανθρωπιστική υπερδύναμη». Από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στην Συρία πριν από τέσσερα χρόνια, η Σουησία βρέθηκε στην πρώτη γραμμή μπροστά από τους γείτονες της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προσφέροντας στους Σύρους πρόσφυγες άμεσο μόνιμο καθεστώς κατοίκου και τους επέτρεψε να φέρουν γρήγορα τα μέλη των οικογενειών τους.
Αλλά μια αυξανόμενη μειοψηφία Σουηδών υποστηρίζει πως τέτοιες πολιτικές είναι απλά μη βιώσιμες.
Ο Κάρλσον παραμένει έξω από την πολιτική από τότε που το δικό του λαϊκίστικο κόμμα ενάντια στην μετανάστευση – η Νέα Δημοκρατία – διαλύθηκε εξαιτίας διαφωνιών. Στις γενικές εκλογές του 1991 έφτασε το ανώτερο ποσοστό του, κερδίζοντας το 6,7% των ψήφων και 25 έδρες στην βουλή.
Ο ίδιος ισχυρίζεται πως η εταιρεία του εξοικονομεί χρήματα της Σουηδίας στεγάζοντας πιο οικονομικά τους αιτούντες άσυλο από όσο οι ανταγωνιστές. Ασκεί κριτική στις κυβερνητικές δαπάνες για τη φροντίδα των ασυνόδευτων παιδιών που αιτούνται άσυλο, που ισχυρίζεται ότι θα το έκανε με το ένα τέταρτο των 225 δολαρίων που ξοδεύει καθημερινά η υπηρεσία μετανάστευσης στους δήμους για κάθε παιδί.
Περισσότερα από 12.500 αντίστοιχα παιδιά έχουν ήδη φτάσει από την αρχή του χρόνου, περισσότερα από όσα η υπηρεσία είχε υπολογίσει για όλο το 2015, σε ένα εκτιμώμενο κόστος 1 δισεκ. δολαρίων στην τελευταία της πρόβλεψη μόλις πριν από δύο μήνες.
«Είμαστε ικανοποιημένοι με την Jokarjo. Είμαστε ικανοποιημένοι με τους περισσότερους από τους προμηθευτές», δήλωσε ο Τόλε Φούρουγκαρντ, που επιβλέπει την στέγαση των αιτούντων άσυλο για την υπηρεσία μετανάστευσης.
«Συχνά γίνεται λόγος στο δημόσιο διάλογο ότι είναι μη σοβαροί έμποροι που απλά βγάζουν χρήματα, αλλά η άποψη μας δεν είναι αυτή», πρόσθεσε.
