Η Black Friday έχει πλέον καθιερωθεί και στην Ελλάδα ως η απόλυτη γιορτή των εκπτώσεων. Όμως, πίσω από τις εντυπωσιακές αφίσες, τα μεγάλα ποσοστά και τα «μόνο για σήμερα» κρύβεται ένας ολόκληρος μηχανισμός εμπορικών στρατηγικών που έχουν στόχο να μας οδηγήσουν στο ταμείο – συχνά χωρίς καν να το καταλάβουμε.
Από τις τεχνητές εκπτώσεις μέχρι τα ψυχολογικά «τρικ» που ενεργοποιούν την ανάγκη για αγορές, η Black Friday είναι μια καλοστημένη σκηνή στην οποία ο καταναλωτής καλείται να κρατήσει την ψυχραιμία του και να μην παρασυρθεί!
Η ψυχολογία των εκπτώσεων
Οι εκπτώσεις δεν λειτουργούν μόνο στο πορτοφόλι μας, αλλά και στον εγκέφαλό μας. Η θέα ενός προϊόντος με έκπτωση 50% ενεργοποιεί το αίσθημα της επιβράβευσης, σαν να κερδίζουμε κάτι. Το φαινόμενο του FOMO («fear of missing out» – φόβος ότι θα χάσουμε κάτι) κάνει τα πράγματα ακόμη πιο έντονα: οι σημάνσεις αντίστροφης μέτρησης και τα μηνύματα «μόνο για λίγες ώρες» πυροδοτούν βιαστικές αποφάσεις. Έτσι, συχνά αγοράζουμε προϊόντα που ούτε χρειαζόμασταν ούτε είχαμε σκεφτεί να αποκτήσουμε.
Οι πιο συνηθισμένες τακτικές marketing της Black Friday
Οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν δεκάδες τεχνικές για να κάνουν τις εκπτώσεις να φαίνονται πιο εντυπωσιακές απ’ όσο είναι πραγματικά. Μία από τις πιο συνηθισμένες είναι η «πλασματική αρχική τιμή» – η τεχνητή αύξηση της τιμής λίγο πριν από τη Black Friday, ώστε η έκπτωση να δείχνει μεγαλύτερη. Άλλη τακτική είναι οι προσφορές τύπου «έως 70%», όπου ελάχιστα προϊόντα έχουν πραγματικά τόσο μεγάλη μείωση. Πολλές φορές βλέπουμε σήματα όπως «τελευταίο κομμάτι» ή «μόνο για σήμερα», που δημιουργούν αίσθηση επείγοντος. Τα λεγόμενα bundles (π.χ. «αγόρασε 2, πάρε 1 δώρο») ενισχύουν την εντύπωση ότι κερδίζουμε, ενώ στην πραγματικότητα ξοδεύουμε περισσότερα.
Ακόμη και η αισθητική των site – το μαύρο φόντο, οι κόκκινες τιμές, οι εκρήξεις «sale» – έχουν σχεδιαστεί ώστε να ενεργοποιούν την παρόρμηση της αγοράς.
Πώς να ξεχωρίσετε την πραγματική προσφορά
Για να καταλάβετε αν μια έκπτωση αξίζει, χρειάζεται λίγη προετοιμασία. Παρακολουθήστε την τιμή του προϊόντος που σας ενδιαφέρει ήδη από τις αρχές Νοεμβρίου. Έτσι θα έχετε μια καθαρή εικόνα αν η «προσφορά» της Black Friday είναι όντως χαμηλότερη. Χρησιμοποιήστε πλατφόρμες σύγκρισης τιμών όπως το Skroutz ή το BestPrice για να δείτε την εξέλιξη της τιμής τις τελευταίες εβδομάδες. Ελέγξτε επίσης τους όρους επιστροφής και την αξιοπιστία του e-shop – ειδικά αν δεν το γνωρίζετε. Οι αξιόπιστες σελίδες διαθέτουν ασφαλείς τρόπους πληρωμής, πλήρη στοιχεία επικοινωνίας και ξεκάθαρους όρους παράδοσης.
Οι νέες τάσεις της Black Friday 2025
Η Black Friday δεν είναι πια μόνο μία ημέρα. Οι περισσότερες αλυσίδες επεκτείνουν τις εκπτώσεις σε ολόκληρη εβδομάδα, δεκαπενθήμερο ή και μήνα, μιλώντας πλέον για «Black Week» ή «Black Month». Το φαινόμενο έχει μετακινηθεί κυρίως στο διαδίκτυο, με ολοένα και περισσότερους καταναλωτές να κάνουν τις αγορές τους μέσω κινητού.
Ιδιαίτερο ρόλο πλέον παίζουν και τα social media: influencers, creators και διαφημίσεις με προσωποποιημένες προσφορές δημιουργούν μια αίσθηση αποκλειστικότητας που ωθεί τον καταναλωτή να δράσει άμεσα. Η τεχνολογία του «προσωπικού marketing» – όπου οι προσφορές προσαρμόζονται στις αναζητήσεις σου – κάνει την αντίσταση ακόμη πιο δύσκολη.
