Σαν σήμερα, στις 18 Οκτωβρίου 1867, η Αλάσκα περνά και επίσημα στην κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών, ύστερα από την ιστορική συμφωνία που υπεγράφη λίγους μήνες νωρίτερα ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Η μεταβίβαση ολοκληρώνεται στο Σίτκα, όπου η ρωσική σημαία υποστέλλεται και στη θέση της υψώνεται η αμερικανική.
Η συμφωνία, γνωστή ως «Αγορά της Αλάσκας», είχε υπογραφεί στις 30 Μαρτίου 1867 από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Ουίλιαμ Σιούαρντ και τον Ρώσο πρεσβευτή Εδουάρδο ντε Στοέκλ, με τίμημα 7,2 εκατομμύρια δολάρια – δηλαδή περίπου δύο σεντς ανά στρέμμα. Εκείνη την εποχή, πολλοί Αμερικανοί τη χαρακτήρισαν σπατάλη και την ειρωνεύτηκαν ως «τρέλα του Σιούαρντ» ή «το ψυγείο του Σιούαρντ», θεωρώντας πως η χώρα πλήρωσε ακριβά για μια «παγωμένη έρημο».
Η Ρωσία, από την άλλη, αποφάσισε να πουλήσει την Αλάσκα επειδή δυσκολευόταν να τη διαχειριστεί και να την προστατεύσει, ειδικά απέναντι στη βρετανική παρουσία στον Ειρηνικό. Προτίμησε να την εκχωρήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τις οποίες διατηρούσε καλύτερες σχέσεις.
Χρόνια αργότερα, η συμφωνία αποδείχθηκε μία από τις πιο προνοητικές κινήσεις στην αμερικανική ιστορία. Μετά την ανακάλυψη χρυσού στα τέλη του 19ου αιώνα και, αργότερα, πετρελαίου και φυσικού αερίου, η Αλάσκα μετατράπηκε σε πηγή τεράστιου πλούτου και στρατηγικής ισχύος.
Σήμερα, η 18η Οκτωβρίου γιορτάζεται κάθε χρόνο ως Ημέρα της Αλάσκας (Alaska Day), τιμώντας τη στιγμή που μια φαινομενικά άχρηστη έκταση πάγου έγινε σύμβολο αμερικανικής διορατικότητας – και «σπατάλη» που αποδείχθηκε χρυσάφι.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1776: Θαμώνας σε μπαρ της Νέας Υόρκης παραγγέλνει το πρώτο κοκτέιλ (Cock + tail = ουρά του κόκορα), διακοσμημένο με ουρά πτηνού. Ωστόσο, αυτή η ιστορία δεν επιβεβαιώνεται ιστορικά. Παρόλο που υπάρχουν πολλές θεωρίες και μύθοι σχετικά με την ονομασία και την προέλευση του κοκτέιλ, η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όρου εμφανίζεται το 1806, και όχι το 1776, ενώ οι αναφορές για τη χρήση φτερών ως διακόσμηση παραμένουν ανεπιβεβαίωτες.
1851: Εκδίδεται για πρώτη φορά το μυθιστόρημα του Χέρμαν Μέλβιλ, «Μόμπι Ντικ», με τίτλο «Η Φάλαινα».
1860: Τερματίζεται ο Β’ Πόλεμος του Οπίου εις βάρος της Κίνας. Οι βρετανικές δυνάμεις καταστρέφουν το Γουάνμινγκγιαγκ, την καταπληκτική καλοκαιρινή αυτοκρατορική κατοικία. Προχωρούν σε λεηλασίες και σφαγές. Τα γεγονότα αναγκάζουν τον αυτοκράτορα να υπογράψει τη Σύμβαση του Πεκίνου, με την οποία επικυρωνόταν η Συνθήκη του Τιεντσίν.
1867: Οι Ηνωμένες Πολιτείες αγοράζουν την Αλάσκα από τη Ρωσική Αυτοκρατορία έναντι 7,2 εκατομμυρίων δολαρίων. Η συμφωνία, γνωστή ως «Αγορά της Αλάσκας», θεωρήθηκε αρχικά σπατάλη, ωστόσο αργότερα αποδείχθηκε εξαιρετικά κερδοφόρα λόγω των πλούσιων φυσικών πόρων της περιοχής.
1912: Κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Έδεσσα. Την ίδια μέρα, το τορπιλοβόλο 11 με κυβερνήτη τον Νικόλαο Βότση τορπιλίζει στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης το τουρκικό θωρηκτό «Φετχί Μπουλέντ».
1922: Ιδρύεται το BBC ως British Broadcasting Company και το 1927 θα μετονομαστεί σε British Broadcasting Corporation.
1944: Οι μαχητές του ΕΛΑΣ, υπό την ηγεσία του Άρη Βελουχιώτη, απελευθερώνουν τη Λαμία από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής. Η απελευθέρωση της πόλης σηματοδοτεί ένα ακόμη καθοριστικό βήμα προς το τέλος της Κατοχής και την απελευθέρωση της Ελλάδας.
1967: Το σοβιετικό διαστημόπλοιο Βενέρα 4 φτάνει στην Αφροδίτη, πραγματοποιώντας τις πρώτες μετρήσεις ατμόσφαιρας άλλου πλανήτη. Η αποστολή αποκαλύπτει ότι η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα και διαθέτει ακραίες θερμοκρασίες και πιέσεις, αλλάζοντας την κατανόηση της ανθρωπότητας για τους γειτονικούς πλανήτες.
1979: Ο Οδυσσέας Ελύτης τιμάται από τη Σουηδική Ακαδημία με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για την ποίησή του, «η οποία, με φόντο την ελληνική παράδοση, ζωντανεύει με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική καθαρότητα βλέμματος τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργικότητα», σύμφωνα με το σκεπτικό για την απόφαση, και γίνεται ο δεύτερος Έλληνας ποιητής, μετά το Γιώργο Σεφέρη (1963), που βραβεύεται.
1981: Το ΠΑΣΟΚ ανεβαίνει στην εξουσία. Ο Ανδρέας Παπανδρέου και το κόμμα του κερδίζουν τις βουλευτικές εκλογές με ποσοστό 48,06%, έναντι 35,86% της Νέας Δημοκρατίας και 10,93% του ΚΚΕ. Ταυτόχρονα διεξάγονται και οι πρώτες ευρωεκλογές, με σημαντικά κέρδη για τα κόμματα της Αριστεράς.
2004: Δολοφονική επίθεση από δύο αγνώστους δέχεται λίγο μετά τις 4 μ.μ. ο δημοσιογράφος Φίλιππος Συρίγος. Oι δράστες αναμένουν τον γνωστό αθλητικογράφο έξω από τον ραδιοφωνικό σταθμό Sport FM μετά το τέλος της εκπομπής του και μόλις βγαίνει, του επιτίθενται και τον τραυματίζουν τέσσερις φορές στην πλάτη με μαχαίρι, ενώ του καταφέρνουν τρία χτυπήματα, με σιδηρογροθιά ή σιδηρολοστό, στη βάση του κρανίου. Στη συνέχεια, με I.X. αυτοκίνητο μεταφέρεται στην Κεντρική Κλινική Αθηνών, όπου θα υποβληθεί αμέσως σε χειρουργική επέμβαση, λόγω κινδύνου αιμορραγικού σοκ.
Γεννήσεις
1918 – Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Έλληνας πολιτικός, μία από τις πιο μακρόβιες και επιδραστικές προσωπικότητες της νεότερης πολιτικής ιστορίας. Γεννημένος στα Χανιά, υπήρξε βουλευτής για περισσότερα από 50 χρόνια και διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας (1990–1993). Ξεκίνησε την πορεία του στον Κεντρώο χώρο, αλλά συνδέθηκε κυρίως με τη Νέα Δημοκρατία, της οποίας υπήρξε αρχηγός. Η διακυβέρνησή του χαρακτηρίστηκε από προσπάθειες οικονομικής εξυγίανσης και εκσυγχρονισμού του κράτους, αλλά και από έντονη πολιτική πόλωση. Πατέρας του σημερινού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και μέλος μιας ιστορικής πολιτικής οικογένειας, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έμεινε στην Ιστορία για τη διορατικότητα και τη μακροβιότητά του στη δημόσια ζωή.
1920 – Μελίνα Μερκούρη, Ελληνίδα ηθοποιός, τραγουδίστρια και πολιτικός, μία από τις πιο χαρισματικές και διεθνώς αναγνωρίσιμες προσωπικότητες της Ελλάδας. Γεννημένη στην Αθήνα, κατέκτησε το παγκόσμιο κοινό με ρόλους όπως στο «Ποτέ την Κυριακή» και στο «Φαίδρα», ενώ υπήρξε υποψήφια για Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα. Μετά τη δικτατορία, στράφηκε στην πολιτική και υπηρέτησε ως Υπουργός Πολιτισμού, προωθώντας την ιδέα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα και καθιερώνοντας τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα. Η φωνή, το πάθος και το όραμά της για τον πολιτισμό και τη δημοκρατία την καθιέρωσαν ως σύμβολο ελευθερίας, τέχνης και ελληνικότητας.
1926 – Τσακ Μπέρι (Chuck Berry), Αμερικανός τραγουδιστής, κιθαρίστας και συνθέτης, από τους πρωτοπόρους του rock ’n’ roll. Γεννημένος στο Σεντ Λούις του Μιζούρι, θεωρείται ο καλλιτέχνης που έδωσε στο είδος τη μορφή και τον ρυθμό που το καθόρισαν. Με τραγούδια όπως «Johnny B. Goode», «Roll Over Beethoven» και «Maybellene», έφερε στο προσκήνιο τον ηλεκτρικό ήχο της κιθάρας και τη νεανική επανάσταση της δεκαετίας του ’50. Η ενέργεια, η σκηνική του παρουσία και η επιρροή του στη μουσική ήταν τεράστιες — από τους Beatles μέχρι τους Rolling Stones. Θεωρείται ο πατέρας του rock ’n’ roll, καθώς χωρίς αυτόν το είδος ίσως να μην είχε υπάρξει ποτέ όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
1954 – Άλκηστις Πρωτοψάλτη, Ελληνίδα τραγουδίστρια με εντυπωσιακή και διαχρονική πορεία στην ελληνική μουσική σκηνή. Γεννημένη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα σε νεαρή ηλικία και ξεκίνησε τη δισκογραφική της πορεία τη δεκαετία του ’70. Η χαρακτηριστική, δυναμική φωνή της και η σκηνική της παρουσία την καθιέρωσαν ως μία από τις πιο αγαπητές ερμηνεύτριες του έντεχνου και ποπ τραγουδιού. Έχει συνεργαστεί με κορυφαίους συνθέτες όπως ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο Διονύσης Τσακνής και ο Γιώργος Χατζηνάσιος, χαρίζοντας επιτυχίες όπως «Τα κόκκινα γυαλιά», «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου» και «Διθέσιο». Η πορεία της χαρακτηρίζεται από καλλιτεχνική συνέπεια, πάθος και σεβασμό στο κοινό.
1956 – Μαρτίνα Ναβρατίλοβα (Martina Navratilova), Τσέχα αντισφαιρίστρια και μία από τις κορυφαίες τενίστριες όλων των εποχών. Γεννημένη στην Πράγα, αναδείχθηκε τη δεκαετία του ’70 και κατέκτησε συνολικά 18 τίτλους Grand Slam στο απλό και πάνω από 50 στο διπλό, καταγράφοντας ρεκόρ που δύσκολα ξεπερνιούνται. Ξεχώρισε για τη φυσική της δύναμη, την ταχύτητα και το επιθετικό της παιχνίδι στο φιλέ, αλλά και για τη μαχητικότητά της εντός και εκτός κορτ. Το 1975 αυτομόλησε στις ΗΠΑ, όπου συνέχισε την καριέρα της ως σύμβολο ελευθερίας και αποφασιστικότητας. Η Ναβρατίλοβα παραμένει θρύλος του τένις, πρότυπο αθλητικής αριστείας και ενεργή φωνή υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας.
1960 – Ζαν Κλοντ Βαν Νταμ (Jean-Claude Van Damme), Βέλγος ηθοποιός και αθλητής πολεμικών τεχνών, διεθνώς γνωστός για τις ταινίες δράσης των δεκαετιών του ’80 και ’90. Γεννημένος στις Βρυξέλλες, υπήρξε πρωταθλητής του καράτε πριν στραφεί στο Χόλιγουντ, όπου ξεχώρισε για την ευελιξία, τη φυσική του κατάσταση και τις θεαματικές του κινήσεις. Έγινε σταρ με ταινίες όπως «Bloodsport», «Kickboxer», «Universal Soldier» και «Timecop», που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους πιο αγαπητούς ήρωες του κινηματογραφικού action είδους. Παρά τις διακυμάνσεις στην καριέρα του, ο Βαν Νταμ παραμένει σύμβολο των ταινιών πολεμικών τεχνών, γνωστός για την εντυπωσιακή του πειθαρχία και την εμβληματική του φιγούρα στη λαϊκή κουλτούρα.
1973 – Μιχάλης Καψής, Έλληνας ποδοσφαιριστής, διεθνής αμυντικός και μέλος της Εθνικής Ελλάδας που κατέκτησε το Euro 2004. Γεννημένος στην Αθήνα, ξεκίνησε την καριέρα του στον ΑΟ Χαϊδαρίου και καθιερώθηκε με τη φανέλα του Αθηναϊκού και του ΑΕΚ, όπου ξεχώρισε για τη σταθερότητά του και την ψυχραιμία του στο κέντρο της άμυνας. Στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 2004, αποτέλεσε βασικό στέλεχος της ιστορικής πορείας της Ελλάδας προς την κορυφή της Ευρώπης, συμβάλλοντας καθοριστικά στην αμυντική της υπεροχή. Αγωνίστηκε επίσης στον Ολυμπιακό και σε ομάδες του εξωτερικού. Η πορεία του έχει ταυτιστεί με τη χρυσή εποχή του ελληνικού ποδοσφαίρου, που χάρισε εθνική υπερηφάνεια και ανεπανάληπτες στιγμές.
1987 – Ζακ Έφρον (Zac Efron), Αμερικανός ηθοποιός και τραγουδιστής, που έγινε παγκοσμίως γνωστός από τη συμμετοχή του στη σειρά ταινιών «High School Musical» της Disney. Γεννημένος στην Καλιφόρνια, αναδείχθηκε ως teen idol της δεκαετίας του 2000 και στη συνέχεια απέδειξε το εύρος του με ρόλους σε επιτυχημένες ταινίες όπως «17 Again», «The Greatest Showman», «Neighbors» και «Extremely Wicked, Shockingly Evil and Vile», όπου υποδύθηκε τον κατά συρροή δολοφόνο Τεντ Μπάντι. Με φυσικό χάρισμα, ταλέντο και συνεχή εξέλιξη, ο Έφρον κατάφερε να μεταβεί από το νεανικό κοινό στο ώριμο Χόλιγουντ, καθιερώνοντάς τον ως έναν πολυδιάστατο και δημοφιλή ηθοποιό της γενιάς του.
Θάνατοι
1931 – Τόμας Έντισον (Thomas Edison), Αμερικανός εφευρέτης και επιχειρηματίας, μία από τις πιο εμβληματικές μορφές της παγκόσμιας τεχνολογίας. Γεννημένος το 1847 στο Οχάιο, κατοχύρωσε περισσότερες από 1.000 πατέντες, αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο ζωής της ανθρωπότητας. Δημιουργός του ηλεκτρικού λαμπτήρα, του φωνογράφου και της κινηματογραφικής κάμερας, θεμελίωσε την εποχή της ηλεκτρικής ενέργειας και της μαζικής επικοινωνίας. Ίδρυσε τη General Electric, μία από τις σημαντικότερες βιομηχανικές εταιρείες στον κόσμο. Ο Έντισον πίστευε ότι «η ευφυΐα είναι 1% έμπνευση και 99% ιδρώτας», και η ζωή του παραμένει σύμβολο δημιουργικότητας, επιμονής και καινοτομίας.
Εορτολόγιο
Λουκάς, Λούκα
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Διεθνής Ημέρα Αρχαιολογίας
Διεθνής Ημέρα Γραβάτας
Ευρωπαϊκή Νύχτα Χωρίς Ατυχήματα
Παγκόσμια Ημέρα Εμμηνόπαυσης
Πανευρωπαϊκή Ημέρα κατά της Εμπορίας Ανθρώπων
