Η «Επιχείρηση Babylift» και η αεροπορική τραγωδία που σημάδεψε το τέλος του πολέμου του Βιετνάμ

Ήταν 1975. Το τέλος του φρικαλέου πολέμου του Βιετνάμ είχε φτάσει. Στις πόλεις Ντα Νανγκ και Σαϊγκόν η κατάσταση ήταν απελπιστική. Από το Νότιο Βιετνάμ απομακρύνονταν περισσότεροι από 110.000 πρόσφυγες ενώ οι ΗΠΑ είχαν αποφασίσει να μεταφέρουν χιλιάδες παιδιά που είχαν μείνει ορφανά κατά τη διάρκεια της αγριότητας του πολέμου. Στις 3 Απριλίου του 1975, ο πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ ανακοίνωσε πως οι ΗΠΑ θα απομάκρυναν ορφανά από τη Σαϊγκόν και για το σκοπό αυτό προγραμματίστηκαν 30 πτήσεις δύο αεροσκαφών, ενός C-5A Galaxy κι ενός C-141 Starlifter. Η επιχείρηση είχε το όνομα «Babylift» και αφορούσε τη μαζική απομάκρυνση παιδιών από το Νότιο Βιετνάμ στις ΗΠΑ και άλλες χώρες- ανάμεσά τους την Αυστραλία, τη Γαλλία και τον Καναδά- όπου θα υιοθετούνταν. Σύμφωνα με τα στοιχεία συνολικά μεταφέρθηκαν 3.300 παιδιά και βρέφη- αν και έχουν δοθεί κι αρκετοί άλλοι απολογισμοί της επιχείρησης. Η επιχείρηση θεωρήθηκε αμφιλεγόμενη επειδή υπήρχαν δύο «μελανά» σημεία: αφενός το γεγονός ότι δεν ήταν σαφές αν η όλη διαδικασία ήταν προς το συμφέρον των παιδιών, αφετέρου επειδή δεν ήταν όλα ορφανά… Η συντριβή που σημάδεψε την «Επιχείρηση Babylift» Ωστόσο η επιχείρηση δεν ξεκίνησε καλά. Στις 4 Απριλίου το αεροσκάφος C-5A Galaxy 68-0218 απογειώθηκε από το αεροδρόμιο της Σαϊγκόν λίγο μετά τις 4 το απόγευμα. Δώδεκα λεπτά μετά στο αεροπλάνο σημειώθηκε έκρηξη, υπήρξε αποσυμπίεση και παρότι το πλήρωμα έδωσε μάχη για να διατηρήσει τον έλεγχό του, το C-5 συνετρίβη, κόπηκε στα τέσσερα και τυλίχτηκε στις φλόγες παρασύροντας στο θάνατο 138 ανθρώπους- ανάμεσά τους 78 παιδιά και βρέφη. Οι επιζήσαντες πάλεψαν να απεγκλωβιστούν από τα συντρίμμια. Το σημείο της συντριβής ήταν όμως σε έναν βαλτώδη ορυζώνα κοντά στον ποταμό Σαϊγκόν σε απόσταση 1,6 χλμ από τον κοντινότερο δρόμο. Τα πυροσβεστικά οχήματα δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν το σημείο και τα ελικόπτερα αναγκάζονταν να προσγειώνονται σε απόσταση. Τα νεκρά παιδιά αποτεφρώθηκαν και τάφηκαν σε νεκροταφείο της Ταϊλάνδης ενώ όσα επέζησαν μεταφέρθηκαν τελικά στις ΗΠΑ. Αρχικά υπήρξε η υποψία του σαμποτάζ λόγω του τρόπου με τον οποίο εξελίχθηκαν τα πράγματα την ώρα της πτήσης. Ωστόσο η έρευνα διαπίστωσε πως είχαν γίνει αστοχίες στο κλείσιμο των θυρών, οι οποίες είχαν λεηλατηθεί με αποτέλεσμα να έχουν τοποθετηθεί εξαρτήματα που δεν διασφάλιζαν την ασφαλή χρήση τους. Η τραγωδία ήταν μεγάλη αλλά η επιχείρηση έπρεπε να συνεχιστεί- εκτός από τους άτυχους επιβάτες που έχασαν τη ζωή τους με τον πιο τραγικό τρόπο υπήρχαν εκατοντάδες άλλα παιδιά που έπρεπε να απομακρυνθούν από το Βιετνάμ. Όταν ο Αμερικανός επιχειρηματίας Robert Macauley πληροφορήθηκε πως θα χρειαζόταν πάνω από μία εβδομάδα για να μεταφερθούν τα εναπομείναντα παιδιά λόγω ελλείψεων σε μεταγωγικά, διέθεσε ένα Boeing 747 της Pan Am για να μεταφέρει 300 ορφανά. Μάλιστα για να το ανταπεξέλθει στο κόστος αυτό, έβαλε υποθήκη το σπίτι του. Μεταξύ των ανθρώπων που υιοθέτησαν ορφανά του πολέμου του Βιετνάμ ήταν και διασημότητες, όπως η Τζούλι Άντριους και ο σύζυγός της Blake Edwards που υιοθέτησαν δύο παιδιά και ο ηθοποιός Γιουλ Μπρίνερ με τη σύζυγό του που υιοθέτησαν ένα κοριτσάκι. Σήμερα ο κοινωφελής οργανισμός Operation Reunite, με πρωτοβουλία υιοθετημένων Βιενταμέζων παιδιών του πολέμου, προσπαθεί μέσω DNA να βρει τις ρίζες των «μωρών του πολέμου» και να τα ενώσει και πάλι με τις οικογένειές τους στο Βιετνάμ.