Σε ένα νησί με χαλαρούς ρυθμούς και με φιλόξενους αλλά και φιλαναγνώστες κατοίκους γεννήθηκε η ιδέα της δημοτικής βιβλιοθήκης Λέρου, η οποία μάλιστα το 2013 διακρίθηκε ανάμεσα στις 12 πιο πρωτοπόρες βιβλιοθήκες της Ελλάδας.
Διαθέτει περισσότερους από 21.000 τίτλους βιβλίων που συνεχώς αυξάνονται, σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, παιδικά και εφηβικά τμήματα, αλλά και δράσεις φιλαναγνωσίας.
Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο εμπνευστής της βιβλιοθήκης, πρώην δημάρχος Λέρου, Μιχάλης Κόλλιας «Η δημοτική βιβλιοθήκη Λέρου έχει μετατραπεί σε ένα ανοιχτό εργαστήριο δημιουργικής σκέψης, φαντασίας και απασχόλησης.
Αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά κύτταρα του νησιού μας, με ιστορία που χάνεται στον χρόνο. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, ο Διονύσιος Οικονομόπουλος, στο βιβλίο του «Λεριακά» (1888), αναφέρεται στην ύπαρξη σπουδαίας και πλούσιας βιβλιοθήκης στη Λέρο, η οποία περιλάμβανε πλήθος χειρογράφων και βιβλίων, δωρεά του Λεριού δασκάλου Αδαμάντιου Χαραμή. Στα δύσκολα χρόνια του πολέμου (1943–1947), τα χειρόγραφα αυτά διασώθηκαν, καθώς κρύφτηκαν στο πηγάδι του Κάστρου».
Να αναφέρουμε ότι, μέσω του προγράμματος Future Library του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, στο πλαίσιο του οποίου δημιουργήθηκε ένα δίκτυο 140 δημόσιων και δημοτικών βιβλιοθηκών σε όλη τη χώρα, η Δημοτική Βιβλιοθήκη Λέρου όχι μόνο είχε ενταχθεί, αλλά όπως επισημαίνει ο κ. Κόλλιας ξεχώρισε: Το 2013 διακρίθηκε ανάμεσα στις 12 πιο πρωτοπόρες βιβλιοθήκες της Ελλάδας και συμμετείχε στο παγκόσμιο συνέδριο Next Library που πραγματοποιήθηκε στο Aarhus της Δανίας.
Ο κ. Κόλλιας κατά την θητεία του ως δήμαρχος Λέρου είχε θέσει ως «στόχο την ανάδειξη αυτού του ιστορικού θεσμού, ώστε να του δώσουμε νέα πνοή. Ολοκληρώσαμε την ανακατασκευή του κτιρίου της πρώην Λεριακής Λέσχης, που από την 25η Μαρτίου 2015 φιλοξενεί τη Δημοτική Βιβλιοθήκη, επενδύοντας στη γνώση και στην κάλυψη κοινωνικών αναγκών σε δύσκολους καιρούς. Στην προσπάθεια αυτή, καθοριστική υπήρξε η συμβολή του βιβλιοθηκονόμου, Δημήτρη Σταματέλου και του τότε αντιδημάρχου, Ιωάννη Κωνσταντινίδη, στους οποίους εκφράζω δημόσια τις ευχαριστίες μου».
«Σήμερα, η δημοτική βιβλιοθήκη Λέρου λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, δίνοντας τη δυνατότητα σε μόνιμους κατοίκους αλλά και επισκέπτες να τη χρησιμοποιούν, να δανείζονται βιβλία, να παρακολουθούν εκδηλώσεις και να συμμετέχουν σε δράσεις. Σημαντικό ρόλο παίζουν οι εθελοντές, που με δωρεές βιβλίων και εξοπλισμού στηρίζουν διαρκώς τη λειτουργία της» τονίζει ο κ. Κόλλιας και αναφέρει ότι «από το 2023 είχαμε εντάξει τη βιβλιοθήκη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την ψηφιοποίηση του πολύτιμου έντυπου υλικού της, ένα έργο που ελπίζω η νέα δημοτική αρχή (2024) να υλοποιήσει, ώστε να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο η αξία της. Η δημοτική βιβλιοθήκη Λέρου, που στεγάζεται σήμερα στον Πλάτανο, δίπλα από το δημαρχείο, αποτελεί το καμάρι όχι μόνο της Λέρου, αλλά και ολόκληρης της Δωδεκανήσου. Είναι ένας ζωντανός χώρος γνώσης, πολιτισμού και δημιουργίας, που συνεχίζει να γράφει τη δική του σπουδαία ιστορία».
Μυώντας τους τουρίστες στον ελληνικό πολιτισμό
Διαβάζοντας συνήθως ελληνική ποίηση, και λογοτεχνία, χωρίς όμως να λείπουν και τα βιβλία της φιλοσοφίας αλλά και της θεολογίας, οι τουρίστες που επισκέπτονται το νησί έρχονται σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική κουλτούρα. Ο ιδιοκτήτης βίλας, Θάνος Μάλλιος φροντίζει από πριν να στείλει στους επισκέπτες του μια λίστα ελληνικών βιβλίων μεταφρασμένα δίνοντάς τους την ευκαιρία να γνωρίσουν την κουλτούρα, την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού και την γενικότερα της Ελλάδας. Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ ΜΠΕ αυτήν την σκέψη την είχε από πολύ νωρίς. «Ίσως ήταν τα παιδικά μου καλοκαίρια που ερχόμουν στην Ελλάδα γιατί μέχρι την εφηβεία ζούσα στη Σαουδική Αραβία οπότε ένιωθα τουρίστας στη χώρα μου. Η Ελλάδα ήταν ταυτισμένη για εμένα με το ελληνικό καλοκαίρι. Τα μεσημέρια, μέσα στα πέτρινα χοντρά ντουβάρια πάντα ένα βιβλίο συνόδευε τον μεσημεριανό ύπνο, το ίδιο και τα βράδια». Όλα τα βιβλία που δανείζει προέρχονται από την προσωπική του συλλογή με μεταφράσεις κυρίως στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. «Θέλω όμως να αναπτύξω και τις μεταφράσεις στα τουρκικά καθώς πολλοί από τους επισκέπτες είναι γείτονες, οπότε θέλω να τους φέρω κοντά στην ψυχή του πολιτισμού μας που είναι τα γράμματα».
Στην ερώτησή μας αν υπάρχει πρόθεση να συνεργαστεί και με την δανειστική βιβλιοθήκη του νησιού, ο κ. Μάλλιος τονίζει ότι «αυτό είναι κάτι που το επιδιώκω και θα το κάνω, όπως ομοίως θέλω να πράξουν και οι υπόλοιποι επαγγελματίες της φιλοξενίας. Το ξενόγλωσσο τμήμα αυτής της τόσο σημαντικής βιβλιοθήκης είναι αρκετά πλούσιο. Κάθε φορά παροτρύνω τους επισκέπτες να την επισκευθούν. Είναι κάτι μοναδικό με τους τίτλους που διαθέτει, για το νησί αλλά και για όλη την Ελλάδα».
