Ο πρίγκιπας Χάρι αποκαλεί περιφρονητικά ως «Άντρες με τα Γκρι Κοστούμια» τους ανώνυμους αυλικούς που κατευθύνουν τη βασιλική μηχανή μακριά από προβλήματα και λένε σε βασιλείς και πρίγκιπες τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν. Σύμφωνα με τον Χάρι, αυτοί οι άντρες, είτε φορούν γκρι κοστούμια είτε όχι, στέκονται εμπόδιο στην πιθανότητα συμφιλίωσης με τον πατέρα του, Κάρολο. «Η ευθύνη είναι όλη δική τους, όχι δική μου», υποστηρίζει.
Πρόκειται άραγε για προϊόν της φαντασίας του Χάρι ή για πραγματικά πρόσωπα που χαίρονται να βάζουν εμπόδια εκεί που θεωρούν ότι οι βασιλικοί πρίγκιπες δεν πρέπει να πάνε; Ας ρωτήσει τον πατέρα του, καθώς ακριβώς 50 χρόνια πριν, ο τότε πρίγκιπας Κάρολος συναντήθηκε με μια διαφορετική γενιά καλοραμμένων ανωνύμων που ήταν αποφασισμένοι να μην του επιτρέψουν να κάνει τα πράγματα με τον δικό του τρόπο.
Ο Κάρολος ήταν τότε 26 ετών και ανυπομονούσε για το τέλος της πενταετούς εκπαίδευσής του στη Βασιλική Αεροπορία και στο Βασιλικό Ναυτικό. Κοιτώντας το μέλλον με ανησυχία, αναρωτήθηκε τι θα έκανε: «Το πρόβλημά μου στη ζωή είναι ότι δεν ξέρω πραγματικά ποιος είναι ο ρόλος μου, προς το παρόν δεν έχω κανέναν. Αλλά κάπως πρέπει να τον βρω», είχε σκεφτεί. Δεν υπήρχε εγχειρίδιο για το πώς να είναι πρίγκιπας της Ουαλίας ούτε και κανένα βιβλίο κανόνων κλεισμένο σε κάποιο σκονισμένο ντουλάπι στο παλάτι που να του έλεγε πώς να περνά τις μέρες του μέχρι να ανέβει στον θρόνο. Η αναμονή, αν και ο ίδιος δεν το ήξερε, θα διαρκούσε 48 χρόνια!
«Κάτι πρέπει να γίνει»
Ο Κάρολος δεν αναμενόταν να αφήσει το Βασιλικό Ναυτικό μέχρι το επόμενο έτος, αλλά στο Broadlands, το αρχοντικό στο Hampshire του «επίτιμου παππού» του, κόμη Μαουντμπάτεν, συζήτησε μέχρι αργά τη νύχτα με τον ηλικιωμένο άντρα για το τι θα έκανε με τη ζωή του. Το 1975, η Βρετανία υπό την κυβέρνηση των Εργατικών αντιμετώπιζε κρίση, με ρεκόρ ανεργίας και εκρηκτικό πληθωρισμό, ενώ οι άνεργοι ξεπερνούσαν τα τρία εκατομμύρια και πολλοί νέοι αισθάνονταν ότι δεν είχαν μερίδιο στην κοινωνία. Ο Μαουντμπάτεν, άνθρωπος με βαθιές βασιλικές συνδέσεις, είχε επίσης κοινωνική συνείδηση. Από την ανησυχία του για το πώς διοικούνταν η χώρα και το γεγονός ότι οι νέοι ήταν αποκλεισμένοι από την πολιτική σκέψη της εποχής, ο Κάρολος ανέπτυξε την αίσθηση ότι «κάτι πρέπει να γίνει», ώστε να προστατευτούν τα συμφέροντα των νέων και των αδύναμων.
Η φράση αυτή είχε χρησιμοποιηθεί από τον προηγούμενο πρίγκιπα της Ουαλίας όταν επισκεπτόταν τους ανθρακωρύχους στη Νότια Ουαλία, αλλά στην περίπτωσή του ήταν μόνο λόγια. Ο Κάρολος ήθελε να πράξει. Η ιδέα που θα άλλαζε τη ζωή περισσότερων από ένα εκατομμύριο νέων γεννήθηκε στο Κινεζικό Σαλόνι του Μπάκινγκχαμ. Ο απίθανος καταλύτης ήταν ο Τζορτζ Πρατ, ανώτερο στέλεχος της Υπηρεσίας Επιτήρησης, που κλήθηκε να μιλήσει με τον Κάρολο για τους νέους που είχαν βρεθεί υπό επιτήρηση λόγω κάποιου αδικήματος. Καθώς μιλούσαν, ο Κάρολος άρχισε να εκφράζει ιδέες που σύντομα μετατράπηκαν σε έναν οργανισμό που ονομάστηκε Prince’s Trust.
Ο οργανισμός θα προσέφερε ελπίδα εκεί που δεν υπήρχε, κυρίως στις πολλές υποβαθμισμένες κοινότητες της Βρετανίας. Θέσεις εργασίας, εκπαίδευση, δραστηριότητες και άθληση θα έδιναν στους νέους τη δυνατότητα να ξεφύγουν από έναν κατήφορο που φαινόταν αδύνατο να ανατραπεί. Ο Κάρολος ανέθεσε στον Πρατ τη δημιουργία πιλοτικών προγραμμάτων, προσφέροντας τότε 300 λίρες (η αντιστοιχία με τα σημερινά δεδομένα είναι 3.000 λίρες, δηλαδή περίπου 3.500 ευρώ) για να βοηθηθούν νέοι ώστε να ξεκινήσουν επιχειρήσεις ή να λάβουν εκπαίδευση. Στόχος ήταν οι νέοι 15-25 ετών «που μπορεί να φαίνονται χωρίς σκοπό ή χαμένοι, που μπορεί να νιώθουν αποξενωμένοι ή απορριφθέντες». Το μήνυμά του ήταν σαφές: μεγάλος αριθμός νέων στη Βρετανία του 1975 κινδύνευε να βρεθεί στο κοινωνικό περιθώριο πριν καν ενηλικιωθεί, και η Prince’s Trust θα τους προσέφερε διέξοδο.
Απόπειρα μπλόκου στον Κάρολο
Η ιδέα ήταν πρωτοποριακή, καθώς παρότι αναγκαία, κανείς δεν είχε σκεφτεί κάτι αντίστοιχο. Και τότε ήταν που οι «Άντρες με τα Γκρι Κοστούμια» μπήκαν στη μέση. «Ο ιδιωτικός γραμματέας της βασίλισσας, Σερ Μάρτιν Τσάρτερις, επενέβη», γράφει ο βιογράφος του Καρόλου, Τζόναθαν Ντίμπλμπι. Υπήρχε πιθανή σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ της νεοσύστατης Prince’s Trust και άλλων βασιλικών οργανισμών. «Προχώρα προσεκτικά με την Trust», διέταξε ο προσωπικός γραμματέας του Καρόλου. Η επικρατούσα άποψη μεταξύ των ανώτερων συμβούλων της βασίλισσας ήταν ότι ο διάδοχος του θρόνου ήταν ακόμη πολύ νέος για να θεωρηθεί πλήρως σοβαρός. Έπρεπε να τον «χαϊδέψουν», αλλά όχι να τον αφήσουν ελεύθερο.
Ο Κάρολος αγνόησε τους Άντρες με τα Γκρι Κοστούμια και ξεκίνησε τις δικές του προσπάθειες. Πειραματικά προγράμματα εγκαταστάθηκαν σε διάφορα μέρη της χώρας, με κάθε περίπτωση να αξιολογείται ξεχωριστά, χωρίς αυστηρούς κανόνες. Ένας έφηβος, του οποίου οι γονείς δεν μπορούσαν να αγοράσουν καλάμια ψαρέματος, έλαβε την απαιτούμενη χρηματοδότηση και ανταπέδωσε έναν χρόνο αργότερα, στέλνοντας στον Κάρολο ένα κουτί με δικά του δεμένα δολώματα ψαρέματος, όπως αναφέρει η Daily Mail.
Για να λειτουργήσει σε μεγάλη κλίμακα η ιδέα, χρειάζονταν μεγάλα ποσά. Ο Κάρολος ξεκίνησε προσφέροντας 7.000 λίρες από την αποζημίωσή του, συν ένα μπόνους 4.000 λιρών από συνέντευξη σε αμερικανικό κανάλι. Ο ηθοποιός Τέρι Τόμας πρόσφερε 105 λίρες από την προσπάθειά του να διασχίσει τη Μάγχη με θαλάσσια σκι, ενώ ο Χάρι Σεκόμ έστειλε επιταγή 2.000 λίρες, αναφέροντας ότι προέρχονταν από «την πώληση της πεθεράς μου σε Άραβα, συν μια φιλανθρωπική συναυλία».
Η επιτυχία του Prince’s Trust
Για να τονιστεί η νεανική διάσταση της προσπάθειας, ο Κάρολος πρότεινε ετήσιο ροκ γκαλά, στο οποίο το 1987 παραβρέθηκε η πριγκίπισσα Νταϊάνα στο Wembley Arena, με συμμετοχές από πασίγνωστους καλλιτέχνες και συγκροτήματα, όπως οι Τζορτζ Χάρισον, Ρίνγκο Σταρ, Έρικ Κλάπτον, Έλτον Τζον, Φιλ Κόλινς, Μπράιαν Άνταμς και Level 42, ενώ εμφανίστηκαν επίσης οι Άλισον Μουέιτ, Μπεν Ε. Κινγκ, Curiosity Killed the Cat και Go West.
Τα ταμεία γέμιζαν και σταδιακά, μέσα σε 50 χρόνια, η Prince’s Trust, πλέον King’s Trust, έχει συγκεντρώσει και επιστρέψει στην κοινωνία το εντυπωσιακό ποσό των 1,4 δισεκατομμυρίων λιρών. Στο πλευρό του οργανισμού βρέθηκαν διάσημοι όπως οι Έλεν Μίρεν, Αντ και Ντεκ, Ίντρις Έλμπα, Ράιλαν Κλαρκ, Κέιτ Γκάραγουεϊ και Φερν Κότον. Η ιδέα που οι «Άντρες με τα Γκρι Κοστούμια» προσπάθησαν να θάψουν έχει πλέον εξελιχθεί στη μεγαλύτερη φιλανθρωπική οργάνωση της χώρας για νέους, βοηθώντας περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους να ξεκινήσουν μια νέα ζωή.
