Σήμα κινδύνου εκπέμπει η ελβετική τράπεζα UBS για την ελληνική οικονομία, καθώς η χώρα μας βρίσκεται ανάμεσα στις πιο ευάλωτες χώρες που απειλούνται από τις αυξήσεις δασμών που σχεδιάζει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στις εισαγωγές προϊόντων προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση, η Ελλάδα κατατάσσεται τέταρτη στη λίστα των αναδυόμενων οικονομιών της περιοχής Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής (ΕΜΕΑ) που θα πληγούν περισσότερο από τους δασμούς, αμέσως μετά την Ουγγαρία, την Τσεχία και την Πολωνία. Η ελβετική τράπεζα μελέτησε ενδελεχώς το πώς θα επηρεαστεί η οικονομική ανάπτυξη στις χώρες αυτές, αν οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε νέους δασμούς στα προϊόντα που εισάγουν.

Η ανάλυση εξετάζει δύο βασικά θέματα:

  • Πόσο θα μειωθεί η ανάπτυξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) το 2025 και το 2026
  • και πόσο ευαίσθητες είναι οι οικονομίες αυτές σε μια ενδεχόμενη αύξηση των δασμών κατά 10%.

Προς το παρόν η UBS δεν έχει αλλάξει τις επίσημες προβλέψεις της για την πορεία του ΑΕΠ, καθώς οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και τις υπόλοιπες χώρες για τους δασμούς βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη και δεν είναι ξεκάθαρο πού τελικά θα καταλήξουν τα ποσοστά των δασμών. Για το 2025, προβλέπει ότι η ανάπτυξη στις αναδυόμενες χώρες της περιοχής θα κινηθεί από 1% (για χώρες όπως η Ουγγαρία και η Νότια Αφρική) μέχρι και 3,5% – 4% για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία. Για το 2026, οι προβλέψεις γίνονται λίγο πιο ομοιόμορφες, με την ανάπτυξη να υπολογίζεται μεταξύ 2% και 4,5%.

Για να καταλήξει στις εκτιμήσεις της, το γνωστό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα έλαβε υπόψη τέσσερα σημαντικά στοιχεία:

  • Την απόφαση των ΗΠΑ στις 9 Απριλίου να προχωρήσουν σε γενικό δασμό 10%, αλλά και σε ειδικούς δασμούς 25% σε προϊόντα όπως χάλυβας, αλουμίνιο και αυτοκίνητα. Κάποια προϊόντα, όπως φάρμακα, χρυσός, ασήμι και ενέργεια εξαιρούνται.
  • Τα στοιχεία για το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου κάθε χώρας.
  • Τα πρώτα στοιχεία που υπάρχουν για το δεύτερο τρίμηνο.
  • Και, ειδικά για τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τον αντίκτυπο των αποφάσεων του OPEC+ για το πετρέλαιο και τις περικοπές στην παραγωγή.

Στα σχέδια της αμερικανικής κυβέρνησης περιλαμβάνεται η επιβολή δασμών 30% στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Νότια Αφρική, και 25% από το Καζακστάν. Στη Νότια Αφρική και το Καζακστάν, αυτά τα ποσοστά είναι πολύ κοντά σε εκείνα που είχαν ήδη μπει στις αρχές Απριλίου (31% και 27% αντίστοιχα).

Για την Ελλάδα, εάν εφαρμοστούν οι νέοι δασμοί, οι πραγματικοί δασμοί στις εξαγωγές της προς τις ΗΠΑ εκτιμάται ότι θα ανέβουν στο 20%-23%. Αυτό θα σήμαινε περίπου τριπλάσιο κόστος σε σχέση με ό,τι ίσχυε μέχρι σήμερα!

Οι χώρες που αναμένεται να δεχτούν το μεγαλύτερο πλήγμα λοιπόν είναι η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Ελλάδα, ενώ στη Νότια Αφρική προβλέπεται διπλασιασμός των δασμών. Η UBS υπολογίζει ότι η συνολική επιβάρυνση στην οικονομική ανάπτυξη από τους νέους δασμούς το 2026 θα φτάσει:

  • στο -0,45% για την Ουγγαρία
  • στο -0,3% για την Τσεχία και την Πολωνία
  • στο -0,2% για τη Νότια Αφρική
  • στο -0,15% για την Ελλάδα
  • και στο -0,10% για το Καζακστάν

Για το 2025, οι επιπτώσεις θα είναι πιο περιορισμένες, περίπου στο 0,10%, αλλά το 2026 η ζημιά θα είναι πιο εμφανής, κυμαινόμενη από 10 έως 60 μονάδες βάσης (δηλαδή 0,10% έως 0,60% του ΑΕΠ), με την Ουγγαρία να επηρεάζεται περισσότερο και να ακολουθούν η Τσεχία, η Πολωνία, η Ελλάδα και η Νότια Αφρική.

Σημαντικός είναι και ο ρόλος που παίζει το ποσοστό των εξαγωγών κάθε χώρας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Για την Τσεχία, την Πολωνία και την Τουρκία, περίπου το 90% των εξαγωγών τους αφορά προϊόντα που θα επηρεαστούν άμεσα από τους νέους δασμούς. Αντίθετα, για χώρες όπως η Ουγγαρία, η Ελλάδα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται ανάμεσα στο 60% και 75%. Οι υπόλοιπες χώρες έχουν χαμηλότερη εξάρτηση από τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ και επομένως λιγότερο κίνδυνο να υποστούν σοβαρές συνέπειες.

Συνολικά, η UBS καταλήγει ότι η μεγαλύτερη αρνητική επίπτωση από μια αύξηση των αμερικανικών δασμών κατά 10% θα τη νιώσουν η Τσεχία και η Ουγγαρία, με μείωση του ΑΕΠ τους κατά 0,25%-0,30%. Ακολουθούν η Πολωνία και η Ελλάδα, που υπολογίζεται ότι θα χάσουν γύρω στο 0,15%-0,20% του ΑΕΠ τους. Μικρότερη αναμένεται να είναι η ζημιά για την Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, περίπου στο 0,10%. Οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής ΕΜΕΑ φαίνεται να είναι πολύ λιγότερο εκτεθειμένες, με επιπτώσεις κάτω από 0,10%.

Η ελβετική τράπεζα πάντως τονίζει ότι όλα θα εξαρτηθούν από το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες τελικά προχωρήσουν στους νέους δασμούς ή αν οι εμπορικές διαπραγματεύσεις καταφέρουν να τους αποτρέψουν. Μέχρι τότε, κρατά σταθερές τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη των οικονομιών, αν και προειδοποιεί ότι οι κίνδυνοι για τις χώρες που έχουν σημαντικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, όπως η Ελλάδα, παραμένουν υπαρκτοί.