Οι μνημειακοί αφαιρετικοί πίνακες του Ιρλανδοαμερικανού Σον Σκάλι, από τα σημαντικότερα ονόματα της διεθνούς εικαστικής σκηνής, είναι εμπνευσμένοι από το δωρικό ρυθμό που συνόδευσε τη γέννηση της δημοκρατίας.

Κατ’ επιθυμία του καλλιτέχνη, εκτίθενται για πρώτη φορά δημόσια, στην πόλη στην οποία αναφέρονται, την Αθήνα, έως τις 15 Ιουλίου, πριν περιοδεύσουν στην Ισπανία, την Ιρλανδία και τη Γαλλία.

Η έκθεση «Sean Scully, δωρικός ρυθμός» στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς, θα «αναστηλώσει» με την αισθητική της οικουμενικότητα το ηθικό σας – όπως προτρέπει τους Έλληνες επισκέπτες, ο διευθυντής του Μουσείου, Άγγελος Δεληβοριάς.

Η αισθησιακή λιτότητα της ζωγραφικής σειράς Doric, φέρει έντονα την «αυστηρή ευγένεια της γλυπτικής» λέει ο Σκάλι, φιλοδοξώντας με τα νέα του έργα, να εκφράσει «τον ανθρωπισμό και την πνευματικότητα».

Στους πελώριους πίνακές του, τρίπτυχα λάδια πάνω σε αλουμίνιο, αποτυπώνουν κάθετες και οριζόντιες γεωμετρικές γραμμές.

Τα σημεία όπου εφάπτονται τα γεωμετρικά σχήματα, συμβολίζουν, σύμφωνα με τον καλλιτέχνη, «τα ανθρώπινα σώματα που πιέζονται, αγκαλιάζονται, κουρνιάζουν μεταξύ τους, επηρεάζονται σωματικά και ψυχικά». Τα ενδιάμεσα διαστήματα «προσφέρονται για σκέψη, για φως, για αμφισβήτηση και ανάπτυξη».

Στα έργα του Σκάλι, κυριαρχεί μια πλούσια γκάμα μαύρων χρωμάτων, με την οποία ο ζωγράφος «διερευνά το φως», διευκρινίζει ο ίδιος. Είναι εμφανής η επίδρασή του από τον Μαρκ Ρόθκο, αλλά η ριζική διαφορά τους είναι «η σχεδιαστική επιθετικότητα του Σκάλι έναντι της συμμετρίας των έργων του Ρόθκο», σύμφωνα με τον Ιρλανδοαμερικανό καλλιτέχνη.

Και μπορεί η Αθήνα να είναι η κύρια πηγή έμπνευσης της δωρικής σειράς, που ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια, αλλά η συμβολή της τοποθεσίας όπου δουλεύει στις βαυαρικές Άλπεις, στη Γερμανία, όπου ο Σκάλι, διατηρεί ένα από τα ατελιέ του (τα άλλα βρίσκονται στη Γαλλία, στις ΗΠΑ κ.α.) ήταν καίρια. Εκεί, μέσα στις Άλπεις, άρχισε τους πίνακες, σε έναν πολύ συγκεκριμένο τοίχο, όπου ξεκινούσε να ζωγραφίζει το αποσήμερο και συνέχιζε έως αργά το βράδυ. «Δεν χρησιμοποιούσα ποτέ φωτισμό και καθώς ο τοίχος ήταν δίπλα σε ένα μεγάλο παράθυρο, μου προσέφερε ένα καταπληκτικό πλάγιο φως», λέει ο Σκάλι.

Στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, εκτίθεται και η σειρά από οκτώ μικρές ακουαρέλες, που ζωγράφισε ο Σκάλι, το 1984, κατά την δεκαπενθήμερη παραμονή του στη Σύμη και την Κάλυμνο. Οι περισσότερες από αυτές τις υδατογραφίες με ζωηρά χρώματα, δείχνουν παράθυρα και αρχιτεκτονικά ένθετα, με το αφαιρετικό, μινιμαλιστικό ύφος του καλλιτέχνη. «Κοιτούσα» λέει ο ίδιος, « τα κτίρια στη Σύμη και εξέφραζαν μια καθαρή, απλή μνημειακότητα. Τα κτίρια λένε την ιστορία των ανθρώπων και των τόπων τους. Πώς κουρνιάζουν ο ένας δίπλα στον άλλον».

Επίσης, στην αθηναϊκή έκθεση του ζωγράφου, παρουσιάζονται και χαρακτικά, λάδια σε καμβά, ξυλογραφίες και άλλα έργα από την τριαντάχρονη καριέρα του καλλιτέχνη.

Σήμερα, λίγο πριν από τα εγκαίνια στο Μουσείο Μπενάκη, ο Σον Σκάλι θα συνομιλήσει με τον ιστορικό τέχνης και εκδότη του περιοδικού τέχνης «Apollo», Όσκαρ Χάμφρις για το θέμα της έκθεσης.