Τα στοιχεία δείχνουν πλέον ξεκάθαρα ότι οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα αυξάνονται, όμως όχι για όλους με τον ίδιο ρυθμό. Υπάρχει ακόμα δρόμος για να υπάρξει ισότητα στην αγορά εργασίας, είτε αφορά το μέγεθος της επιχείρησης, είτε το φύλο, είτε την ηλικία ή την περιοχή κατοικίας του εργαζομένου.
Ειδικότερα, βάσει των δεδομένων που κατατέθηκαν στις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις του ΕΦΚΑ το καλοκαίρι του 2024, για τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο δηλαδή, φαίνεται αυτή η ανοδική τάση. Έτσι λοιπόν, στις επιχειρήσεις που απασχολούν δέκα ή περισσότερους εργαζόμενους:
- Τον Ιούνιο, ο μέσος μεικτός μισθός ήταν 1.412,44 ευρώ
- Τον Ιούλιο, ανέβηκε στα 1.424,57 ευρώ
- Τον Αύγουστο, έφτασε τα 1.457,41 ευρώ
Αυτό σημαίνει αύξηση σχεδόν 4% μέσα σε τρεις μήνες, γεγονός που δείχνει ότι το εισόδημα των εργαζομένων σε αυτές τις επιχειρήσεις βελτιώνεται αισθητά – ακόμη κι αν σε κάποιες περιπτώσεις πρόκειται για παροδική περίπτωση με εποχικούς υπαλλήλους.
Αντίθετα, στις μικρότερες επιχειρήσεις (κάτω από 10 άτομα προσωπικό), οι αποδοχές είναι πολύ πιο χαμηλές, αν και κι αυτές αυξήθηκαν σε μικρότερο βαθμό:
- Τον Ιούνιο, ο μέσος μισθός ήταν 994,71 ευρώ
- Τον Ιούλιο, ανέβηκε στα 1.015,06 ευρώ
- Τον Αύγουστο, έφτασε τα 1.032,14 ευρώ
Η διαφορά μεταξύ των δύο κατηγοριών επιχειρήσεων είναι μεγάλη και παραμένει σταθερή, με τους εργαζομένους στις μεγάλες επιχειρήσεις να λαμβάνουν σχεδόν 400 ευρώ περισσότερα τον μήνα κατά μέσο όρο.
Ο στόχος για μισθό 1.500 ευρώ δεν είναι μακριά – αλλά όχι για όλους
Με βάση τις αυξήσεις που καταγράφονται στις μεγάλες επιχειρήσεις, φαίνεται ότι ο στόχος που έχει τεθεί για μέσο μεικτό μισθό 1.500 ευρώ μέχρι το 2027 (πάντα σε μεικτά αναφερόμαστε) ίσως επιτευχθεί νωρίτερα – τουλάχιστον για όσους εργάζονται με πλήρη απασχόληση σε μεγάλους εργοδότες. Όμως, το πρόβλημα είναι πως δεν έχουν όλοι οι εργαζόμενοι τις ίδιες συνθήκες. Πολλοί συνεχίζουν να εργάζονται με χαμηλούς μισθούς, ειδικά στις μικρές επιχειρήσεις, όπου είναι δύσκολη η αύξηση αποδοχών λόγω χαμηλότερων εσόδων και μικρότερης διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζομένων. Τα στοιχεία του ΕΦΚΑ μάς δίνουν επίσης μια εικόνα για το ποιοι είναι οι εργαζόμενοι σήμερα στον ιδιωτικό τομέα:
- Το 61% των ασφαλισμένων είναι ηλικίας 25 έως 49 ετών, δηλαδή η πλειοψηφία των εργαζομένων βρίσκεται σε παραγωγική ηλικία.
- Στο εμπόριο, αυτό το ποσοστό είναι ακόμα μεγαλύτερο: 61,33%.
- Στις κατασκευές, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά: μόλις 49,26% των εργαζομένων είναι σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, κάτι που ίσως δείχνει γήρανση του εργατικού δυναμικού στον συγκεκριμένο κλάδο.
Γυναίκες με λιγότερες αποδοχές από τους άνδρες
Δυστυχώς, η ανισότητα στους μισθούς μεταξύ ανδρών και γυναικών παραμένει. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα:
- Σε μεγάλες επιχειρήσεις, οι άνδρες παίρνουν 1.506,18 ευρώ μεικτά
- Την ίδια στιγμή, οι γυναίκες στον ίδιο τύπο επιχειρήσεων παίρνουν 1.300,98 ευρώ μεικτά
Η διαφορά αγγίζει τα 205 ευρώ μηνιαίως, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για πολιτικές ίσης αμοιβής, ανεξαρτήτως φύλου.
Πού πληρώνονται καλύτερα οι εργαζόμενοι: οι γεωγραφικές διαφορές
Οι μισθοί διαφέρουν σημαντικά και ανά περιοχή:
- Οι υψηλότεροι μισθοί εντοπίζονται στην Αττική, όπου ο μέσος εργαζόμενος αμείβεται με 1.282 ευρώ.
- Αντίθετα, οι χαμηλότερες αποδοχές καταγράφονται στην Κεντρική Ελλάδα.
Αυτή η εικόνα δείχνει ότι δεν υπάρχει ενιαία αγορά εργασίας στη χώρα, με τις ευκαιρίες και τους μισθούς να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πού εργάζεται κανείς. Για να υπάρξει πιο δίκαιη αύξηση μισθών για όλους, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης στρέφεται πλέον στην ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων. Μετά από χρόνια απραξίας λόγω των μνημονίων και της οικονομικής κρίσης, το θέμα των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΣΣΕ) που θα καλύψουν εκατομμύρια εργαζομένους στη χώρα επανέρχεται και πάλι στο προσκήνιο. Η Υπουργός Νίκη Κεραμέως καλεί επίσημα όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές – δηλαδή τις εργοδοτικές οργανώσεις και τα συνδικάτα – ώστε να ξεκινήσει ένας οργανωμένος διάλογος για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων. Ο βασικός στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας «οδικός χάρτης» για το πώς θα μπορούν οι συμβάσεις αυτές να επεκτείνονται σε όσο το δυνατόν περισσότερους εργαζομένους. Αυτή τη στιγμή, οι ΣΣΕ καλύπτουν κάτω από το 30% των εργαζομένων, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά το ποσοστό αυτό να φτάσει στο 80%. Θυμίζουμε ότι σήμερα υπάρχουν μόνο 17 ενεργές συλλογικές συμβάσεις, ενώ πριν την οικονομική κρίση του 2010 ήταν πάνω από 50.