Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, υπαινίχθηκε ότι ενδέχεται να στείλει πυραύλους Τόμαχοκ στην Ουκρανία, παρέχοντας στον πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τη δυνατότητα να πλήξει τη Μόσχα με ακριβή όπλα μεγάλης καταστροφικής ικανότητας.

Ο Τραμπ, ο οποίος θα συναντηθεί με τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο δήλωσε την Τρίτη ότι γνωρίζει πως ο Ουκρανός ηγέτης επιθυμεί τα όπλα αυτά. «Έχουμε πολλούς Τόμαχοκ», πρόσθεσε.

Λόγω της μεγάλης τους εμβέλειας, της ακρίβειας και του χαμηλού κόστους τους σε σχέση με τα αεροσκάφη με πλήρωμα, οι πύραυλοι Τόμαχοκ θεωρούνται από καιρό βασικό όπλο στο οπλοστάσιο του Πενταγώνου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκτοξεύσει περισσότερους από 2.300 Τόμαχοκ σε επιχειρήσεις τις τελευταίες 4 δεκαετίες. Οι πιο πρόσφατες εκδόσεις κοστίζουν περίπου 2,5 εκατομμύρια δολάρια η καθεμία.

Τι είναι ο πύραυλος Κρουζ;

Ο πύραυλος Κρουζ, στον οποίο εντάσσεται και ο Τόμαχοκ, τροφοδοτείται από έναν μικρό κινητήρα τύπου τζετ και διαθέτει φτερά για άντωση, επιτρέποντάς του να πετάει σαν αεροπλάνο που καθοδηγείται προς τον στόχο του.

Ο Τόμαχοκ είναι νέο όπλο;

Όχι. Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία της κυβέρνησης των ΗΠΑ, η ανάπτυξη του Τόμαχοκ ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Το αμερικανικό στρατιωτικό τμήμα τον χρησιμοποίησε για πρώτη φορά σε επιχειρήσεις κατά τον Πόλεμο του Κόλπου το 1991 και έκτοτε σε δεκάδες συγκρούσεις.

Πόσο μακριά μπορεί να πετάξει;

Πάνω από 1.000 μίλια.

Πόσο απέχει η Μόσχα από το Κίεβο;

Περίπου 500 μίλια.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του Τόμαχοκ;

Σε κατάσταση πτήσης, οι πύραυλοι μπορούν να πετούν κοντά στο έδαφος, καθιστώντας τους πιο δύσκολους να εντοπιστούν από ραντάρ. Επίσης, κινούνται σχετικά γρήγορα, με ταχύτητα 550 μιλίων την ώρα, περίπου το 70% της ταχύτητας του ήχου. Το σημαντικότερο για την Ουκρανία είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν εκατοντάδες Τόμαχοκ.

Πώς εκτοξεύονται οι πύραυλοι;

Όπως κάθε πύραυλος Κρουζ (είδος στο οποίο ανήκουν), ο Τόμαχοκ χρειάζεται κάποια υποβοήθηση πριν αρχίσει να πετάει αυτόνομα προς τον στόχο. Οι πύραυλοι Τόμαχοκ του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ χρησιμοποιούν έναν πυραυλοκινητήρα στερεού καυσίμου για να εκτοξευθούν περίπου στα 1.500 πόδια πάνω από την επιφάνεια. Στη συνέχεια τα φτερά ανοίγουν και εισέρχεται αέρας στον κινητήρα τζετ, επιτρέποντας στον πύραυλο να πετάει σαν αεροπλάνο.

Πώς θα μπορούσε η Ουκρανία να τους χρησιμοποιήσει;

Το 2024, ο στρατός των ΗΠΑ ανέπτυξε έναν νέο χερσαίο εκτοξευτή Τόμαχοκ και άλλων ναυτικών πυραύλων, ονομαζόμενο Typhon. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα τυπικό κοντέινερ 12 μέτρων που κρύβει τέσσερις σωλήνες εκτόξευσης οι οποίοι περιστρέφονται προς τα πάνω. Ο στρατός των ΗΠΑ δοκίμασε για πρώτη φορά τον Τόμαχοκ από αυτόν τον εκτοξευτή το 2023. Θα αποτελούσαν τα όπλα μεγαλύτερης εμβέλειας που παραδίδονται στην Ουκρανία μέχρι σήμερα.

Το Πεντάγωνο ανέπτυξε το Typhon γρήγορα μετά την κατάρρευση της Συνθήκης για τα Πυρηνικά Όπλα Μεσαίας Εμβέλειας μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ το 2019, που είχε απαγορεύσει χερσαίους πυραύλους Κρουζ. Το προσωπικό του στρατού ανέπτυξε αρχικά το Typhon στις Φιλιππίνες το 2024 για επίδειξη δύναμης στην Κίνα και αργότερα στην Αυστραλία και στην Ιαπωνία για ασκήσεις.

Χρειάζεται εκπαίδευση στους Ουκρανούς στρατιώτες;

Όχι ιδιαίτερα. Το καλοκαίρι του 2022, ο ουκρανικός στρατός έμαθε γρήγορα να χρησιμοποιεί άλλο αμερικανικό κινητό σύστημα εκτόξευσης, τον HIMARS, που εκτοξεύει καθοδηγούμενους πυραύλους σε εμβέλεια άνω των 70 μιλίων και ATACMS έως 190 μίλια. Το σύστημα Typhon, αν και διαφορετικό, απαιτεί επίσης από τους στρατιώτες να εισάγουν δεδομένα σε έναν υπολογιστή ελέγχου πριν από την εκτόξευση. Το Πεντάγωνο θα παράσχει πιθανώς τον εξοπλισμό για τον προγραμματισμό πτήσης ή τα πακέτα δεδομένων για στόχους στη Ρωσία.

Τι φέρουν οι πύραυλοι Τόμαχοκ;

Συνήθως φέρουν πολεμική κεφαλή με εκρηκτική ισχύ περίπου 400 λιβρών, δηλαδή 181 κιλά TNT. Υπάρχουν επίσης εκδόσεις με σμήνη βομβιδίων, η πιο συνηθισμένη φέρει 166 μικρές βόμβες. Τέτοιες εκδόσεις χρησιμοποιήθηκαν τελευταία φορά το 2009 σε αποτυχημένη επιχείρηση κατά υποτιθέμενων στρατοπέδων της Αλ Κάιντα στην Υεμένη. Μια άλλη εκδοχή, που παραμένει απόρρητη, σχεδιάστηκε για προσωρινή απενεργοποίηση δικτύων ηλεκτρισμού μέσω μικρών καναλιών με ανθρακονήματα. Οι νεότεροι Τόμαχοκ του Πολεμικού Ναυτικού μπορούν επίσης να πλήξουν κινούμενα πλοία στη θάλασσα. Μια έκδοση με πυρηνική κεφαλή αποσύρθηκε το 2013.

Πώς εντοπίζουν τους στόχους;

Ο Τόμαχοκ αρχικά χρησιμοποιούσε δεδομένα στον υπολογιστή καθοδήγησης πριν από την εκτόξευση, όπως χάρτες εδάφους και φωτογραφίες στόχου. Σύμφωνα με τους New York Times, μετέπειτα εκδόσεις ενσωμάτωσαν GPS και ραδιοκεραίες για ανακατεύθυνση μετά την εκτόξευση. Είναι ευέλικτοι πύραυλοι που μπορούν να αλλάξουν πορεία για να αποφύγουν εμπόδια όπως αντιαεροπορικά, κτίρια ή βουνά πριν φτάσουν στον στόχο.