Νεοϋορκέζος, γιος μεταναστών και μουσουλμάνος, με δηλωμένες σοσιαλιστικές πεποιθήσεις, ο Ζόραν Μαμντάνι κέρδισε τις εκλογές για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης.
Τώρα, αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις, ενώ αναλυτές μιλούν για το ενδεχόμενο να εξελιχθεί σε σύμβολο ρήξης των Δημοκρατικών και ταυτόχρονα, σε πηγή αμηχανίας για την ηγεσία του κόμματος.
Η εκλογή του Ζόραν Μαμντάνι στη δημαρχία της Νέας Υόρκης αποτελεί «πολιτικό σεισμό» για το Δημοκρατικό Κόμμα, γράφουν αμερικανικά ΜΜΕ, προκαλώντας έντονες αναταράξεις ανάμεσα στην προοδευτική και τη μετριοπαθή πτέρυγά του.
Η εσωτερική μάχη στους Δημοκρατικούς
Η εντυπωσιακή του νίκη, με σχεδόν εννέα μονάδες διαφορά από τον υποστηριζόμενο από δισεκατομμυριούχους Άντριου Κουόμο, δεν άλλαξε μόνο τα δεδομένα στη Νέα Υόρκη: άνοιξε μια εσωτερική μάχη για το ποιο πρόσωπο θα καθορίσει τους Δημοκρατικούς τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με τον Guardian, η νίκη του Μαμντάνι αποτελεί «απόρριψη των αποτυχημένων στρατηγικών» της Δημοκρατικής ηγεσίας, η οποία, μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ το 2024, βυθίστηκε σε εσωστρέφεια και απώλεια κατεύθυνσης.
Για πολλούς προοδευτικούς, η εκλογή Μαμντάνι είναι επιβεβαίωση πως οι «δημοκρατικοσοσιαλιστικές» ιδέες έχουν ευρεία απήχηση, όταν εκφράζονται με σαφήνεια και συνέπεια.
Η έμφαση του νέου δημάρχου στην «προσιτότητα» -στην πάλη κατά της ανισότητας, στις υποσχέσεις για πάγωμα ενοικίων, δωρεάν συγκοινωνία και βρεφονηπιακή φροντίδα- επανέφερε την πολιτική στο έδαφος των κοινωνικών αναγκών, κόντρα στη στασιμότητα που πολλοί θεωρούν πως χαρακτήριζε το κόμμα των Δημοκρατικών μετά το 2024.
Τι φοβούνται οι Δημοκρατικοί μετά τη νίκη Μαμντάνι
Την ίδια ώρα, η ηγεσία των Δημοκρατικών και οι σύμμαχοί της φοβούνται ότι η εκδοχή της αριστερής πολιτικής που εκπροσωπεί ο Μάμντανι θα θεωρηθεί χαρακτηριστική για το κόμμα συνολικά. Οι κεντρώοι υποστηρίζουν ότι θα αποδώσει πολύ χειρότερα σε εθνικό επίπεδο -και ειδικά στις αμφίρροπες περιφέρειες και πολιτείες.
Η ηγεσία των Δημοκρατικών φαίνεται να αντιμετωπίζει τη νίκη του με σκεπτικισμό, αν όχι με ψυχρότητα. Υψηλόβαθμα στελέχη του κόμματος, όπως ο Χακίμ Τζέφρις και ο Τσακ Σούμερ, άργησαν να τον στηρίξουν ή απέφυγαν να το κάνουν δημοσίως, ενώ η γενικότερη στάση θυμίζει περισσότερο ενόχληση παρά ενθουσιασμό, όπως σημειώνουν ΜΜΕ και αναλυτές. Για αρκετούς, ο Μαμντάνι αντιπροσωπεύει ένα επικίνδυνο δίπολο: μια πολιτική που μπορεί να εμπνεύσει πολύ κόσμο, αλλά και να τρομάξει τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους στις πολιτείες-κλειδιά.
Κεντρώοι Δημοκρατικοί, όπως η νεοεκλεγείσα κυβερνήτης της Βιρτζίνια, Άμπιγκεϊλ Σπάνμπεργκερ, ή η Μίκι Σέριλ στο Νιου Τζέρσεϊ, προβάλλονται ήδη ως το «αντίβαρο» στον Μαμντάνι -ως η εικόνα του κόμματος που μπορεί να πείσει τους συντηρητικούς ψηφοφόρους και να φέρει νίκες σε δύσκολες περιφέρειες. Δημοκρατικοί υποστηρίζουν πως ο λόγος του νέου δημάρχου είναι ασύμβατος με τις ανάγκες των μετριοπαθών και πως μια υπερβολική ταύτιση με αυτόν θα στοιχίσει ακριβά στις ενδιάμεσες εκλογές του 2026.
Από πίσω, όμως, μπορεί να κρύβεται και ένας βαθύτερος φόβος μέσα στους ίδιους τους Δημοκρατικούς: ότι ο Μαμντάνι μπορεί να πετύχει, όπως σημειώνει ο Guardian. Αν καταφέρει να εφαρμόσει τις πολιτικές του στη Νέα Υόρκη χωρίς να βυθίσει την πόλη σε κρίση, τότε ο μύθος του «ανέφικτου σοσιαλισμού» θα καταρρεύσει. Και αυτό ίσως να είναι το σενάριο που τρομάζει περισσότερο από όλα το Δημοκρατικό κατεστημένο, καταλήγει η εφημερίδα σε άρθρο της.
Παράλληλα, δημοσκόπηση του CBS News έδειξε ότι μόλις το 22% των Δημοκρατικών σε εθνικό επίπεδο πιστεύουν πως το κόμμα πρέπει να κινηθεί προς πιο σοσιαλιστικές θέσεις. Η πλειοψηφία -60% των Δημοκρατικών- δήλωσε ότι οι οικονομικές θέσεις του κόμματος θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν ένα μείγμα σοσιαλιστικών και καπιταλιστικών ιδεών. Και ένα 5% είπε ότι το κόμμα πρέπει να κινηθεί περισσότερο προς καπιταλιστικές θέσεις.
Τι λένε οι Ρεπουμπλικανοί
Οι Ρεπουμπλικάνοι, από την πλευρά τους, έχουν ήδη βρει τον νέο «εχθρό» τους. Ο Μαμντάνι παρουσιάζεται ως το ακραίο πρόσωπο των Δημοκρατικών, ο «σοσιαλιστής» που -κατά τους αντιπάλους του- αποκαλύπτει το πραγματικό τους πρόσωπο. Ήδη τηλεοπτικές διαφημίσεις σε κρίσιμες εκλογικές περιφέρειες τον χρησιμοποιούν ως φόβητρο, επιχειρώντας να συνδέσουν την πολιτική του με κάθε Δημοκρατικό υποψήφιο.
Οι Ρεπουμπλικανοί λένε ότι οι Δημοκρατικοί δεν θα μπορέσουν να αποστασιοποιηθούν από τον Μαμντάνι και την αριστερή του ταυτότητα.
Μάλιστα, ο Τραμπ έχει εκφράσει παρόμοιες απόψεις, υποστηρίζοντας ότι μια νίκη του Μάμντανι θα μπορούσε να ωφελήσει τελικά το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις 29 Σεπτεμβρίου, ο πρώην πρόεδρος υποστήριξε ότι ο νεοεκλεγείς δήμαρχος θα μπορούσε να «αποδειχθεί ένα από τα καλύτερα πράγματα που έχουν συμβεί ποτέ στο μεγάλο Ρεπουμπλικανικό μας Κόμμα».
