Τρεις μήνες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ, οι ξένοι ηγέτες θα πρέπει να γνωρίζουν πως μια πολυπόθητη επίσκεψη στο Οβάλ Γραφείο μπορεί να κρύβει τον κίνδυνο ενός δημόσιου «επεισοδίου», με εντάσεις, προβοκάτσιες και απόπειρες ταπείνωσης.
Το περιστατικό της Τετάρτης με τον πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, Σίριλ Ραμαφόζα, ήταν χαρακτηριστικό, με μια ιδιαίτερη ανατροπή: τα φώτα χαμήλωσαν, ακολούθησε προβολή βίντεο, ενώ στο τραπέζι τοποθετήθηκαν στοίβες αποκομμάτων από ειδήσεις.
Καθώς οι τηλεοπτικές κάμερες κατέγραφαν και μετά από μια συγκρατημένα ευγενική συζήτηση, ένας δημοσιογράφος ρώτησε τον Τραμπ τι θα χρειαζόταν για να πειστεί ότι οι αμφισβητούμενοι ισχυρισμοί περί «γενοκτονίας» λευκών αγροτών στη Νότια Αφρική δεν ισχύουν.
Ο Ραμαφόζα απάντησε πρώτος, λέγοντας πως ο Αμερικανός πρόεδρος θα έπρεπε να «ακούσει τις φωνές των Νοτιοαφρικανών» για το ζήτημα. Τότε ο Τραμπ παρενέβη, ζητώντας από έναν βοηθό του να «χαμηλώσει τα φώτα» και να ανοίξει την τηλεόραση, ώστε να δείξει στον Νοτιοαφρικανό ηγέτη «μερικά πράγματα».
Ο Έλον Μασκ, σύμβουλος του Τραμπ και δισεκατομμυριούχος γεννημένος στη Νότια Αφρική, παρακολουθούσε σιωπηλά από έναν καναπέ.
Όπως αναφέρει το BBC, αυτό που ακολούθησε ήταν μια εξαιρετικά οργανωμένη και σκηνοθετημένη επίθεση κατηγοριών από τον Αμερικανό πρόεδρο σχετικά με τον φερόμενο διωγμό των λευκών Νοτιοαφρικανών, θυμίζοντας την επιθετική αντιμετώπιση του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατά την επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο τον Φεβρουάριο.
Στην οθόνη προβάλλονταν πλάνα από Νοτιοαφρικανούς πολιτικούς που φώναζαν το αντικαθεστωτικό τραγούδι «Shoot the Boer». Ο Τραμπ, ο οποίος συνήθως επικρίνει τα μέσα ενημέρωσης, αυτή τη φορά έδειχνε πρόθυμος να επιδείξει φωτογραφίες αμφίβολης προέλευσης. Όταν ρωτήθηκε πού βρίσκονται οι υποτιθέμενοι τάφοι των λευκών αγροτών, απάντησε απλά: «Στη Νότια Αφρική».
Ο Τραμπ φάνηκε επίσης να πιστεύει πως οι πολιτικοί που εμφανίζονταν στα πλάνα, οι οποίοι δεν συμμετέχουν στην κυβέρνηση, έχουν τη δύναμη να απαλλοτριώσουν γη από λευκούς αγρότες. Κάτι που δεν ισχύει.
Αν και ο Ραμαφόζα υπέγραψε νωρίτερα φέτος έναν αμφιλεγόμενο νόμο που επιτρέπει κατασχέσεις γης χωρίς αποζημίωση, ο νόμος αυτός δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί. Παράλληλα, ο ίδιος αποστασιοποιήθηκε δημόσια από τη ρητορική των πολιτικών που εμφανίζονταν στο βίντεο.
Ωστόσο, ο Ραμαφόζα, κορυφαίος σύμμαχος του Νέλσον Μαντέλα και διαπραγματευτής κατά την πτώση του απαρτχάιντ, είχε έρθει προετοιμασμένος.
Ο Τραμπ μερικές φορές φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται τις διαφανείς προσπάθειες ξένων ηγετών να τον κολακέψουν και αυτό ήταν εμφανές στη στρατηγική της Νότιας Αφρικής.
Ο Ραμαφόζα έφερε στη συνάντηση δύο διάσημους Νοτιοαφρικανούς γκόλφερ, τον Έρνι Ελς και τον Ρετιέφ Γκούσεν, μια κίνηση που δεν συναντάται συχνά σε συζητήσεις για διπλωματικά και εμπορικά ζητήματα.
Ωστόσο, η ικανοποίηση του Τραμπ από την παρουσία των δύο λευκών γκόλφερ ήταν εμφανής.
Οι τοποθετήσεις τους για τη μοίρα των λευκών αγροτών έλαβαν σχεδόν τον ίδιο τηλεοπτικό χρόνο με τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, ο οποίος περιορίστηκε σε σύντομες και μετρημένες παρεμβάσεις.
Ο Ραμαφόζα, ωστόσο, φαίνεται πως ήταν ικανοποιημένος με αυτό. Οι γκόλφερ, μαζί με τον λευκό υπουργό Γεωργίας της κυβέρνησής του, μέλος κόμματος της αντιπολίτευσης που συμμετέχει στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας, είχαν, τουλάχιστον εν μέρει, τον ρόλο προστατευτικής ασπίδας. Και η στρατηγική αυτή φαίνεται πως απέδωσε.
Ο Τραμπ επέστρεφε διαρκώς στο θέμα της κατάστασης των λευκών αγροτών, δεκάδες από τους οποίους έχει υποδεχθεί στις ΗΠΑ ως πρόσφυγες. Ωστόσο, ο Ραμαφόζα δεν αντέδρασε στις προκλήσεις και τις άφησε να ξεθυμάνουν.
Σε ένα σημείο, αναφέρθηκε στους δύο γκόλφερ και σε έναν Αφρικανό δισεκατομμυριούχο που τον συνόδευε, λέγοντας στον Τραμπ: «Αν υπήρχε γενοκτονία Αφρικανών αγροτών, σας διαβεβαιώ πως αυτοί οι τρεις κύριοι δεν θα ήταν εδώ».
Ακόμα κι αν ο Τραμπ δεν κατάφερε να προκαλέσει την αντίδραση του Νοτιοαφρικανού προέδρου, αυτό δεν σημαίνει ότι οι προσπάθειές του δεν είχαν αποτέλεσμα. Ίσα ίσα.
Αυτό το θεατρικό ύφος διπλωματίας στοχεύει εξίσου το εσωτερικό αμερικανικό κοινό όσο και τους εκάστοτε επισκέπτες του Οβάλ Γραφείου.
Στην καρδιά του δόγματος «Make America Great Again» βρίσκεται η διατήρηση της έντασης γύρω από αδικίες και η υποδαύλιση αγανάκτησης και ο Τραμπ γνωρίζει καλά τι επιθυμούν οι υποστηρικτές του.
Αν κάποιοι ξένοι ηγέτες μαθαίνουν να διαχειρίζονται αυτές τις στιγμές με δεξιοτεχνία, τότε ο Ντόναλντ Τραμπ ίσως χρειαστεί να αναθεωρήσει το «εγχειρίδιό» του για να συνεχίσει να επιτυγχάνει τον αντίκτυπο που επιδιώκει.
