Η πρώην πρωθυπουργός, Λιζ Τρας, ο ιστορικός δρ Ντέιβιντ Στάρκι και ο σερ Τζον Ρέντγουντ περιλαμβάνονται μεταξύ των 34 υπογραφόντων επιστολής, η οποία καταγγέλλει ότι το Βρετανικό Μουσείο συμμετέχει σε μια «μυστική» και «επιταχυνόμενη εκστρατεία» για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα.
Η επιστολή, την οποία εξασφάλισε αποκλειστικά το Sky News, απεστάλη στον πρωθυπουργό σερ Κιρ Στάρμερ, την υπουργό Πολιτισμού, Λίζα Νάντι, και στους επιτρόπους του Βρετανικού Μουσείου, αναφέροντας ότι «θα απαιτηθεί μεταρρύθμιση».
Κίνδυνος νομικών ενεργειών
Το κείμενο σημειώνει ότι ορισμένοι επίτροποι του Βρετανικού Μουσείου «ενδέχεται να χρειαστεί να επανεξετάσουν τη θέση τους» και καλεί να σταματήσουν οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, γνωστών και ως Ελγίνεια Μάρμαρα, αλλιώς θα αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο νομικών προσφυγών.
Στην επιστολή, οι υπογράφοντες καταγγέλλουν αυτό που θεωρούν ως «μυστική διαπραγμάτευση», επισημαίνοντας μια «επιταχυνόμενη εκστρατεία για την απομάκρυνση των Ελγινείων Μαρμάρων από το Βρετανικό Μουσείο».
Προειδοποιούν επίσης ότι «διατηρούν το δικαίωμα να ζητήσουν νομική συμβουλή για το πώς να προστατεύσουν καλύτερα τα συμφέροντα του βρετανικού κοινού», συμπεριλαμβανομένης της «προώθησης αίτησης ασφαλιστικών μέτρων για να σταματήσουν οποιεσδήποτε τρέχουσες ή μελλοντικές διαπραγματεύσεις μέχρι το κοινό [οι δικαιούχοι] να έχει πλήρως ενημερωθεί».
Ο ρόλος του Great British PAC
Η επιστολή έχει οργανωθεί από τη δεξιά καμπάνια Great British PAC, υπό την ηγεσία της ακτιβίστριας των Συντηρητικών, Κλερ Μπάλιβαντ, και του πρώην αναπληρωτή επικεφαλής του Reform, Μπεν Χαμπίμπ.
Σύμφωνα με τον νόμο British Museum Act του 1963, το μουσείο δεν μπορεί νομίμως να παραχωρήσει μόνιμα θησαυρούς όπως τα Μάρμαρα.
Η θέση της κυβέρνησης
Εκπρόσωπος της κυβέρνησης δήλωσε ότι «δεν υπάρχουν σχέδια αλλαγής του νόμου που θα επέτρεπε μια μόνιμη μετακίνηση των Γλυπτών του Παρθενώνα».
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι αποφάσεις σχετικά με τη φροντίδα και διαχείριση των συλλογών του μουσείου, περιλαμβανομένου του δανεισμού αντικειμένων, «είναι αρμοδιότητα των επιτρόπων του Βρετανικού Μουσείου».
Γίνεται επίσης γνωστό ότι η κυβέρνηση δεν έχει δεχτεί κάποιο αίτημα σχετικά με τον δανεισμό των Ελγινείων Μαρμάρων.
Δηλώσεις από τη Βουλή και τον Τζορτζ Όσμπορν
Μιλώντας σε συνεδρίαση στο Westminster Hall τον Μάιο για το ζήτημα της επιστροφής των αντικειμένων, ο υπουργός Πολιτισμού, Κρις Μπράιαντ, δήλωσε: «Δεν έχουμε καμία πρόθεση να αλλάξουμε τον νόμο».
Πρόσθεσε: «Με βάση την υπάρχουσα νομοθεσία, θα ήταν αδύνατο να υπάρξει μόνιμος ή αόριστης διάρκειας δανεισμός».
Τον Δεκέμβριο, ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου και πρώην υπουργός Οικονομικών, Τζορτζ Όσμπορν, είπε στο Political Currency podcast ότι μια συμφωνία για την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα «είναι ακόμη αρκετά μακριά».
Ο Όσμπορν έχει ζητηθεί να σχολιάσει το θέμα.
Το σχόλιο του Βρετανικού Μουσείου
Εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου ανέφερε: «Οι συζητήσεις με την Ελλάδα για μια Συνεργασία Παρθενώνα συνεχίζονται και είναι εποικοδομητικές. Πιστεύουμε ότι αυτού του είδους η μακροχρόνια συνεργασία θα εξισορροπήσει σωστά την ανάγκη να μοιραστούμε τα σπουδαιότερα αντικείμενά μας με κοινά σε όλο τον κόσμο και να διατηρήσουμε την ακεραιότητα της εξαιρετικής συλλογής που διατηρούμε στο μουσείο».
Ο ρόλος του Parthenon Project
Το Parthenon Project, στο διοικητικό συμβούλιο του οποίου βρίσκονται υποστηρικτές όπως ο Στίβεν Φράι και ο λόρδος Εντ Βέιζι, πραγματοποιεί καμπάνια για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα και αναφέρθηκε στην επιστολή ως «γενναιόδωρα χρηματοδοτούμενο από ξένο βιομήχανο».
Η ιστοσελίδα της ομάδας αναφέρει ότι ο Έλληνας μεγιστάνας των πλαστικών, Τζον Λέφας, και η οικογένειά του είναι οι επικεφαλής και βασικοί χρηματοδότες του οργανισμού, ο οποίος στοχεύει σε μια «win-win λύση» για την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το ιστορικό πλαίσιο και η στάση της Τουρκίας
Ο Βρετανός διπλωμάτης λόρδος Έλγιν αφαίρεσε τα γλυπτά στις αρχές του 19ου αιώνα, ενώ ήταν πρεσβευτής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία τότε διοικούσε την Ελλάδα.
Ο λόρδος Έλγιν υποστήριξε ότι είχε λάβει άδεια από την Οθωμανική Αυτοκρατορία για τη μεταφορά των γλυπτών και τα πούλησε στη βρετανική κυβέρνηση το 1816, πριν τα μάρμαρα περάσουν στην εποπτεία των επιτρόπων του Βρετανικού Μουσείου.
Η Τουρκία αμφισβητεί ότι δόθηκε ποτέ τέτοια άδεια, με την εκπρόσωπο δρ Ζεϊνέπ Μποζ να υποστηρίζει δημόσια την Ελλάδα το 2024 στη Διακυβερνητική Επιτροπή Επιστροφής & Επαναπατρισμού Αντικειμένων (ICPRCP) του ΟΗΕ.
Η συμφωνία για το Ταπισερί της Μπαγιέ και οι πιθανές εξελίξεις
Η τελευταία αντιπαράθεση για τα Ελγίνεια Μάρμαρα έρχεται την ώρα που επιτεύχθηκε συμφωνία δανεισμού για το Ταπισερί της Μπαγιέ με τη Γαλλία.
Η ιστορική απεικόνιση της Μάχης του Χέιστινγκς και της δολοφονίας του βασιλιά Χάρολντ θα επιστρέψει στη Βρετανία για πρώτη φορά εδώ και 900 χρόνια, από τον Σεπτέμβριο του 2026 έως τον Ιούλιο του 2027.
Αυτό το διπλωματικό επίτευγμα θα μπορούσε να δείξει ότι η επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι δυνατή και να υπάρχουν λόγοι για τους υπογράφοντες να επιδιώξουν νομική δράση στο μέλλον.
