Τρεις από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου πρόκειται να φιλοξενήσουν την πρώτη επίσημη επίσκεψη του Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ αναμένεται να φτάσει στη Σαουδική Αραβία την Τρίτη και θα ακολουθήσουν επισκέψεις στο Κατάρ και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι οποίες θα διαρκέσουν μέχρι τις 16 Μαΐου.
Ποιος είναι, όμως, ο απώτερος σκοπός της επίσκεψης του Τραμπ στις χώρες του Κόλπου και για ποιον λόγο αυτές θεωρούν πως τώρα είναι μια «μοναδική ευκαιρία ζωής» για να πετύχουν τους γεωπολιτικούς τους στόχους;
Σύμφωνα με το CNN, οι σχέσεις των ΗΠΑ με τις χώρες του Κόλπου έχουν βελτιωθεί σημαντικά από τότε που ο Τραμπ επέστρεψε στην εξουσία. Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είχαν προσπαθήσει να διαφοροποιήσουν τους στρατιωτικούς, τεχνολογικούς και οικονομικούς τους δεσμούς κατά τη διακυβέρνηση Μπάιντεν, λόγω της φαινομενικής έλλειψης ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για τις ανάγκες τους.
Ωστόσο, τώρα με τον Τραμπ στην εξουσία, βλέπουν, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο του Κόλπου, μια «μοναδική ευκαιρία ζωής», για να πετύχουν τους στόχους της χώρας τους.
Από τη δική τους οπτική, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να εδραιώσουν τους δεσμούς τους με την Ουάσιγκτον και ακόμα και να «εξασφαλίσουν μεγαλύτερα προνόμια στη σχέση τους με το πιο ισχυρό έθνος στον κόσμο», δήλωσε η Εμπτεσάμ Αλ Κετμπί, ιδρύτρια και πρόεδρος του think tank Emirates Policy Center στο Αμπού Ντάμπι.
Σαουδική Αραβία: Στο επίκεντρο η ασφάλεια
«Ασφάλεια, ασφάλεια και ξανά ασφάλεια» είναι αυτό που ζητούν περισσότερο η Σαουδική Αραβία και οι υπόλοιπες χώρες του Κόλπου από την επίσκεψη του Τραμπ, δήλωσε ο Άλι Σιχάμπι, συγγραφέας και σχολιαστής για την πολιτική και την οικονομία της Σαουδικής Αραβίας.
«Οι χώρες του Κόλπου επιδιώκουν διαβεβαιώσεις για τη δέσμευση των ΗΠΑ στην ασφάλεια και τη σταθερότητα της περιοχής», είπε στο CNN. «Ο Τραμπ έχει πολλές προτεραιότητες και είναι γνωστό ότι χάνει εύκολα το ενδιαφέρον του… και εκείνοι θέλουν να τον κρατήσουν αφοσιωμένο».
Πέρσι, οι ΗΠΑ και η Σαουδική Αραβία πλησίασαν πολύ στην ολοκλήρωση μιας ιστορικής συμφωνίας στον τομέα της άμυνας και του εμπορίου, αλλά η συμφωνία πάγωσε λόγω της επιμονής των Σαουδαράβων να δεσμευτεί το Ισραήλ σε πορεία προς τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Ο Φιράς Μακσάντ, γενικός διευθυντής για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στην Eurasia Group, δήλωσε στην Μπέκι Άντερσον του CNN ότι ο Τραμπ είναι πιθανό να προχωρήσει σε μεγάλες συμφωνίες ανεξαρτήτως εξομάλυνσης των σχέσεων, την οποία χαρακτήρισε «νεκρή».
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα: Στο επίκεντρο η τεχνητή νοημοσύνη
Ίσως, περισσότερο από κάθε άλλη χώρα του Κόλπου, σύμφωνα με το CNN, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θεωρούν τις επενδύσεις κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής τους για την ενίσχυση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και την εξασφάλιση αποδόσεων και διαθέτουν τα χρήματα για να το στηρίξουν. Όντας μία από τις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο ανά κάτοικο, έχουν δεσμευτεί να επενδύσουν τρισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ. Το Άμπου Ντάμπι έχει φτάσει στο σημείο να αυτοχαρακτηρίζεται «η πρωτεύουσα του κεφαλαίου».
«Η επέκταση του εμπορίου και των επενδύσεων είναι ένας τρόπος για την ενίσχυση αυτής της στρατηγικής συνεργασίας», δήλωσε η Αλ Κετμπί. «Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να αποτελούν κρίσιμο εγγυητή ασφάλειας για την περιοχή του Κόλπου, προσφέροντας παράλληλα μια δυναμική οικονομία γεμάτη ευκαιρίες και δυνατότητες που ευθυγραμμίζονται με τα μακροπρόθεσμα αναπτυξιακά σχέδια της περιοχής».
Τον Μάρτιο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσαν επενδυτικό σχέδιο ύψους 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για την επόμενη δεκαετία, με επίκεντρο την τεχνητή νοημοσύνη, τους ημιαγωγούς, τη βιομηχανική παραγωγή και την ενέργεια. Σύμφωνα με την πρεσβεία τους στην Ουάσιγκτον, οι ήδη υπάρχουσες επενδύσεις τους στις ΗΠΑ ανέρχονται στο 1 τρισεκατομμύριο δολάρια.
«Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα βλέπουν μια μοναδική ευκαιρία ζωής για να γίνουν σημαντικός παράγοντας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και της προηγμένης τεχνολογίας», δήλωσε στο CNN ο Άνουαρ Γκαργκάς, διπλωματικός σύμβουλος του προέδρου των Εμιράτων. «Η δέσμευση για επενδύσεις ύψους 1,4 τρισεκατομμυρίων… ευθυγραμμίζεται με τον στόχο των Εμιράτων να διαφοροποιήσουν την οικονομία τους και να μειώσουν την υπερβολική εξάρτηση από τους υδρογονάνθρακες, ώστε να εξασφαλίσουν ευημερία για τη χώρα στο μέλλον».
Ωστόσο, δεν θα είναι εύκολο για το Άμπου Ντάμπι να πετύχει τον διακηρυγμένο στόχο του να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στην τεχνητή νοημοσύνη έως το 2031, χωρίς την πρόσβαση σε προηγμένα αμερικανικά μικροτσίπ.
Κατάρ: Στο επίκεντρο η διπλωματία
Το Κατάρ είναι η χώρα του Αραβικού Κόλπου με τους πιο θεσμοθετημένους δεσμούς ασφαλείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με το CNN, φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική βάση στη Μέση Ανατολή, την οποία το Στέιτ Ντιπάρτμεντ περιγράφει ως «απαραίτητη» για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στην περιοχή.
Πέρσι, οι ΗΠΑ κατέληξαν αθόρυβα σε συμφωνία που παρατείνει την παρουσία τους στη μεγάλη αυτή βάση του Κατάρ για άλλα δέκα χρόνια. Παράλληλα, αναθεώρησαν τη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας του 1992, με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση της στρατηγικής τους εταιρικής σχέσης.
Το 2022, η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακήρυξε το Κατάρ ως «Κύριο Σύμμαχο εκτός ΝΑΤΟ» (Major Non-NATO Ally) – τίτλος που αποδίδεται σε στενούς εταίρους με στρατηγικές σχέσεις συνεργασίας με τον αμερικανικό στρατό.
Το Κατάρ έχει επίσης διαδραματίσει κεντρικό ρόλο ως μεσολαβητής σε αρκετές κρίσεις, από τον πόλεμο στη Γάζα έως το Αφγανιστάν. Σύμφωνα με ειδικούς, αυτή η μεσολαβητική του δραστηριότητα εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια να διατηρήσει τη σημασία του στα μάτια της Ουάσιγκτον.
Πίσω από αυτή την προσεκτικά διαμορφωμένη στρατηγική προσέγγισης του Τραμπ βρίσκεται, σύμφωνα με το CNN, η επιθυμία των χωρών του Κόλπου να εδραιώσουν και να θεσμοθετήσουν τη θέση τους ως αναντικατάστατοι εταίροι των ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας και της οικονομίας, αποκομίζοντας ταυτόχρονα όσο το δυνατόν περισσότερα οφέλη για τις ίδιες.
«Στις σημειώσεις του Τραμπ, οι χώρες του Κόλπου συμπληρώνουν όλα τα σωστά κουτάκια», δήλωσε στο CNN ο Χασάν Αλχασάν, ανώτερος εταίρος για θέματα πολιτικής Μέσης Ανατολής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών στο Μπαχρέιν. «Δεσμεύονται να επενδύσουν τρισεκατομμύρια στην αμερικανική οικονομία και να ξοδέψουν τεράστια ποσά για αμερικανικά οπλικά συστήματα».
«Η επίσκεψη του Τραμπ αφορά τελικά τι μπορεί να αποκομίσει από τις τρεις χώρες του Κόλπου», δήλωσαν ειδικοί, προσθέτοντας ότι καθεμία από αυτές τις τρεις χώρες αναμένει μια σειρά από νέες συμφωνίες που θα ωφελήσουν και τα δύο μέρη.
