Η χώρα μας ετοιμάζεται να μπει ακόμη πιο δυναμικά στον παγκόσμιο χάρτη που αφορά τις εξελίξεις στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, με σχέδια που ξεπερνούν κατά πολύ τα μέχρι τώρα δεδομένα. Ειδικότερα, ένα νέο, εντυπωσιακό τεχνολογικό έργο βρίσκεται σε τροχιά υλοποίησης, ήτοι η δημιουργία ενός δεύτερου υπερυπολογιστικού κέντρου, αυτή τη φορά στη Δυτική Μακεδονία. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο εγχείρημα που, αν προχωρήσει όπως σχεδιάζεται, μπορεί να αλλάξει τον ρόλο της Ελλάδας στον ψηφιακό κόσμο και να την αναδείξει σε σημαντικό κόμβο καινοτομίας για ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων αλλά και της Ευρώπης.
Η κυβέρνηση βρίσκεται πλέον ένα βήμα πριν καταθέσει την επίσημη πρόταση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για το πρόγραμμα με την κωδική ονομασία «Φάρος 2». Στόχος είναι να επεκταθεί το τεχνολογικό οικοσύστημα που ήδη έχει αρχίσει να χτίζεται στην Ελλάδα, αξιοποιώντας τις νέες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης για την έρευνα, τις επιχειρήσεις και, τελικά, για την ίδια την καθημερινότητα των πολιτών.
Το έργο «Φάρος 2» έρχεται ως φυσική συνέχεια του πρώτου προγράμματος «Φάρος», που εξασφάλισε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση τον περασμένο Δεκέμβριο και είχε ως αποτέλεσμα την εγκατάσταση του υπερυπολογιστή «Δαίδαλος» στο Λαύριο της Αττικής. Ο «Δαίδαλος» ανήκει στα επτά πρώτα «εργοστάσια» τεχνητής νοημοσύνης που εγκρίθηκαν και χρηματοδοτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με αντίστοιχα έργα σε Γερμανία, Ολλανδία, Ιταλία, Ισπανία, Σουηδία και Φινλανδία.
Ο προϋπολογισμός του πρώτου «Φάρου» φτάνει περίπου τα 30 εκατομμύρια ευρώ, και χρηματοδοτείται από τον οργανισμό EuroHPC JU (European High Performance Computing Joint Undertaking) και εθνικούς πόρους.
Ο σκοπός του EuroHPC JU είναι να αποκτήσει η Ευρώπη υπερυπολογιστές πολύ υψηλής ισχύος (ώστε να μην εξαρτάται τεχνολογικά από άλλες περιοχές του κόσμου), να ενισχύσει την έρευνα, τη βιομηχανία και την καινοτομία, παρέχοντας ισχυρά εργαλεία υπολογισμού για επιστήμες, τεχνολογία, υγεία, βιομηχανική ανάπτυξη και περιβάλλον, καθώς και να προσφέρει πρόσβαση σε υπερυπολογιστική ισχύ όχι μόνο σε μεγάλες χώρες και μεγάλες εταιρείες, αλλά και σε μικρότερα κράτη, πανεπιστήμια και μικρές επιχειρήσεις.
Ο υπερυπολογιστής «Δαίδαλος» ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Απρίλιο του 2025 και ήδη υπόσχεται να φέρει σημαντικά αποτελέσματα σε πολλούς τομείς, όπως η υγεία, ο πολιτισμός, η γλώσσα, η ενέργεια, το κλίμα και η προστασία του περιβάλλοντος.
Στη Δυτική Μακεδονία, ο νέος υπερυπολογιστής που σχεδιάζεται θα έχει ακόμη πιο εξειδικευμένο χαρακτήρα. Οι κύριες εφαρμογές του θα αφορούν τον τομέα της ενέργειας και της αγροδιατροφής, δύο τομείς στρατηγικής σημασίας τόσο για την τοπική οικονομία όσο και για την ανάπτυξη ολόκληρης της χώρας. Ο νέος υπερυπολογιστής αναμένεται να διαθέτει ισχύ από 5 έως 15 Petaflops και θα είναι εξοπλισμένος με 500 επεξεργαστές γραφικών (GPUs). Για να καταλάβετε για τι ταχύτητες μιλάμε, ένα petaflop πραγματοποιεί… 1.000.000.000.000.000 (ένα τετράκις εκατομμύριο) πράξεις το δευτερόλεπτο.
Αυτά τα τεχνικά χαρακτηριστικά, όπως αντιλαμβάνεστε, του δίνουν τη δυνατότητα να επεξεργάζεται τεράστιες ποσότητες δεδομένων και να «μαθαίνει», δημιουργώντας νέα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία θα μπορούν να αξιοποιηθούν από επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και επενδυτές.
