Σαν σήμερα 16 Αυγούστου: Η Σφαγή στο Κομμένο – Ο γάμος που έγινε 317 κηδείες

Ξημερώματα 16 Αυγούστου 1943, το μικρό χωριό Κομμένο της Άρτας, χτισμένο δίπλα στον ποταμό Άραχθο, ζούσε ακόμη στον απόηχο της γιορτής της Παναγίας και ενός χαρούμενου γάμου. Τα τραγούδια και τα γέλια είχαν μόλις σβήσει, όταν η ηρεμία σκίστηκε από τους ήχους μηχανών και πυροβολισμών. Το 98ο Σύνταγμα της διαβόητης Μεραρχίας «Εντελβάις» των ναζί, με επικεφαλής τον ταγματάρχη Φάλνερ, περικύκλωσε το χωριό και άρχισε ένα εννιάωρο όργιο αίματος.

Η αφορμή δόθηκε λίγες μέρες νωρίτερα, όταν μικρή ομάδα ανταρτών πέρασε από το χωριό για να συγκεντρώσει τρόφιμα. Αναγνωριστική γερμανική περίπολος τους εντόπισε, και το Κομμένο μπήκε στον κατάλογο των «παραδειγματικών τιμωριών». Στις 5:30 το πρωί, οι στρατιώτες είχαν ήδη κλείσει όλες τις εξόδους. Κανείς δεν θα έφευγε ζωντανός.

Ακολούθησε σφαγή πρωτοφανούς αγριότητας. 317 άμαχοι –97 παιδιά, 119 γυναίκες, ηλικιωμένοι, ακόμη και βρέφη– εκτελέστηκαν εν ψυχρώ ή κάηκαν ζωντανοί μέσα στα σπίτια τους. Ανάμεσά τους, οι νεόνυμφοι Θεοχάρης και Αλεξάνδρα, που μόλις είχαν γιορτάσει τον γάμο τους. Ολόκληρες οικογένειες εξαφανίστηκαν. Κάποιοι προσπάθησαν να σωθούν πέφτοντας στον Άραχθο, αλλά οι σφαίρες τους πρόλαβαν.

Μέχρι το μεσημέρι, το Κομμένο είχε μετατραπεί σε στάχτη: 300 σπίτια καμένα, περιουσίες λεηλατημένες, η πλατεία γεμάτη πτώματα. Σύμφωνα με μαρτυρίες, οι στρατιώτες γευμάτισαν και ήπιαν πάνω από τα κορμιά των θυμάτων. Η πράξη αυτή δεν είχε στρατιωτικό στόχο – ήταν ωμή τρομοκρατία για να λυγίσει η Αντίσταση.

Η Δικαιοσύνη ελάχιστα τιμώρησε τους ενόχους. Ο Φάλνερ σκοτώθηκε λίγο μετά στη Σερβία, ο στρατηγός Χούμπερτ Λαντς καταδικάστηκε στη Δίκη της Νυρεμβέργης σε 12 χρόνια φυλάκιση, αλλά αφέθηκε ελεύθερος το 1951. Κανείς άλλος δεν πλήρωσε.

Σήμερα, το Κομμένο συγκαταλέγεται στα «μαρτυρικά χωριά» της Ελλάδας, όπως το Δίστομο και τα Καλάβρυτα.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

963: Ο Νικηφόρος Β’ Φωκάς στέφεται αυτοκράτορας και θα παραμείνει στο θρόνο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έως τις 10 Δεκεμβρίου 969. Ο Βασίλειος Β’ και ο Κωνσταντίνος Η’ παραμένουν συναυτοκρότορες.

1743: Ο πατέρας του μποξ, Τζακ Μπράουτον, διατυπώνει τους πρώτους κανόνες πυγμαχίας στην Αγγλία, σύμφωνα με τους οποίους απαγορεύονται οι κεφαλιές, οι κλωτσιές και τα χτυπήματα κάτω από την κοιλιά.

1896: Κατά τη διάρκεια ψαρέματος σολομού κοντά στον ποταμό Klondike στην Επικράτεια Yukon του Καναδά στις 16 Αυγούστου 1896, ο George Carmack φέρεται να παρατηρεί ψήγματα χρυσού σε μια κοίτη ρυακιού. Η τυχερή του ανακάλυψη πυροδοτεί τον τελευταίο μεγάλο πυρετό του χρυσού στη Δύση της Αμερικής.

1916: Οι στρατιωτικές μονάδες της Θεσσαλονίκης παύουν να αναγνωρίζουν την κυβέρνηση των Αθηνών και συγκροτούν την Επιτροπή Εθνικής Αμύνης. Οι δυνάμεις της Επιτροπής αποφασίζουν να συμμετάσχουν ενεργά στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων της Αντάντ, πυροδοτώντας τη βαθιά εθνική διαίρεση του Διχασμού και ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της Ελλάδας.

1936: Ολοκληρώνονται οι 11οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Βερολίνου που γίνονται κάτω από το βλέμμα του Αδόλφου Χίτλερ. Για πρώτη φορά μεταφέρεται η Ολυμπιακή Φλόγα από την Αρχαία Ολυμπία με 3.075 δρομείς. Στην τελετή έναρξης της 1ης Αυγούστου σημαιοφόρος της ελληνικής ομάδας είναι ο 67χρονος Σπύρος Λούης, που τον έχει προσωπικά προσκαλέσει ο φύρερ. Πρωτοεμφανίζονται το μπάσκετ και το χάντμπολ. Παίρνουν μέρος 3.410 αθλητές και 328 αθλήτριες από 46 κράτη. Αθλητής των αγώνων αναδεικνύεται ο Τζέσε Όουενς, που κερδίζει τέσσερα χρυσά μετάλλια: στα 100 μ. (10.3 στις 03/08), στα 200 μ. (20.7 στις 05/08), στο άλμα εις μήκος (8.06 μ. στις 04/08) και στα 4×100 μ. (39.8 στις 09/08) ρεκόρ που θα επαναλάβει ο Καρλ Λιούις το 1984 στο Λος Άντζελες.

1943: Τα ναζιστικά στρατεύματα εισβάλλουν στο Κομμένο Άρτας, εκτελούν εν ψυχρώ 328 κατοίκους –ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά– και πυρπολούν ολοσχερώς το χωριό. Η σφαγή του Κομμένου γίνεται σύμβολο των ωμοτήτων της κατοχής και μία από τις μεγαλύτερες θηριωδίες που υπέστη ο ελληνικός λαός στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

1960: Η Κύπρος αποκτά την ανεξαρτησία της από το Ηνωμένο Βασίλειο. Πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος, αντιπρόεδρος ο Τουρκοκύπριος Φαζίλ Κιουτσούκ.

1962: Ο μάνατζερ των Beatles, Μπράιαν Έμπσταϊν, διώχνει από το συγκρότημα τον ντράμερ Πιτ Μπεστ και προσλαμβάνει στη θέση του τον Ρίνγκο Σταρ. Περίπου ένα μήνα αργότερα, το συγκρότημα θα ηχογραφήσει την πρώτη του επιτυχία «Love me do».

1968: Οι «Jackson Five», το μικρότερο μέλος των οποίων ήταν ο Μάικλ Τζάκσον, κάνουν το επίσημο ντεμπούτο τους δίπλα στη Νταϊάνα Ρος και τη Σαμπρίμς, σε συναυλία στην Καλιφόρνια.

1969: Ο γιατρός Βασίλης Τσιρώνης καταλαμβάνει αεροπλάνο της Ολυμπιακής Αεροπορίας, που εκτελεί το δρομολόγιο Αθήνα – Αγρίνιο – Ιωάννινα με 28 επιβαίνοντες και το οδηγεί στα Τίρανα της Αλβανίας, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να εκφράσει την διαμαρτυρία του για το δικτατορικό καθεστώς της Ελλάδας.

1993: Συνεχίζονται για έκτη μέρα η καταστροφική πυρκαγιά στη Θάσο, που έχει κάψει 2,5 χιλιάδες στρέμματα δάσους.

1994: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τίθεται η Λέσβος, εξαιτίας της πυρκαγιάς που προκαλεί τεράστιες καταστροφές στην περιοχή του Πλωμαρίου.

1996: Κηδεύεται στο Παραλίμνι ο Σολωμός Σολωμού, που δολοφονήθηκε από Τούρκους στρατιώτες κατά την κρίση στα Κατεχόμενα.

2009: Ο 22χρονος Γιουσέιν Μπολτ κάνει νέο παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 μέτρα, κερδίζοντας το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου του Βερολίνου σε 9,58 δευτερόλεπτα.

2021: Ο αριθμός των νεκρών από τον σεισμό που έπληξε την Αϊτή πριν από δύο ημέρες αυξάνεται σε 1.297 άτομα. Περισσότεροι από 5.700 άλλοι έχουν τραυματιστεί.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Γεράσιμος, Απόστολος, Αλκιβιάδης, Διομήδης, Σαράντης, Σεραφείμ, Σταμάτης, Σταματία

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Διεθνής Ημέρα Αδέσποτων Ζώων