Χαμένη χρονιά για την οικοδομή το 2025 θεωρούν αναλυτές και παράγοντες της αγοράς, μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ). Το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, που αποσαφηνίζει τι συνιστά έναρξη οικοδομικών εργασιών και τις λεπτομέρειες για το περιβαλλοντικό ισοδύναμο που απαιτείται για τις άδειες που σώζονται, αναμένεται να επιστρέψει στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εντός του φθινοπώρου, μετά τον προδικαστικό έλεγχο που έγινε από το ΣτΕ στις 2 Ιουνίου 2025.
Τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025 καταγράφουν σημαντική κάμψη της οικοδομικής δραστηριότητας. Η συνολική οικοδομική παραγωγή στη χώρα εμφανίζει μείωση 17,4% στον αριθμό οικοδομικών αδειών, 30,8% στη συνολική επιφάνεια και 24,7% στον όγκο, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Η ιδιωτική οικοδομή σημειώνει αντίστοιχες μειώσεις: 17,6% στις άδειες, 30,9% στην επιφάνεια και 24,4% στον όγκο.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι οι αριθμοί αυτοί συνδέονται άμεσα με την αβεβαιότητα που έχει προκαλέσει η απόφαση του ΣτΕ για τον ΝΟΚ, αλλά και με τη συνολική πορεία του κόστους κατασκευής τα τελευταία χρόνια. Μελέτες του ΙΟΒΕ καταγράφουν ότι από τις αρχές του 2020 το κόστος κατασκευής έχει αυξηθεί σημαντικά. Οι ανατιμήσεις οφείλονται αρχικά σε προβλήματα στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού και στη συνέχεια στην ενεργειακή κρίση, που εκτόξευσε τις τιμές πρώτων υλών και δομικών προϊόντων, αυξάνοντας το κόστος των κατασκευών σε επίπεδα που περιορίζουν την πρόσβαση στη νεόδμητη κατοικία για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Παράγοντες της αγοράς σημειώνουν επίσης ότι οι αλλαγές στον ΝΟΚ αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική άνοδο των τιμών πώλησης νεόδμητων κατοικιών, εκτιμώντας αυξήσεις της τάξης του 25% – 30%. Η καθυστέρηση στην έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος προσθέτει αβεβαιότητα στις επιχειρήσεις, οι οποίες προσαρμόζουν τα επενδυτικά τους σχέδια αναμένοντας σαφείς κανόνες για την έκδοση οικοδομικών αδειών.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η εξέλιξη αυτή θα επηρεάσει τόσο τη ζήτηση όσο και την προσφορά ακινήτων, με πιθανή συγκράτηση νέων επενδύσεων σε έργα κατοικιών και εμπορικών χώρων. Η αναμονή για το φθινοπωρινό ΠΔ είναι κρίσιμη, καθώς οι λεπτομέρειες για το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και τα κριτήρια έναρξης εργασιών θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία της οικοδομής για το υπόλοιπο του 2025 και για το 2026.
Ταυτόχρονα, οι αυξήσεις στο κόστος κατασκευής έχουν οδηγήσει σε προσαρμογές και στους προϋπολογισμούς των έργων. Οι εκτιμήσεις αναλυτών δείχνουν ότι οι τιμές πρώτων υλών, όπως σίδηρος, τσιμέντο και δομικά υλικά, παραμένουν υψηλότερες κατά 40% έως 50% σε σχέση με τα επίπεδα πριν από την ενεργειακή κρίση, ενώ η διατήρηση αυτών των τιμών δημιουργεί πρόσθετη πίεση στους κατασκευαστές και στους τελικούς αγοραστές.
Παράγοντες της αγοράς σημειώνουν τέλος ότι η εξέλιξη των αδειοδοτήσεων και η σταθεροποίηση των τιμών πρώτων υλών θα κρίνουν την κατεύθυνση της αγοράς για τα επόμενα χρόνια, καθώς η ζήτηση για νεόδμητες κατοικίες παραμένει υψηλή σε περιοχές με μεγάλη πίεση στην προσφορά, ενώ η αναμονή για σαφείς κανόνες επιβραδύνει τη δυναμική ανάπτυξη σε άλλες περιοχές.
