Γιατί ζαλίζομαι; Πού μπορεί να οφείλονται οι ζαλάδες

Η ζάλη είναι ένα κοινό σύμπτωμα που μπορεί να προκύψει από πολλές αιτίες, από την αφυδάτωση μέχρι νευρολογικά προβλήματα. Πολλοί αναρωτιούνται εάν πρόκειται για άγχος, για ανάγκη ξεκούρασης ή κάτι πιο σοβαρό.

Η ζάλη συνδέεται κυρίως με τα αισθητηριακά όργανα – μάτια και αυτιά – και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει λιποθυμία. Παρότι είναι ένα σήμα ότι δυσλειτουργίας στον σώμα ή στο νευρικό σύστημα, οι περιστασιακές ζαλάδες είναι συνήθεις και όχι απαραίτητα ανησυχητικές. Αν όμως οι ζαλάδες είναι συχνές, παρατεταμένες ή εμφανίζονται χωρίς προφανή λόγο, χρειάζεται άμεση ιατρική αξιολόγηση.

Στο άρθρο που ακολουθεί μπορεί να δείτε τις πιο πιθανές αιτίες της ζάλης – από τις πιο συνηθισμένες μέχρι τις πιο σπάνιες – και πότε θα πρέπει να μας ανησυχεί, σύμφωνα με το HealthLine.

Ίλιγγος και διαταραχές ισορροπίας

Ο ίλιγγος και η διαταραχή ισορροπίας είναι δύο καταστάσεις που προκαλούν ζάλη. Στην πρώτη περίπτωση η αίσθηση είναι ότι το δωμάτιο περιστρέφεται και συνήθως συνοδεύεται από ναυτία ή κλίση προς μία πλευρά. Στη διαταραχή ισορροπίας, υπάρχει απώλεια σταθερότητας αλλά χωρίς αίσθημα περιστροφής.

Μια συνηθισμένη αιτία είναι ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης. Παρόλο που αποτελεί ένα πολύ ενοχλητικό αίσθημα για τον ασθενή, τις περισσότερες φορές δεν είναι επικίνδυνος, εκτός από τις περιπτώσεις που αυξάνεται η πιθανότητα των πτώσεων του ασθενούς. Συνήθως είναι ιδιοπαθής, χωρίς κάποια συγκεκριμένη αιτία. Μπορεί επίσης να συνδέεται με κάποιο χτύπημα στο κεφάλι, μικρότερο ή σοβαρότερο. Σπανιότερα συνδέεται με χειρουργικές επεμβάσεις στο αυτί ή με παρατεταμένη στάση σε ύπτια θέση.

Μια άλλη αιτία ιλίγγου ή διαταραχής ισορροπίας μπορεί να είναι η Νόσος Ménière, μια χρόνια ιδιοπαθής πάθηση στο εσωτερικό του αυτιού, που χαρακτηρίζεται από περιοδικές κρίσεις ιλίγγου, εμβοών, αισθήματος πληρότητας του αυτιού και απώλειας ακοής, συμπτώματα που, στην αρχή τουλάχιστον, είναι παροδικά και υποχωρούν. 

Είναι μια παθολογική κατάσταση του λαβυρίνθου (όργανο ισορροπίας του έσω ωτός) χωρίς να έχει βρεθεί μέχρι σήμερα συγκεκριμένη αιτιολογία αν και έχουν ενοχοποιηθεί κληρονομικοί, ανοσολογικοί, αλλεργικοί και λοιμώδεις παράγοντες καθώς και τραυματισμοί στο κεφάλι. Η νόσος οφείλεται στην αυξημένη πίεση του υγρού που βρίσκεται μέσα στον λαβύρινθο γι’αυτό της έχει δοθεί και η ονομασία ενδολεμφικός ύδρωπας.

Μια ακόμη αιτία μπορεί να είναι το ακουστικό νευρίνωμα, ένας καλοήθης όγκος που αναπτύσσεται αργά στο πίσω μέρος του κεφαλιού, στην περιοχή πίσω από το αυτί, και συγκεκριμένα στο νεύρο, που συνδέει το αυτί με τον εγκέφαλο (ακουστικό νεύρο). Καθώς ο όγκος αυξάνεται πιέζει το νεύρο που ελέγχει την ακοή και την ισορροπία.

Άλλες συχνές αιτίες ζάλης

• Αφυδάτωση, υπερβολική άσκηση ή θερμική εξάντληση
• Ημικρανίες και αλκοόλ
• Προβλήματα στο εσωτερικό αυτί
• Φάρμακα όπως μυοχαλαρωτικά, αντιεπιληπτικά, αντιισταμινικά και αντιυπερτασικά
• Απότομη πτώση αρτηριακής πίεσης (ορθοστατική υπόταση)
• Καρδιοπάθειες όπως καρδιομυοπάθεια, αρρυθμία ή έμφραγμα
• Αναιμία (χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης)
• Υπογλυκαιμία (χαμηλό σάκχαρο)
• Δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα
• Νόσοι όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας ή η νόσος Πάρκινσον
• Ιογενείς λοιμώξεις (COVID-19, γρίπη, κρυολόγημα)
• Ωτίτιδα, λαβυρινθίτιδα, αιθουσαία νευρίτιδα
• Άγχος

Πιο σπάνιες αιτίες:

• Eγκεφαλικό
• Kακοήθης όγκος
• Nευρολογικές διαταραχές

Πότε να καλέσετε γιατρό

Ζητήστε ιατρική βοήθεια αν η ζάλη συνοδεύεται ή προκλήθηκε μετά από:

• Χτύπημα στο κεφάλι
• Έντονο πονοκέφαλο ή δυσκαμψία στον αυχένα
• Πυρετό
• Εμετούς
• Θολή όραση ή απώλεια ακοής
• Δυσκολία στην ομιλία, μυρμήγκιασμα ή ασυμμετρία στο πρόσωπο
• Απώλεια συνείδησης
• Πόνο στο στήθος ή καρδιακές αρρυθμίες

Πώς αντιμετωπίζεται η ζάλη;

Ο γιατρός σας θα εξετάσει μάτια, αυτιά και νευρολογικά αντανακλαστικά. Μπορεί επίσης να ζητήσει αξονική ή μαγνητική τομογραφία, ηλεκτροκαρδιογράφημα, τεστ ακοής ή ισορροπίας. Έχοντας όλα τα στοιχεία και αξιολογώντας την κατάστασή σας θα σας προτείνει την κατάλληλη θεραπεία, η οποία εξαρτάται από την αιτία:

• BPV: Μπορεί να βελτιωθεί με ειδικές ασκήσεις, όπως η τεχνική Epley – Δείτε εδώ
• Νόσος Ménière: Χρειάζεται δίαιτα χαμηλή σε αλάτι, φάρμακα ή επεμβάσεις
• Αφυδάτωση: Επαρκής πρόσληψη υγρών
• Υπογλυκαιμία: Χυμός ή δισκία γλυκόζης ή ένεση γλυκαγόνης
• Άγχος: Φάρμακα και ψυχοθεραπεία
• Αναιμία: Συμπληρώματα σιδήρου και ισορροπημένη διατροφή
• Καρδιολογικά αίτια: Από φάρμακα και αλλαγές στον τρόπο ζωής μέχρι χειρουργική αντιμετώπιση
• Λοιμώξεις: Ξεκούραση, ενυδάτωση, ενίοτε αντιβιοτικά ή αντιιικά
• Νευρολογικές παθήσεις: Φυσικοθεραπεία, φάρμακα και υποστηρικτικές θεραπείες

Συμπερασματικά, οι περισσότερες ζαλάδες είναι ακίνδυνες και υποχωρούν με απλές ενέργειες. Όμως σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να προδίδουν πιο σοβαρά προβλήματα. Μην αγνοείτε τα συμπτώματα. Αν η ζάλη επιμένει ή συνοδεύεται από ανησυχητικά σημάδια, συμβουλευτείτε γιατρό.