Μήπως η «πολιτιστική επανάσταση» (και κατ’ επέκταση και η κοινωνική αντίσταση) στο Αφγανιστάν των Ταλιμπάν ξεκινήσει τελικά από τις γυναίκες;
Εκατοντάδες Αφγανές, νεαρές και μη, γυναίκες στράφηκαν πρόσφατα στα social media προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τις σκληροπυρηνικές τακτικές των Ταλιμπάν εναντίον τους.
Οι γυναίκες αυτές κάνουν μια διαδικτυακή εκστρατεία δημοσιεύοντας φωτογραφίες στις οποίες φορούν τα πολύχρωμα παραδοσιακά ρούχα της πατρίδας τους και χρησιμοποιώντας το hashtag #DoNotTouchMyClothes [Μην Αγγίζετε Τα Ρούχα Μου].
Η κίνηση αυτή ήρθε, όπως αναφέρει το αναλυτικό δημοσίευμα της Guardian, ως απάντηση σε καθιστική διαμαρτυρία που ενορχήστρωσαν οι Ταλιμπάν στο πανεπιστήμιο της Καμπούλ, όπου 300 γυναίκες εμφανίστηκαν με το χαρακτηριστικό μαύρο ένδυμα που κάλυπτε το πρόσωπο, τα χέρια και τα πόδια τους.
Οι γυναίκες αυτές ανέφεραν ότι «υποστηρίζουν» τους Ταλιμπάν στις αποφάσεις τους ότι δεν θα επιτρέπεται σε γυναίκες να βρίσκονται σε υψηλόβαθμες κυβερνητικές θέσεις, όπως και ότι σε σχολεία και πανεπιστήμια οι τάξεις θα πρέπει να είναι διαχωρισμένες με βάση το φύλο.
Η μεταβατική κυβέρνηση των Ταλιμπάν κατάργησε, εντωμεταξύ, το υπουργείο Γυναικείων Υποθέσεων, διασφαλίζοντας ότι η σαρία [ο αυστηρός ισλαμικός νόμος] θα εφαρμόζεται απαρέγκλιτα σε όλη τη χώρα.
Αφγανιστάν: Το κίνημα #DoNotTouchMyClothes [Μην Αγγίζετε Τα Ρούχα Μου]
Πάντως, κάποια έκανε την αρχή στην εκστρατεία αυτή: Η δρ. Μπαχάρ Τζαλάλι, Αφγανή ιστορικός και ειδική στις Σπουδές Φύλου, ανάρτησε την πρώτη φωτογραφία χρησιμοποιώντας το #DoNotTouchMyClothes, που στη συνέχεια αποτέλεσε την έμπνευση για εκατοντάδες Αφγανές σε όλο τον κόσμο. Σκοπός της Τζαλάλι, όπως λέει η ίδια, είναι «να ενημερώσει, να εκπαιδεύσει και να διαλύσει την παραπληροφόρηση των Ταλιμπάν, ώστε να φανεί το πραγματικό πρόσωπο του Αφγανιστάν».
Η Πεϊμάνα Άσαντ, η πρώτη Αφγανή που εξελέγη σε δημόσιο αξίωμα στη Βρετανία, δημοσίευσε και αυτή μια φωτογραφία της με πολύχρωμο ένδυμα και έγραψε: «Αυτή είναι η αφγανική κουλτούρα. Η παραδοσιακή ενδυμασία μου». Γυναίκες από όλο τον κόσμο ακολούθησαν, κάνοντας ανάλογες αναρτήσεις.
«Οι Ταλιμπάν έχουν ήδη αρχίσει να περιορίζουν τις ελευθερίες των γυναικών. Δεν έχω τίποτα να χάσω», τόνισε στην βρετανική εφημερίδα η Σαμίρα, μια φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο της Καμπούλ, προσθέτοντας ότι «είτε θα μείνω κλεισμένη στο σπίτι μου, αδυνατώντας να συνεχίσω τις σπουδές μου, ή μπορώ να δώσω μάχη. Ακόμη κι αν ρισκάρω τη ζωή μου, ακόμη κι αν με σκοτώσουν, αυτό είναι καλύτερο από το να με φιμώνουν».
«Η εξέγερση, λοιπόν, ξεκίνησε» έγραψε η Τζαλάλι και αμέσως και άλλες Αφγανές ακολούθησαν το παράδειγμά της. Η δημοσιογράφος Βασλάτ Χαζράτ-Ναζίμι φόρεσε ένα μπλε-κόκκινο ρούχο. «Αυτός είναι ο αφγανικός πολιτισμός και έτσι ντύνονται οι γυναίκες του Αφγανιστάν», έγραψε στην λεζάντα.
Μία άλλη κοπέλα, η Σπότζμαϊ Μασίντ, πόσταρε ένα καρέ στο οποίο εικονίζεται με ένα ζωηρόχρωμο παραδοσιακό φουστάνι, χρώματος φούξια, και με ένα κίτρινο μαντήλι και σχολίασε σχετικά: «Αυτός είναι ο αυθεντικός αφγανικός τρόπος ντυσίματος. Οι γυναίκες εδώ φορούν πολύχρωμα φορέματα. Η μαύρη μπούρκα δεν ήταν ποτέ μέρος του πολιτισμού μας».
Στο στόχαστρο και οι «μοντέρνοι» άνδρες
Εντωμεταξύ, οι στρατηγικές εκφοβισμού στις οποίες καταφεύγουν οι Ταλιμπάν συνεχίζονται ακόμηα και σε νεαρούς Αφγανούς πολίτες επειδή φορούν τζιν και άλλα «δυτικά» ρούχα.
Αρκετοί νεαροί Αφγανοί κατήγγειλαν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι τους έδειραν και τους μαστίγωσαν μέλη των Ταλιμπάν κατηγορώντας τους για ασέβεια έναντι του Ισλάμ, επειδή φορούσαν τζιν. Ένας νεαρός κατήγγειλε μέσω των ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης ότι είχε βγει βόλτα με την παρέα του στην Καμπούλ, όταν έπεσαν πάνω σε μια ομάδα από Ταλιμπάν. Δύο από τους φίλους του ξέφυγαν, αλλά οι υπόλοιποι συνελήφθησαν υπό την απειλή των όπλων και μαστιγώθηκαν καταμεσής του δρόμου.
Μια τοπική εφημερίδα της Καμπούλ ανέφερε ότι ένας από τους δημοσιογράφους της ξυλοφορτώθηκε το Σαββατοκύριακο επειδή δεν φορούσε «αφγανικά ρούχα», όπως οι κελεμπίες, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα The Telegraph.
Στο προηγούμενο διάστημα που είχαν οι Ταλιμπάν στα χέρια τους την εξουσία, την πενταετία 1996-2001, οι άνδρες υποχρεώνονταν να φορούν παραδοσιακές κελεμπίες, ενώ τα κορίτσια ηλικίας άνω των οκτώ ετών και οι γυναίκες φορούσαν μπούρκες.
Ωστόσο, βίντεο και φωτογραφίες από το Αφγανιστάν, που έγιναν viral, δείχνουν ότι οι Ταλιμπάν πραγματοποιούν επιθέσεις σε όσους άνδρες φέρονται να είναι υπέρ των πιο μοντέρνων ρούχων με γυαλιά ηλίου, ντιζαϊνάτα αθλητικά ή καπέλα του μπέιζμπολ, ενώ επιτίθενται σε όσους ανεμίζουν τη σημαία του Αφγανιστάν.
Ένας αξιωματούχος των Ταλιμπάν είπε στην τοπική εφημερίδα Etilaatroz ότι μέχρι στιγμής οι ισλαμιστές δεν έχουν καταλήξει στον ενδυματολογικό κώδικα για τους άνδρες Αφγανούς, αλλά σίγουρα δεν πρόκειται να επιτρέψουν «δυτικά» ρούχα που ξεφεύγουν από την παραδοσιακή αφγανική ενδυμασία.
