Η παγκόσμια φρενίτιδα για το matcha έχει προκαλέσει σοβαρές ελλείψεις και εκτόξευση της ζήτησης, ακόμη και στα πιο εξειδικευμένα σημεία πώλησης. Στο Kettl Tea, ένα μίνιμαλ μπαρ που άνοιξε φέτος στη Λεωφόρο του Χόλιγουντ στο Λος Άντζελες, το ιαπωνικό πράσινο τσάι σε σκόνη παρασκευάζεται με απόλυτη ακρίβεια, όμως από τα 25 είδη matcha που διαθέτει το μενού, μόλις τέσσερα παραμένουν σε απόθεμα, όπως δηλώνει ο ιδρυτής του Ζακ Μάνγκαν.

«Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι πρέπει συνεχώς να λέμε στους πελάτες ότι, δυστυχώς, δεν έχουμε αυτό που ζητούν», εξηγεί στο AlJazeera.

Με το έντονο άρωμα φρέσκου γρασιδιού, το ζωντανό χρώμα και την τονωτική του δράση, το matcha έχει γνωρίσει μια εντυπωσιακή άνοδο στη δημοτικότητα την τελευταία δεκαετία – και ιδιαίτερα τα τελευταία δύο με τρία χρόνια. «Πλέον είναι ένα πολιτιστικό σημείο αναφοράς στη Δύση», λέει ο 40χρονος επιχειρηματίας, «από τα παγωτά μέχρι το Starbucks».

Η αγορά matcha σχεδόν διπλασιάστηκε μέσα σε έναν χρόνο. «Ό,τι κι αν προσπαθήσουμε, απλώς δεν υπάρχει περισσότερο για να αγοράσουμε», παραδέχεται.

Στη Σαγιάμα, στα βορειοδυτικά του Τόκιο, ο Μασαχίρο Οκουτόμι – 15η γενιά της οικογένειας που διαχειρίζεται παραγωγή τσαγιού – έχει κυριολεκτικά κατακλυστεί από παραγγελίες.

«Χρειάστηκε να αναρτήσουμε στον ιστότοπό μας ότι δεν δεχόμαστε πλέον νέες παραγγελίες για matcha», αναφέρει.

Η παραγωγή του είναι μια εξαιρετικά απαιτητική διαδικασία: τα φύλλα, γνωστά ως «tencha», σκιάζονται για αρκετές εβδομάδες πριν τη συγκομιδή, ώστε να ενισχυθεί η γεύση και η θρεπτική αξία τους. Στη συνέχεια, αφαιρούνται προσεκτικά τα νεύρα τους με το χέρι, ξηραίνονται και αλέθονται πολύ λεπτά σε ειδικά μηχανήματα.

«Χρειάζονται χρόνια εκπαίδευσης για να παραχθεί σωστά το matcha», εξηγεί ο Οκουτόμι. «Είναι μια μακροχρόνια προσπάθεια που απαιτεί εξοπλισμό, εργασία και σημαντικές επενδύσεις».

Παρότι χαίρεται που το προϊόν του έχει κεντρίσει το διεθνές ενδιαφέρον, παραδέχεται πως «βραχυπρόθεσμα, είναι σχεδόν απειλή – απλώς δεν μπορούμε να αντεπεξέλθουμε».

Η «έκρηξη» του matcha έχει υποκινηθεί σε μεγάλο βαθμό από influencers όπως η Άντι Έλα, η οποία μετρά πάνω από 600.000 συνδρομητές στο YouTube και έχει δημιουργήσει δική της σειρά προϊόντων matcha.

Στο pop-up κατάστημα που άνοιξε στο δημοφιλές Χαρατζούκου του Τόκιο, δεκάδες θαυμαστές περίμεναν να φωτογραφηθούν μαζί της ή να αγοράσουν κονσέρβες με matcha σε γεύσεις φράουλας ή λευκής σοκολάτας.

«Το matcha έχει πολύ έντονη οπτική γοητεία», λέει η 23χρονη Γαλλίδα. Μέχρι σήμερα, η εταιρεία της, που παράγει το matcha στην αγροτική περιφέρεια Μίε της Ιαπωνίας, έχει πουλήσει 133.000 συσκευασίες από τον Νοέμβριο του 2023 και ήδη απασχολεί οκτώ υπαλλήλους. «Η ζήτηση δεν έχει σταματήσει να αυξάνεται», τονίζει.

Σύμφωνα με στοιχεία του ιαπωνικού Υπουργείου Γεωργίας, πέρυσι το matcha αντιπροσώπευε πάνω από το ήμισυ των 8.798 τόνων πράσινου τσαγιού που εξήγαγε η χώρα – ποσότητα διπλάσια σε σχέση με πριν από δέκα χρόνια.

Στο κατάστημα Jugetsudo, κοντά στη διάσημη ψαραγορά Τσουκίτζι στο Τόκιο, οι υπεύθυνοι προσπαθούν να ελέγξουν το απόθεμα, καθώς η ζήτηση διαρκώς εκτοξεύεται.

«Δεν εφαρμόζουμε αυστηρούς περιορισμούς αγορών, αλλά κάποιες φορές αρνούμαστε να πουλήσουμε μεγάλες ποσότητες σε πελάτες που υποψιαζόμαστε ότι θα μεταπωλήσουν», αναφέρει ο υπεύθυνος, Σιγκεχίτο Νισικίντα.

«Τα τελευταία δύο-τρία χρόνια, η τρέλα έχει ενταθεί. Οι πελάτες θέλουν να φτιάχνουν matcha μόνοι τους, όπως βλέπουν στα social media», σημειώνει.

Η παγκόσμια αγορά matcha αποτιμάται σε δισεκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, τα αμερικανικά τιμολόγια στις ιαπωνικές εισαγωγές – σήμερα στο 10% και με κίνδυνο αύξησης στο 24% – απειλούν να πλήξουν τον κλάδο.

«Οι ελλείψεις και οι δασμοί σημαίνουν ότι αναγκαστικά αυξάνουμε τις τιμές. Δεν το κάνουμε αψήφιστα», λέει ο Μάνγκαν από το Kettl Tea. Μέχρι στιγμής, πάντως, η ζήτηση παραμένει ισχυρή. «Οι πελάτες λένε “θέλω matcha πριν εξαντληθεί”».

Η ιαπωνική κυβέρνηση προτρέπει τους παραγωγούς να επεκτείνουν τις καλλιέργειες ώστε να μειώσουν τα κόστη, όμως αυτή η προσέγγιση ενέχει κινδύνους υποβάθμισης της ποιότητας. «Σε μικρές αγροτικές περιοχές, είναι σχεδόν αδύνατο», υπογραμμίζει ο Οκουτόμι.

Σήμερα, οι φυτείες τσαγιού στην Ιαπωνία έχουν μειωθεί στο ένα τέταρτο σε σύγκριση με πριν από είκοσι χρόνια, καθώς οι καλλιεργητές γερνούν και δυσκολεύονται να βρουν διαδόχους.

Πηγή: aljazeera.com