Ένας Γερμανός καλλιτέχνης επιβεβαίωσε για ακόμη μία φόρα την πλάνη που ελοχεύει από την τεχνητή νοημοσύνη, γιατί κέρδισε την πρώτη θέση σε διαγωνισμό φωτογραφίας με εικόνα που δημιούργησε μέσω προγράμματος. Ο Boris Eldagsen αναδείχθηκε νικητής στο «Sony World Photography Award» με το έργο «Pseudomnesia: The Electrician» που δείχνει ένα ασπρόμαυρο πορτραίτο δύο γυναικών από διαφορετικές εποχές.

Σε ανάρτηση που έκανε στον ιστότοπο του, ξεκαθάρισε πως δεν ενημέρωσε προηγουμένως τους κριτές, ενώ χαρακτήρισε «ιστορική στιγμή τη βράβευση του», αφού κανείς δεν υποψιάστηκε την πλαστή εικόνα που παρουσίασε. «Οι εικόνες τεχνητής νοημοσύνης και η φωτογραφία δεν πρέπει να ανταγωνίζονται μεταξύ τους σε ένα βραβείο σαν αυτό», έγραψε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως «είναι διαφορετικές οντότητες. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι φωτογραφία. Επομένως, δεν θα δεχτώ το βραβείο».

Σύμφωνα με τον ίδιο, δημιούργησε τη συγκεκριμένη εικόνα για να δοκιμάσει τον ανταγωνισμό και να ανοίξει μια συζήτηση για το μέλλον της φωτογραφίας. Ο φωτογράφος και blogger Feroz Khan έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το εγχείρημα του συναδέλφου του, αναφέροντας πως «τον εκτιμώ που επιδιώκει αυτή τη διάκριση σε διαγωνισμούς φωτογραφίας. Ναι, συμμετείχε με εικόνα τεχνητής νοημοσύνης, αλλά δεν φαίνεται πως ήθελε να εξαπατήσει κανέναν. Αντιθέτως, ήθελε να τονίσει ένα θέμα που σίγουρα χρειάζεται πολύ περισσότερη προσοχή από όλους».

Ο αρθρογράφος του BBC, Paul Glynn, σε αναλυτικό άρθρο καταγράφει τους κινδύνους που κρύβονται στη δημιουργία εικόνων από την τεχνητή νοημοσύνη και παραθέτει την άποψη ειδικών επί του θέματος.

Άνοδος των deepfake και το μέλλον των φωτογράφων

Ένα από τα βασικά προβλήματα που προκύπτουν από την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης, είναι η δημιουργία περιεχομένου, δηλαδή εικόνων ή βίντεο που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, όμως φέρεται να την περιγράφουν. Αυτό το περιεχόμενο ονομάζεται deepfake και επηρεάζει όλο τον κόσμο, αλλά κυρίως απλούς πολίτες, επειδή χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον για πορνογραφικούς λόγους.

Μέχρι στιγμής, μπορεί να γίνει ένας διαχωρισμός ως προς τι είναι αληθινό ή ψεύτικο, γιατί σύμφωνα με τους ειδικούς, απαιτούνται ειδικές γνώσεις και εργαλεία για να δημιουργηθεί ένα αψεγάδιαστο περιεχόμενο. Ωστόσο, το «πείραμα» του Boris Eldagsen αποδεικνύει ότι αυτά τα ζητήματα μπορούν να παρακαμφθούν εύκολα και οι εικόνες ή τα βίντεο να ξεγελάσουν ακόμη και έμπειρους.

Αυτό το γεγονός λοιπόν, δημιουργεί ακόμη ένα πρόβλημα και είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη αρχίζει να απειλεί το επάγγελμα του φωτογράφου. Χαρακτηριστικά, ο Tim Flach πρόεδρος της Ένωσης Φωτογράφων στη Βρετανία, αναφέρει πως σοκαρίστηκε, όταν συνειδητοποίησε πόσο εύκολο είναι να φτιάξεις μια ψεύτικη εικόνα, που θα δείχνει μια τίγρη στη φύση και να μοιάζει σαν να έχει τραβηχτεί από φωτογράφο.

Ο αρθρογράφος Paul Glynn επικαλούμενος τον ρεπόρτερ τεχνολογίας του βρετανικού δικτύου, Chris Vallance, αναφέρει πως πολλοί φωτογράφοι ανησυχούν για τη βιωσιμότητα του επαγγέλματός τους. Όπως αναφέρουν, το γεγονός πως ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει την εικόνα των ονείρων του με μερικά κλικ, καταργεί το επάγγελμα τους. Ειδικά, αν αναλογιστεί κάποιος, ότι στο μέλλον μπορεί να μην χρειάζεται καν να ποζάρει κάποιος στον φακό για την τέλεια λήψη.

Ολοταχώς προς το μέλλον

Πολλά έχουν γραφτεί για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης, όμως λίγες κινήσεις ασφαλείας έχουν γίνει σε όλο τον κόσμο. Σε αρκετά κράτη υπάρχει ελάχιστο νομικό πλαίσιο, ακόμη και για εγκληματικές περιπτώσεις, ενώ δεν έχει ξεκαθαριστεί το ζήτημα που αφορά τα πνευματικά δικαιώματα μιας επεξεργασμένης εικόνας ή βίντεο.

Με εξαίρεση τα άτομα που προτείνουν την πλήρη απαγόρευση της τεχνητής νοημοσύνης, υπάρχουν δύο θέσεις, σχετικά με τον τρόπο που μπορεί να ελεγχθεί. Η πρώτη αναφέρει πως πρέπει να υπάρξει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο, στα πρότυπα αντίστοιχων που αφορούν τεχνολογικά ζητήματα.

Η δεύτερη θέση ζητάει αυστηρούς νόμους, με σκληρή εν μέρει απαγόρευση στη χρήση της. Χαρακτηριστικά, ο διευθύνων σύμβουλος της Google, Sundar Pichai, ζητάει ένα παγκόσμιο ρυθμιστικό πλαίσιο για την τεχνητή νοημοσύνη, παρόμοιο με αυτό για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων.

Ωστόσο, κανένα κράτος ή οργανισμός δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά με το νομικό πλαίσιο. Αντιθέτως, όλοι επενδύουν στην τεχνολογική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Μάλιστα την οποία πλασάρουν στην αγορά -πολλές φορές χωρίς να την κατανοούν οι δημιουργοί της-, ώστε να εντοπίσουν τρωτά ή άτρωτα σημεία από τη συχνή χρήση που κάνει ο μέσος άνθρωπος. Με αυτό τον τρόπο καταφέρνουν να γλιτώνουν τόσο πόρους και χρόνο, όσο και τις συνέπειες, αφού δεν φέρουν οι ίδιοι την ευθύνη για τυχόν λάθη.