Η στρατιωτική δραστηριότητα της Κίνας επεκτείνεται ολοένα και βαθύτερα στον Ειρηνικό, με αποστολές πλοίων και αεροσκαφών σε νέα εδάφη, σε μια στρατηγική που έχει «σημάνει συναγερμό» στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους, προκειμένου να ενισχύσουν την άμυνά τους και να ανασυντάξουν τις συμμαχίες τους στην περιοχή.
Το Πεκίνο διαχρονικά αντιμετωπίζει με δυσφορία την παρουσία των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, την οποία θεωρεί παραδοσιακή σφαίρα επιρροής του. Πλέον, όπως αναφέρει δημοσίευμα της Wall Street Journal, η Κίνα επιδεικνύει μια πιο επιθετική στάση, διεκδικώντας επιρροή όχι μόνο κοντά στα σύνορά της αλλά και πέρα από τα μέχρι πρότινος γεωγραφικά όριά της.
Αμερικανική απάντηση και ενίσχυση συμμαχιών
Σε απάντηση, οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους διασπείρουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις στην περιοχή ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι σε περίπτωση σύγκρουσης με την Κίνα, ενώ παράλληλα ασκούν πιέσεις στους συμμάχους τους στην Ασία να ενισχύσουν τις αμυντικές τους δυνατότητες.
Ενδεικτικά, τον Ιούνιο δύο κινεζικά αεροπλανοφόρα πραγματοποίησαν κοινές ασκήσεις στον δυτικό Ειρηνικό. Κατά τη διάρκεια αυτών των ασκήσεων, μαχητικά της Κίνας ακολούθησαν δύο φορές ιαπωνικά αεροσκάφη περιπολίας, σύμφωνα με την ιαπωνική πλευρά.
Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, έχουν αναπτύξει πυραυλικά συστήματα μεγάλης εμβέλειας, γνωστά ως «δολοφόνοι αεροπλανοφόρων», στο βόρειο τμήμα των Φιλιππίνων, καθιστώντας επικίνδυνη για την Κίνα τη διέλευση της «πρώτης νησιωτικής αλυσίδας» σε περίπτωση σύρραξης.
H κινεζική επίδειξη ισχύος τον Ιούνιο θεωρήθηκε ένδειξη πρόκλησης. Όπως δήλωσε η Τζένιφερ Πάρκερ, ειδικός σε ναυτικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Καμπέρα: «Το θέμα δεν είναι ότι η Κίνα ενισχύει τις ναυτικές της δυνατότητες και δρα πιο μακριά από τις ακτές της — αυτό είναι αναμενόμενο. Το πρόβλημα είναι ο προκλητικός τρόπος με τον οποίο το κάνει».
Ανάλογη ανησυχία προκάλεσε και η ναυτική αποστολή κινεζικής δύναμης γύρω από την Αυστραλία, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο.
«Η Αυστραλία δεν είναι τυχαίο σημείο. Αν στέλνεις ναυτική δύναμη να την περιπλεύσει, το κάνεις για να στείλεις μήνυμα,» σχολίασε η Πάρκερ.
Η απειλή προς την Ταϊβάν
Για τις ΗΠΑ, η μεγαλύτερη απειλή από τις κινεζικές ασκήσεις αφορά την Ταϊβάν – τη νησιωτική δημοκρατία που το Πεκίνο θεωρεί αποσχισθείσα επαρχία και έχει απειλήσει να επανενώσει με τη βία, αν χρειαστεί. Ο ναύαρχος Σάμουελ Τζ. Παπάρο, επικεφαλής της Διοίκησης Ινδο-Ειρηνικού των ΗΠΑ, χαρακτήρισε τις ασκήσεις γύρω από την Ταϊβάν ως «πρόβες εισβολής».
Καθημερινά, κινεζικά στρατιωτικά αεροσκάφη παραβιάζουν τη νοητή μεσαία γραμμή στα Στενά της Ταϊβάν και εισέρχονται στην αεροπορική ζώνη αναγνώρισης της Ταϊβάν (ADIZ), κάτι που μέχρι πριν λίγα χρόνια θα θεωρούνταν αδιανόητο.
Αν και η πολιτική των ΗΠΑ παραμένει ασαφής ως προς το αν θα παρέμβουν στρατιωτικά σε περίπτωση επίθεσης στην Ταϊβάν, η Ουάσινγκτον εξοπλίζει το νησί με συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, εκπαιδεύει δυνάμεις και ενισχύει την ντόπια αμυντική βιομηχανία.
Ο Αμερικανός Υπουργός Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, δήλωσε σε φόρουμ στη Σιγκαπούρη στα τέλη Μαΐου πως η απειλή προς την Ταϊβάν «μπορεί να είναι άμεση», προειδοποιώντας για «καταστροφικές συνέπειες» σε περίπτωση εισβολής από την Κίνα. Το Πεκίνο χαρακτήρισε τις δηλώσεις αυτές υποκινητικές και επικίνδυνες.
Η πίεση για αμυντικές δαπάνες και η παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή
Ένα από τα πιο εμφανή παραδείγματα της πολιτικής Τραμπ είναι η πίεση προς ασιατικούς συμμάχους να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ. Η πρόταση αυτή έχει συναντήσει αντιδράσεις: η Ιαπωνία στοχεύει σε 2%, ενώ η Νότια Κορέα υποστηρίζει πως ήδη δαπανά πολύ υψηλά ποσά.
Οι ΗΠΑ διατηρούν ισχυρή στρατιωτική παρουσία στην Ασία: περίπου 55.000 στρατιώτες στην Ιαπωνία και πάνω από 28.000 στη Νότια Κορέα. Επιπλέον, ενισχύουν τις βάσεις στην Γκουάμ, όπου σταθμεύουν πυρηνικά υποβρύχια και βομβαρδιστικά μεγάλης εμβέλειας. Σχεδιάζεται επίσης νέα βάση για 5.000 πεζοναύτες.
Στις Φιλιππίνες, αν και δεν υπάρχουν μόνιμες αμερικανικές δυνάμεις, οι ΗΠΑ απέκτησαν πρόσβαση σε περισσότερες βάσεις και πρόσφατα ανέπτυξαν το πυραυλικό σύστημα Typhon στο νησί Λουζόν.
Οι στρατιωτικές ασκήσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους σε όλη την Ινδο-Ειρηνική περιλαμβάνουν πλέον αποστολές σε απομακρυσμένα νησιά. Πρόσφατα, ένα σύστημα υψηλής ακρίβειας κατά πλοίων αναπτύχθηκε σε νησί των Φιλιππίνων μόλις 120 μίλια νότια της Ταϊβάν. Η άσκηση «Talisman Sabre 2025», διάρκειας τριών εβδομάδων και με συμμετοχή 19 χωρών, ξεκίνησε την Κυριακή στην Αυστραλία, με τις ΗΠΑ σε ηγετικό ρόλο.
Το Πεκίνο καταγγέλλει τις ασκήσεις αυτές ως προκλητικές και αποσταθεροποιητικές. Όταν ομάδα πλοίων του Ηνωμένου Βασιλείου πλησίασε την Αυστραλία τον Ιούνιο, ένα βρετανικό πολεμικό πλοίο πέρασε από τα Στενά της Ταϊβάν για πρώτη φορά μετά από τέσσερα χρόνια — προκαλώντας άμεση αντίδραση από το Πεκίνο με στρατιωτικά γυμνάσια.
«Είναι ξεκάθαρο ότι το Πεκίνο αντιδρά δυναμικά στη συνεργασία των δημοκρατικών χωρών,» σχολίασε ανώτατος αξιωματούχος ασφαλείας στην Ταϊβάν.
