Η χρονιά του 1865 ήταν ιδιαιτέρως επεισοδιακή για τα πολιτικά πράγματα του τόπου μας.
Παλάτι, προσωπικές φιλοδοξίες, ταραγμένο πολιτικό κλίμα, ισχνές κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες κι άλλα πολλά είδαν τις κυβερνήσεις να αλλάζουν σαν τα πουκάμισα. Ίσως και γρηγορότερα!
H κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη ανέλαβε τα ηνία στις 26 Ιουλίου 1864 και πορεύτηκε ως την παραίτησή της στις 2 Μαρτίου 1865. Το Υπουργείον Κανάρη πρόλαβε να καταρτίσει ένα από τα πιο φιλελεύθερα και δημοκρατικά Συντάγματα της Ευρώπης (του 1864), καθιερώνοντας τη βασιλευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία και την καθολική και μυστική ψηφοφορία.
Και μετά θα άρχιζαν τα «τρελά»! Οι βουλευτικές εκλογές του 1865 απέδωσαν πράγματι την πρώτη γνήσια κοινοβουλευτική κυβέρνηση της χώρας μας, στη βάση του νόμου της Β’ Εθνικής Συνέλευσης για «έναν βουλευτή ανά 10.000 ψυχές».
Πρωθυπουργός χρημάτισε ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, οπαδός της συνταγματικής βασιλείας, αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά του στις 2 Μαρτίου. Ήταν η πρώτη κυβέρνηση που θα ανέβαινε και θα έπεφτε μέσα στη Βουλή, δημοκρατικότατα δηλαδή, μετατρέποντας σε νομοσχέδια όλα τα διατάγματα με τα οποία κυβερνήθηκε η χώρα στο διάστημα της μεσοβασιλείας.
Η ισχνή πλειοψηφία των 80 εδρών που απέσπασε ωστόσο και η καταψήφιση ενός σημαντικού νομοσχεδίου του (περί ενίσχυσης της ακτοπλοΐας και δημιουργίας δημόσιων δρόμων) θα ανάγκαζαν τον Κουμουνδούρο να παραιτηθεί στις 20 Οκτωβρίου.
Η επόμενη κυβέρνηση του Επαμεινώνδα Δεληγεώργη είχε τη βούλα του βασιλιά, παρά το γεγονός ότι αυτός ήθελε αβασίλευτη δημοκρατία. Έζησε μόλις 13 ημέρες (20 Οκτωβρίου – 3 Νοεμβρίου), καθώς οι βίαιες φοιτητικές ταραχές που ξέσπασαν κατά του άτυπου συμβούλου του Γεωργίου, Βίλχελμ Σπόνεκ, έφεραν τον Δεληγεώργη σε ισχνή θέση.
Παραιτήθηκε σύσσωμη η κυβέρνησή του διαμαρτυρόμενη για τις υπόγειες μεθοδεύσεις του βασιλικού συμβούλου. Ο Γεώργιος, για να κατευνάσει τα πνεύματα, καλεί τον δημοφιλή πολιτικό Δημήτριο Βούλγαρη να αναλάβει την πρωθυπουργία. Και το κάνει, μόνο που το κάνει για… 3 μέρες (3-6 Νοεμβρίου)!
Προδοσίες και ίντριγκες μπήκαν σφήνα εδώ, καθώς οι μάχες με το Παλάτι δεν είχαν τέλος, κι έτσι παραιτήθηκε κι αυτός. Επόμενη κυβέρνηση, αυτή του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, εξίσου βραχύβια. Εφτά μέρες άντεξε στο ύπατο αξίωμα (6-13 Νοεμβρίου), καθώς η ψήφος εμπιστοσύνης που ζήτησε από τη Βουλή τού γύρισε μπούμερανγκ. Ηττήθηκε με 81 κατά και 68 υπέρ.
Ο πολιτικός του αντίπαλος Δεληγεώργης ανακάμπτει και κυβερνά με τιμή για… 15 μέρες (13-28 Νοεμβρίου). Επίσης αδύναμος κοινοβουλευτικά, πρότεινε μια απλή διακοπή των συνεδριάσεων για 40 ημέρες, που στα μάτια του ισοδυναμούσε με ψήφο εμπιστοσύνης. Το μέτρο καταψηφίστηκε ωστόσο και η κυβέρνηση διαλύθηκε αυτοβούλως.
Τελευταία κυβέρνηση του 1865, αυτή του Μπενιζέλου Ρούφου, που παρέμεινε στην εξουσία από τις 28 Νοεμβρίου ως τις 9 Ιουνίου του επόμενου έτους. Αυτή μάλιστα προέκυψε από την ιστορική συμφωνία των τριών αρχηγών (Κουμουνδούρου, Βούλγαρη και Δεληγεώργη), μπας και φτιαχτεί κυβέρνηση που να βγάλει τον μήνα.
