Το 7ο Diversity in Business Conference, που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2025 στο Ζάππειο Μέγαρο, συγκεντρώνει κορυφαίους εκπροσώπους επιχειρήσεων και θεσμών για να αναδείξει τη σημασία της συμπερίληψης και της διαφορετικότητας στον σύγχρονο εργασιακό χώρο. Στο πλαίσιο αυτό, συζητάμε με τον Σταύρο Μηλιώνη, πρόεδρο του ΚΕΑΝ και ιδρυτή του Diversity Charter Greece, ο οποίος με το μότο «η διαφορετικότητα είναι η μουσική στις ζωές μας», παραμένει από τους πιο ενεργούς και συνεπείς υποστηρικτές της Χάρτας Διαφορετικότητας, ενισχύοντας τη στρατηγική σημασία της σε ελληνικές επιχειρήσεις.
Με μακρά πορεία στον επιχειρηματικό χώρο και έντονη κοινωνική δράση, ο Σταύρος Μηλιώνης έχει αφιερώσει τη δραστηριότητά του στην προώθηση των αξιών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης, της ευαισθητοποίησης της νεολαίας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Μέσα από τη συνέντευξη που ακολουθεί, μας μιλά για τη σημασία της συμπερίληψης στις επιχειρήσεις, τις προκλήσεις και τις νίκες του στην προώθηση της διαφορετικότητας στην Ελλάδα, καθώς και για το όραμά του για ένα πιο δίκαιο και ισότιμο εργασιακό περιβάλλον.
– Κύριε Μηλιώνη, το φετινό 7ο Diversity in Business Conference φέρει τον τίτλο «Inclusion is in our DNA». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη για τις ελληνικές επιχειρήσεις;
Σημαίνει ότι η συμπερίληψη δεν είναι απλά ένδειξη κοινωνικής ευαισθησίας, αλλά στρατηγική προτεραιότητα. Οι επιχειρήσεις που ενσωματώνουν διαφορετικότητα και προσβλέπουν στην ίση συμμετοχή όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, αναπηρίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού, όχι μόνο χτίζουν ένα πιο υγιές εργασιακό περιβάλλον, αλλά ενισχύουν και την ανταγωνιστικότητά τους. Φέτος, εστιάζουμε στην τεχνητή νοημοσύνη, τη συνύπαρξη διαφορετικών γενεών και την αναγνώριση των Αόρατων Αναπηριών – θέματα κρίσιμα για το μέλλον της εργασίας.
– Διεθνώς παρατηρούμε αυξημένη ένταση κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ κοινοτήτων, με πρόσφατα παραδείγματα πολιτικών του Τραμπ και άλλων ηγετών. Πώς πιστεύετε ότι αυτή η τάση επηρεάζει την παγκόσμια επιχειρηματική σκηνή;
Δυστυχώς, οι πολιτικές που στοχοποιούν μειονότητες στέλνουν αρνητικά μηνύματα όχι μόνο κοινωνικά αλλά και οικονομικά. Οι επιχειρήσεις που λειτουργούν σε ένα τέτοιο περιβάλλον αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην προσέλκυση ταλέντων και στη διατήρηση της καινοτομίας. Παράλληλα, δημιουργείται πίεση στις διεθνείς συνεργασίες, καθώς όλο και περισσότερες εταιρείες υιοθετούν πολιτικές ESG και θέτουν ως προτεραιότητα την κοινωνική υπευθυνότητα.
– Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την αποδοχή της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στην Ελλάδα και στην Ευρώπη;
Το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι οι κοινωνικές προκαταλήψεις και η έλλειψη εκπαίδευσης γύρω από τα ζητήματα διαφορετικότητας. Υπάρχει ακόμα φόβος έκθεσης και διακρίσεων, που κάνει πολλούς ανθρώπους να μην μπορούν να ζήσουν ανοιχτά την ταυτότητά τους. Παράλληλα, οι πολιτισμικές και θρησκευτικές αντιλήψεις δημιουργούν ανισότητες στην αποδοχή, ενώ η έλλειψη συνεκτικής πολιτικής υποστήριξης επιβραδύνει την αλλαγή.
– Πώς επηρεάζουν οι πολιτικές που στοχοποιούν μειονότητες, όπως οι αποφάσεις Τραμπ, τις ελληνικές επιχειρήσεις και τη διεθνή συνεργασία;
Οι πολιτικές αυτές στέλνουν αρνητικά σήματα παγκοσμίως. Οι ελληνικές επιχειρήσεις που συνεργάζονται διεθνώς βρίσκονται αντιμέτωπες με αυξημένες προσδοκίες για κοινωνική υπευθυνότητα. Εταιρείες που δεν υιοθετούν πολιτικές συμπερίληψης μπορεί να χάσουν συνεργασίες ή επενδύσεις, ενώ η προσέλκυση ταλέντων γίνεται πιο δύσκολη. Η διατήρηση ενός θετικού, συμπεριληπτικού περιβάλλοντος δεν είναι μόνο ηθική επιλογή, αλλά και στρατηγική ανάγκη. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι μια ευκαιριακή σημαία που υψώνουμε όταν φυσά ούρειος άνεμος. Είναι συνειδητή επιλογή, είναι στάση ζωής.
– Υπάρχει φόβος ότι οι διεθνείς τάσεις περιορισμού δικαιωμάτων θα επηρεάσουν την ελληνική αγορά;
Ναι, υπάρχει ανησυχία, ειδικά γιατί οι διεθνείς συνεργασίες και οι ξένες επενδύσεις επηρεάζονται από κοινωνικά και ηθικά κριτήρια. Αν οι περιορισμοί δικαιωμάτων γίνουν ευρύτερα αποδεκτοί, μπορεί να δημιουργηθούν οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, ακόμη και σε αγορές που παραδοσιακά θεωρούνταν πιο προοδευτικές. Η πρόληψη αυτού του κινδύνου απαιτεί σταθερές πολιτικές συμπερίληψης και εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα της αγοράς.
– Κατά τη διάρκεια της καριέρας σας, ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε στην προώθηση της διαφορετικότητας στην Ελλάδα;
Οι δυσκολότερες στιγμές ήταν όταν συναντούσαμε έντονη αντίσταση είτε σε επιχειρηματικό είτε σε κοινωνικό επίπεδο. Υπήρχαν φορές που οι πρωτοβουλίες μας απορρίπτονταν ή υποβαθμίζονταν, και η αλλαγή φαινόταν αργή και δύσκολη. Αλλά ακόμα και σε αυτές τις στιγμές, η σταθερότητα και η υπομονή ήταν οι σύμμαχοί μας. Γενικά, πλέον και περνώντας τα χρόνια συνειδητοποιούμε ότι οι αλλαγές θέλουν το χρόνο τους, πόσο μάλλον αυτές που έχουν να κάνουν με στερεότυπα ετών.
– Ποιες νίκες σας έχουν ενθαρρύνει περισσότερο να συνεχίσετε;
Οι μικρές και μεγάλες νίκες που βλέπουμε στην πράξη, όπως η υιοθέτηση πολιτικών συμπερίληψης σε επιχειρήσεις, η θετική αντίδραση των συμμετεχόντων σε εκπαιδευτικά προγράμματα ή η ένταξη της διαφορετικότητας σε στρατηγικά σχέδια, μας δίνουν ενέργεια και πίστη ότι η αλλαγή είναι εφικτή. Κάθε άτομο που νιώθει αποδεκτό και ασφαλές στον χώρο εργασίας του είναι μια νίκη για όλους μας.
– Πώς αντιμετωπίσατε την αντίσταση από κοινωνικούς ή επιχειρηματικούς κύκλους;
Η αντίσταση αντιμετωπίζεται με διάλογο, εκπαίδευση και παραδείγματα καλών πρακτικών. Προσπαθούμε να δείξουμε ότι η διαφορετικότητα δεν είναι απειλή αλλά πλεονέκτημα. Η υπομονή, η επιμονή και η συνεργασία με οργανισμούς και φορείς που μοιράζονται τις ίδιες αξίες είναι η στρατηγική που μας επιτρέπει να προχωράμε ακόμα και όταν οι αντιστάσεις είναι ισχυρές.
– Τι μήνυμα θέλετε να περάσετε στους νέους ηγέτες και επιχειρηματίες που συμμετέχουν στο συνέδριο;
Να θυμούνται ότι η συμπερίληψη είναι επένδυση στο μέλλον. Όταν δίνουμε χώρο σε κάθε φωνή, ενισχύουμε τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και την κοινωνική συνοχή. Η διαφορετικότητα δεν είναι μόνο ηθική επιλογή – είναι στρατηγικό πλεονέκτημα. Και το πιο σημαντικό: κάθε μικρή προσπάθεια για αλλαγή μετράει.
– Πώς μπορούν οι επιχειρήσεις να μετατρέψουν το γενεακό χάσμα (Gen Z και Baby Boomers) σε πλεονέκτημα;
Η συνύπαρξη διαφορετικών γενεών είναι τεράστιο πλεονέκτημα αν αντιμετωπιστεί σωστά. Οι νεότεροι φέρνουν τεχνογνωσία και καινοτομία, οι μεγαλύτεροι εμπειρία και στρατηγική σκέψη. Η διαγενεακή εκπαίδευση και η ανοιχτή επικοινωνία είναι τα κλειδιά για να μετατραπεί η διαφορετικότητα σε ισχυρό πλεονέκτημα.
– Τι συμβουλές θα δίνατε σε νέους ηγέτες που θέλουν να ενσωματώσουν τη συμπερίληψη στην κουλτούρα των επιχειρήσεών τους;
Να πιστεύουν στην αξία κάθε ανθρώπου και να το δείχνουν με πράξεις. Η συμπερίληψη χρειάζεται συνέπεια, εκπαίδευση και στρατηγική. Αλλά πάνω απ’ όλα χρειάζεται θάρρος: να κάνουν το σωστό ακόμα και όταν δεν είναι δημοφιλές ή εύκολο.
– Πώς φαντάζεστε την Ελλάδα σε 10 χρόνια όσον αφορά τη διαφορετικότητα και την κοινωνική ένταξη;
Ελπίζω σε μια Ελλάδα όπου η διαφορετικότητα θα είναι φυσικό κομμάτι της εργασίας και της κοινωνικής ζωής. Μια χώρα που αναγνωρίζει την αξία όλων, ενισχύει τη δημιουργικότητα και την καινοτομία και δείχνει ότι η κοινωνική δικαιοσύνη μπορεί να είναι κινητήριος μοχλός οικονομικής ανάπτυξης. Έρχονται οι μέρες του φωτός.
