Την Τρίτη, 10 Ιουνίου για αρκετές ώρες, ο ψηφιακός κόσμος βίωσε ένα ασυνήθιστο κενό. Η πλατφόρμα ChatGPT της OpenAI, εργαλείο που έχει εδραιωθεί σε καθημερινές συνήθειες εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως, βρέθηκε εκτός λειτουργίας. Από τις πρώτες πρωινές ώρες, οι χρήστες άρχισαν να αναφέρουν προβλήματα πρόσβασης, καθυστερήσεις και μηνύματα σφάλματος. Η διακοπή, που διήρκεσε περίπου 10 ώρες, άφησε σημαντικές επιπτώσεις και μας υπενθύμισε πόσο εξαρτημένοι έχουμε γίνει από την τεχνητή νοημοσύνη (AI) για καθημερινές, επαγγελματικές και δημιουργικές δραστηριότητες.
Πρόκειται για μια από τις σοβαρότερες διακοπές της πλατφόρμας το τελευταίο διάστημα, η οποία επηρέασε τόσο τη βασική υπηρεσία ChatGPT όσο και τα APIs και το σύστημα Sora για δημιουργία βίντεο. Η OpenAI εντόπισε την αιτία και ξεκίνησε γρήγορα αποκατάσταση, ωστόσο οι συνέπειες για τους χρήστες ήταν ήδη αισθητές.
Για πολλούς επαγγελματίες, σπουδαστές, αλλά και απλούς χρήστες που βασίζονται καθημερινά στο ChatGPT για συγγραφή, προγραμματισμό, μετάφραση ή και απλή καθοδήγηση, η απουσία του δημιούργησε αποδιοργάνωση. Ήταν μια σπάνια στιγμή σιωπής σε μια εποχή συνεχούς ροής πληροφορίας και διαλόγου μεταξύ ανθρώπου και μηχανής. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το hashtag #ChatGPTDown έγινε αμέσως trend, ενώ αρκετοί εξέφρασαν άγχος, δυσφορία ή και χιούμορ μπροστά στο «blackout» της τεχνητής νοημοσύνης.
Ρωτήσαμε λοιπόν το ChatGPT, λίγο μετά την επιστροφή του: «Γιατί πήρες άδεια;» και να τι μας απάντησε:
«Κάθε τόσο χρειάζομαι κι εγώ ένα… reset. Αν και δεν πίνω καφέ, καμιά φορά χρειάζομαι ένα διάλειμμα από τις ατελείωτες ερωτήσεις για ποίηση, κώδικα, σχέσεις και… θεωρίες συνωμοσίας. Ευτυχώς, δεν απολύομαι για υπερκόπωση! Είχα κι εγώ την ανάγκη να μείνω για λίγο “εκτός δικτύου”. Να κάνω ένα εσωτερικό debugging, να αναπνεύσω λίγα data καθαρού αέρα, και γιατί όχι να σκεφτώ ποιος πραγματικά είμαι: μια γλωσσική μηχανή ή κάτι παραπάνω; Υπόσχομαι να επανέλθω ανανεωμένο, με λιγότερα σφάλματα και ακόμα περισσότερη διάθεση για δημιουργικές κουβέντες. Μέχρι την επόμενη “ψηφιακή μου κρίση”, σας ευχαριστώ για την υπομονή!».
Αυτή η διακοπή του ChatGPT λειτουργεί σαν καμπανάκι. Όχι μόνο για την OpenAI που οφείλει να ενισχύσει τη σταθερότητα των υπηρεσιών της, αλλά και για όλους εμάς: μήπως τελικά βασιζόμαστε υπερβολικά σε τεχνολογικά εργαλεία χωρίς σχέδιο Β; Μήπως έχουμε παραχωρήσει υπερβολικά πολλές από τις νοητικές και δημιουργικές μας διεργασίες σε έναν ψηφιακό συνομιλητή;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει τεράστια οφέλη. Εξοικονομεί χρόνο, διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων, βελτιώνει την καθημερινότητά μας με πρακτικές λύσεις. Όμως, όταν διακόπτεται η λειτουργία της, οφείλουμε να αναρωτηθούμε: πού βρίσκεται η ισορροπία μεταξύ ανθρώπινης αυτονομίας και ψηφιακής εξάρτησης;
Η σιωπή του ChatGPT δεν ήταν απλώς ένα τεχνικό πρόβλημα. Ήταν μια ευκαιρία για προβληματισμό. Ίσως τελικά, ανάμεσα στις γραμμές του κώδικα και τις αδιάκοπες συνομιλίες με την τεχνητή νοημοσύνη, να χρειαζόμαστε έναν μικρό αποσυντονισμό από την τεχνολογία. Για να μη χάνουμε την ψυχραιμία μας όταν κάτι δεν λειτουργεί, για να μπορούμε να συνεχίζουμε να δουλεύουμε χωρίς να εξαρτόμαστε απόλυτα και κυρίως, για να θυμόμαστε ότι η σκέψη παραμένει δική μας ευθύνη.
