Πολύς λόγος γίνεται από νωρίς το μεσημέρι για το Τάγμα του Αζόφ και τo ιδεολογικό του υπόβαθρο, με αφορμή την προβολή στην αίθουσα της Ολομέλειας της Βουλής των Ελλήνων βίντεο, στο οποίο εμφανίστηκε Ουκρανός μαχητής του τάγματος, ελληνικής καταγωγής, να ζητά τη συνδρομή της χώρας μας ώστε να εκδιωχθούν οι Ρώσοι από την Μαριούπολη και τις άλλες εμπόλεμες περιοχές.
Το σχετικό βίντεο προβλήθηκε στο πλαίσιο της παρέμβασης του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι στο Κοινοβούλιο και αμέσως ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων καθώς θεωρήθηκε από πολλούς, ανεπίτρεπτο να μιλάνε στην εθνοσυνέλευσή μας μέλη νεοναζιστικής οργάνωσης.
Ποιο είναι λοιπόν το πολυσυζητημένο Τάγμα του Αζόφ; Πρόκειται για μια ακροδεξιά, εθελοντική στρατιωτική μονάδα πεζικού, της οποίας τα μέλη του (εκτιμάται πως κυμαίνονται μεταξύ 900 με 1.000) είναι υπερεθνικιστές και κατηγορούνται πως ασπάζονται τις ναζιστικές ιδέες περί υπεροχής της Άριας φυλής.
Ως έμβλημά τους έχουν το Wolfsangel, το ρουνικό σύμβολο που χρησιμοποιήθηκε από διάφορες μονάδες των γερμανικών SS. Το τάγμα έχει κατηγορηθεί κατά καιρούς, πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία για ωμότητες εναντίον των φιλορώσων αυτονομιστών στην ανατολική περιοχή της χώρας.
Η ίδρυσή του
Η μονάδα ιδρύθηκε αρχικά ως εθελοντική ομάδα τον Μάιο του 2014 από την υπερεθνικιστική συμμορία Patriot of Ukraine («Πατριώτης της Ουκρανίας») και την φερόμενη ως νεοναζιστική ομάδα, SNA («Εθνικοσοσιαλιστική Συνέλευση»). Επικεφαλής της μονάδας ήταν ο Αντρέι Μπιλιέτσκι ο οποίος υπηρέτησε ως αρχηγός τόσο του Patriot of Ukraine όσο και του SNA. Μάλιστα το 2010 δήλωνε ότι εθνικός σκοπός της Ουκρανίας ήταν «να οδηγήσει τις λευκές φυλές του κόσμου σε μια τελική σταυροφορία… εναντίον των Untermenschen (σ.σ. των κατώτερων φυλών)». Έφυγε από το Τάγμα το 2014 καθώς εξελέγη βουλευτής και παρέμεινε στο Κοινοβούλιο έως το 2019. Στο μεσοδιάστημα (Οκτώβριο του 2016), είχε ιδρύσει το ακροδεξιό κόμμα National Corps του οποίου ο κορμός αποτελούνταν από βετεράνους του Αζόφ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το γερμανικό κανάλι ZDF έχει προβάλει εικόνες με μαχητές του τάγματος που φορούσαν κράνη με σβάστικες και παγανιστικούς ρούνους. Πάντως, το 2015 εκπρόσωπος του τάγματος Andriy Diachenko έχει δηλώσει ότι «μόνο το 10 – 20%» των νεοσυλλέκτων είναι νεοναζί», αποδίδοντας την νεοναζιστική ιδεολογία στην παραπλανημένη νεολαία.
Η μονάδα ενσωματώθηκε επίσημα στην Εθνική Φρουρά της Ουκρανίας στις 12 Νοεμβρίου 2014, λίγους μήνες μετά την ανακατάληψη του στρατηγικού λιμανιού της Μαριούπολης από τους υποστηριζόμενους από τη Ρωσία, αυτονομιστές. «Αυτοί είναι οι καλύτεροι πολεμιστές μας» έλεγε ο τότε πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο. Ιανουάριο του 2018, το Τάγμα δημιούργησε μονάδα πολιτοφυλακής, την National Druzhyna, για να «αποκαταστήσει» την τάξη στην πρωτεύουσα, Κίεβο. Παράλληλα πραγματοποίησε πογκρόμ κατά της κοινότητας των Ρομά και επιτέθηκε σε μέλη της LGBTQ κοινότητας.
Τι λέει ο Πούτιν
Σήμερα, ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντιμίρ Πούτιν, επικαλείται ως έναν από τους λόγους που ξεκίνησε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά της Ουκρανίας «την αποναζιστικοποίησης» της εν λόγω χώρας από το Τάγμα του Αζόφ.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι το 2016 το Facebook χαρακτήρισε για πρώτη φορά το σύνταγμα του Αζόφ ως «επικίνδυνη οργάνωση». Σύμφωνα με την πολιτική της εταιρείας περί επικίνδυνων ατόμων και οργανισμών, το Τάγμα αποκλείστηκε από τις πλατφόρμες της το 2019. Η ομάδα συμπεριελήφθη σε λίστα με άλλες ακραίες ομάδες όπως η Κου Κλουξ Κλαν και το ISIS).
Ωστόσο, στις 24 Φεβρουαρίου, την ημέρα που η Ρωσία ξεκίνησε την εισβολή της, το Facebook πήρε πίσω την απαγόρευση του. Κατά τον εκπρόσωπο του Facebook, «προς το παρόν, κάνουμε μια εξαίρεση, αυστηρά στο πλαίσιο της υπεράσπισης της Ουκρανίας και στο ρόλο του τάγματος ως τμήματος της εθνικής φρουράς της Ουκρανίας. Συνεχίζομε όμως να απαγορεύουμε κάθε ρητορική μίσους, συμβολισμούς μίσους, επαίνους για τη βία, υποστήριξη ή του συντάγματος του Αζόφ και οποιοδήποτε άλλο περιεχόμενο παραβιάζει τα κοινοτικά μας πρότυπα».
