Όταν ο 73χρονος Τομ Μπράουν, συνταξιούχος αστυνομικός από το Σιάτλ, έλαβε μια επιστολή από την εταιρεία Comcast, πίστεψε πως επρόκειτο για κάποιον απλήρωτο λογαριασμό ίντερνετ. Αντί για αυτό, όμως, βρήκε ένα δικαστικό έγγραφο: μια κλήση για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Ο Μπράουν κατηγορούνταν ότι είχε «κατεβάσει» παράνομα 80 πορνογραφικές ταινίες, με την αξία των αποζημιώσεων να φτάνει έως και τα 12 εκατομμύρια δολάρια.

Η μήνυση προερχόταν από μια εταιρεία σχεδόν άγνωστη στο ευρύ κοινό: Strike 3 Holdings, που ιδρύθηκε το 2015 και κατέχει τα δικαιώματα των παραγωγών της Vixen Media Group, μιας από τις πιο δημοφιλείς εταιρείες πορνό παγκοσμίως. Πίσω από τη Vixen βρισκόταν ο Γάλλος σκηνοθέτης, Γκρεγκ Λάνσκι, γνωστός για τα πολυτελή και «καλλιτεχνικά» αισθησιακά του έργα.

Από τη «βιομηχανία της απόλαυσης» στη «βιομηχανία των αγωγών»

Από το 2017 και έπειτα, λοιπόν, η Strike 3 έχει στραφεί σε μια δεύτερη, πολύ πιο προσοδοφόρα δραστηριότητα: μαζικές αγωγές κατά χρηστών του διαδικτύου που φέρονται να «κατεβάζουν» παράνομα τις ταινίες της. Μέσα σε μόλις οκτώ χρόνια, έχει καταθέσει πάνω από 20.000 αγωγές στις ΗΠΑ, περισσότερες από κάθε άλλη εταιρεία στη χώρα.

Οι υποθέσεις ακολουθούν το ίδιο μοτίβο: η Strike 3 ισχυρίζεται ότι χρησιμοποιεί ένα ειδικό λογισμικό, το VXN Scan, για να εντοπίζει διευθύνσεις IP που έχουν κατεβάσει παράνομα τις παραγωγές της. Στη συνέχεια, υποβάλλει αγωγή κατά «αγνώστων» και ζητά από τους παρόχους διαδικτύου να αποκαλύψουν την ταυτότητα των χρηστών, ώστε να προχωρήσουν οι αγωγές στα φυσικά πρόσωπα.

Οι περισσότεροι επιλέγουν να συμβιβαστούν οικονομικά για να αποφύγουν τη δημόσια έκθεση και τις υπέρογκες νομικές δαπάνες. Όπως σημειώνει ο δικηγόρος Στιβ Βόντραν, που έχει υπερασπιστεί εκατοντάδες τέτοιες περιπτώσεις, οι συμφωνίες κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 20.000 και 30.000 δολαρίων.

Η Vixen Media Group, η μητρική εταιρεία της Strike 3, εξακολουθεί να ελέγχει δεκάδες δημοφιλείς ιστοσελίδες ενηλίκων και να συνεργάζεται με στούντιο παραγωγής σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, η φήμη της έχει σκιαστεί από τις χιλιάδες αγωγές που κατατίθενται κάθε χρόνο, προκαλώντας αντιδράσεις τόσο εντός του νομικού κόσμου όσο και στην κοινότητα των χρηστών του διαδικτύου. Πολλοί ειδικοί επισημαίνουν ότι, ενώ η πειρατεία παραμένει παράνομη, η τακτική της Strike 3 μοιάζει περισσότερο με εκμετάλλευση του φόβου και της ντροπής παρά με νόμιμη υπεράσπιση πνευματικών δικαιωμάτων.

Οι «πορνο-τρολ» και η σκοτεινή πλευρά του νόμου

Η πρακτική αυτή εντάσσεται στο φαινόμενο των λεγόμενων «copyright trolls» εταιρειών που χρησιμοποιούν τους νόμους περί πνευματικών δικαιωμάτων όχι για να προστατεύσουν το έργο τους, αλλά για να αποσπούν χρήματα προκαλώντας τον φόβο δημοσιοποίησης ή ντροπής. Οι «πορνο-τρολ», όπως αποκαλούνται οι εταιρείες του είδους, εκμεταλλεύονται το κοινωνικό στίγμα γύρω από το πορνό, για να επιτύχουν γρήγορους και κερδοφόρους συμβιβασμούς.

Διαδίκτυο

Η Strike 3 θεωρείται ο πιο επιτυχημένος διάδοχος αυτής της τακτικής, μετά τις διαβόητες υποθέσεις εταιρειών όπως η Prenda Law και η Malibu Media, που είχαν φτάσει στα όρια της απάτης, κατασκευάζοντας ψεύτικες εταιρείες και «πελάτες».

Πολλοί δικαστές έχουν εκφράσει την οργή τους για τις μεθόδους της Strike 3. Ο ομοσπονδιακός δικαστής Ρόις Λάμπερθ κατηγόρησε την εταιρεία ότι «μετατρέπει τα δικαστήρια σε ΑΤΜ», καταθέτοντας χιλιάδες πανομοιότυπες αγωγές «που μυρίζουν εκβιασμό». Ωστόσο, σχεδόν καμία υπόθεση δεν έχει φτάσει ποτέ σε δίκη. Όσοι τόλμησαν να αντισταθούν, όπως ο ίδιος ο Μπράουν, δικαιώθηκαν μεν (ο δικαστής του επιδίκασε 47.777 δολάρια σε νομικά έξοδα), αλλά το παράδειγμα παραμένει σπάνιο.

Μια «μαύρη τρύπα» τεχνολογίας και η υπόθεση Meta

Η μεγαλύτερη πρόκληση για τη Strike 3 ίσως προκύψει τώρα, μέσα από μια νέα υπόθεση: την αγωγή ύψους 350 εκατομμυρίων δολαρίων κατά της Meta, μητρικής εταιρείας του Facebook. Η Strike 3 ισχυρίζεται ότι η Meta χρησιμοποίησε 2.396 από τις ταινίες της για να εκπαιδεύσει τεχνητή νοημοσύνη, κατεβάζοντάς τες μέσω torrent.

Η Meta αρνείται τις κατηγορίες και υποστηρίζει ότι οι «λήψεις» οφείλονται σε άγνωστους χρήστες. Όμως η υπόθεση αυτή μπορεί να αποδειχτεί καθοριστική, γιατί ίσως αναγκάσει τη Strike 3 να αποκαλύψει πώς ακριβώς λειτουργεί το VXN Scan, το λογισμικό που επί χρόνια παραμένει «μαύρη τρύπα» για τη Δικαιοσύνη.

Είτε ως «προστάτης των δημιουργών» είτε ως «επαγγελματίας εκβιαστής», η Strike 3 έχει καταφέρει κάτι πρωτοφανές: να μετατρέψει τα δικαστήρια σε μοντέλο εσόδων, συγκεντρώνοντας δεκάδες εκατομμύρια δολάρια ετησίως από συμβιβασμούς.

Για τους επικριτές της, η υπόθεση αποκαλύπτει μια ανησυχητική πραγματικότητα: την εύκολη χειραγώγηση των ψηφιακών αποδείξεων και τη δύναμη του φόβου σε μια εποχή όπου η ντροπή γίνεται εργαλείο κέρδους, όπως αναφέρει ο Guardian.

Όπως δήλωσε ο δικηγόρος, Κέρτις Έντμοντσον, που υπερασπίστηκε πολλούς κατηγορούμενους: «Αν δεν ελεγχθεί τώρα αυτή η πρακτική, στο μέλλον η ψευδής απόδειξη θα είναι τόσο εύκολη όσο το πάτημα ενός κουμπιού».