Το φρενοκομείο του τρόμου που έκλεινε τους ασθενείς σε κλουβιά

Το Trans-Allegheny Lunatic Asylum, το φρενοκομείο που ήταν κρυμμένο στα βουνά της Δυτικής Βιρτζίνια, στην απομακρυσμένη πόλη Weston, ένα από τα μεγαλύτερα λίθινα κτίρια στην ιστορία της Αμερικής, είχε φτιαχτεί με στόχο τη γαλήνη και την αποκατάσταση των ψυχικά διαταραγμένων. Το επιβλητικό κτίριο με το καμπαναριό, που σήμερα στέκει εγκαταλελειμμένο, κάποτε ήταν γεμάτο και για κάποια χρόνια τόσο ασφυκτικά γεμάτο ώστε οι ασθενείς να μην χωρούν στους θαλάμους νοσηλείας και να αναγκάζονται να περνούν τις μέρες τους κλεισμένοι σε κλουβιά! Όταν άνοιξε τις πόρτες του το 1863 το Trans-Allegheny Lunatic Asylum αρχικά ονομαζόταν Νοσοκομείο της Δυτικής Βιρτζίνια. Είχε κατασκευαστεί με βάση τις τελευταίες αρχιτεκτονικές προδιαγραφές της εποχής και είχε δυνατότητα φιλοξενίας 250 ασθενών, ο καθένας εκ των οποίων είχε το δικό του δωμάτιο. Μάλιστα οι εγκαταστάσεις ήταν κατασκευασμένες έτσι ώστε οι μαύροι ασθενείς να ζουν χωριστά από τους λευκούς. Η αρχιτεκτονική του κτιρίου ήταν επηρεασμένη από το γοτθικό στυλ της παλιάς Ευρώπης, δίνοντας στο φρενοκομείο τη μορφή ενός μεσαιωνικού κάστρου. Στην κατασκευή του είχαν συμμετάσχει αρκετοί φυλακισμένοι, αν και τις τελευταίες πινελιές είχαν βάλει επιδέξιοι τεχνίτες από τη Γερμανία και την Ιρλανδία φτιάχνοντας τεράστια παράθυρα που έλουζαν στο φως και τον καθαρό αέρα τους ασθενείς. Μάλιστα οι εγκαταστάσεις περιλάμβαναν φάρμα, γαλακτοκομείο, υδροηλεκτρικά έργα και νεκροταφείο. Μια τέτοια λοιπόν εγκατάσταση αποτελούσε μια μορφή παραδείσου για τους ψυχικά ασθενείς που συνήθως νοσηλεύονταν σε φυλακές, σκοτεινά υπόγεια και ζοφερά δημοτικά κτίρια. Το φρενοκομείο άρχισε να δέχεται ασθενείς πριν την ολοκλήρωση των κατασκευαστικών εργασιών του. Και μπορεί να αποτελούσε πρότυπο αρχιτεκτονικής, στο εσωτερικό του όμως οι μέθοδοι θεραπείας των ψυχικά παθόντων δεν ήταν και οι καλύτερες. Ας μην ξεχνάμε ότι στα τέλη του 19ου αιώνα, ακόμα και σε ένα καλό κομμάτι του 20ου αιώνα η κατανόηση των ψυχικών παθήσεων δεν ήταν παρά στα σπάργανα, παρά την πρόοδο που σημείωσε η ψυχιατρική και η ψυχολογία. Έτσι βάρβαρες μέθοδοι όπως το ηλεκτροσόκ και η λοβοτομή εφαρμόζονταν στους ασθενείς, με τους γιατρούς να θεωρούν ότι με αυτό τον τρόπο γιάτρευαν την τρέλα.

Το 1881 ήρθε η καταστροφή. Οι διαγνώσεις ψυχικών ασθενειών, και το κοινωνικό στίγμα που τις συνόδευε, αυξήθηκαν ραγδαία. Ξαφνικά στις γαλήνιες εγκαταστάσεις του Trans-Allegheny Lunatic Asylum επικράτησε χάος. Οι 250 ασθενείς που χώραγε το κτίριο έγιναν 717 εκείνη τη χρονιά, 1.661 το 1938, 1.800 το 1949 και έφτασαν του 2.600 το 1950! Τα δωμάτια δεν χώραγαν τους διαταραγμένους ασθενείς και μέρα με τη μέρα οι συνθήκες νοσηλείας χειροτέρευαν. Οι ασθενείς στοιβάζονταν ο ένας πάνω στον άλλο, κάποιες φορές μέσα σε ένα δωμάτιο ζούσαν 4 και 5 μαζί. Η παραγωγή της φάρμας και των γαλακτοκομικών εγκαταστάσεων , ου συνήθως επαρκούσε για να σιτίσει 250 ασθενείς, δεν έφτανε. Τώρα έπρεπε να ταϊστούν πολλοί περισσότεροι, κάτι που δεν ήταν εφικτό, με αποτέλεσμα οι τρόφιμοι να παραμένουν νηστικοί και η ψυχική τους υγεία να χειροτερεύει μέρα με τη μέρα. Η κατάστασή τους δεν ήταν πλέον δυνατό να ελεγχθεί. Εξαγριωμένοι ασθενείς έτρεχαν στους διαδρόμους και το λιγοστό προσωπικό δεν μπορούσε πλέον να τους αντιμετωπίσει. Επιληπτικοί, αλκοολικοί, ψυχικά διαταραγμένοι ακόμα και ναρκομανείς είχαν μετατραπεί σε ένα συνονθύλευμα που κανείς δεν μπορούσε να διαχειριστεί.

Όπως ήταν αναμενόμενο οι συνθήκες αυτές τράβηξαν το ενδιαφέρον του Τύπου και συγκεκριμένα των δημοσιογράφων της εφημερίδας Charleston Gazette, που μπήκαν στο εσωτερικό του φρενοκομείου για να δουν και να μεταφέρουν στον έξω κόσμο την κατάσταση που επικρατούσε. Όσα είδαν σόκαραν τους ίδιους και κατά συνέπεια την κοινή γνώμη. Ασθενείς κοιμόντουσαν στο πάτωμα, σε δωμάτια με λιγοστά κρεβάτια που δεν τους χώραγαν όλους, χωρίς θέρμανση. Ο υπερπληθυσμός είχε οδηγήσει σε υπερκόπωση τους εργαζόμενους του ασύλου, με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνουν να ασχοληθούν με την υγιεινή των ασθενών και την καθαριότητα του χώρου. Πολύ συχνά τους πιο… τρελούς ασθενείς τους αλυσόδεναν σε κλουβιά -θέλοντας να εξασφαλίσουν χώρο για άλλους ασθενείς- και εκείνοι πάλευαν σαν άγρια ζώα να απελευθερωθούν, ζώντας μέσα στις ίδιες τις ακαθαρσίες τους. Μέσα στο πέρασμα των χρόνων ασθενείς σκότωσαν από τη μανία τους άλλους τρόφιμους, ενώ γυναίκες εργαζόμενοι έπεσαν θύματα βιασμού. Τα άλλοτε μεγάλα και φωτεινά δωμάτια του Trans-Allegheny Lunatic Asylum ήταν καλυμμένα με βρωμιές, κάνοντας ακόμα σκοτεινότερους τους χώρους του φρενοκομείου. Οι ταπετσαρίες είχαν ξεφλουδίσει από τη φθορά, αν και κάποιες είχαν πέσει στα οργισμένα χέρια των ασθενών που τις ξέσκιζαν πάνω στα βίαια ξεσπάσματά τους. Ο χώρος του νεκροταφείου, που φιλοξενούσαν οι εγκαταστάσεις του ασύλου, είχε επεκταθεί, προκειμένου να χωρέσουν όλοι οι ασθενείς που τελικά πέθαιναν εκεί.

Η εφημερίδα Charleston Gazette ξεκίνησε μια εκστρατεία με στόχο να μπει λουκέτο στο Trans-Allegheny Lunatic Asylum και τέλος στις απάνθρωπες συνθήκες νοσηλείας των ψυχικά διαταραγμένων. Τελικά, μετά από σχεδόν έναν αιώνα λειτουργίας, το φρενοκομείο έκλεισε για πάντα τις πόρτες του το 1994. Έμεινε για μερικά χρόνια κλειστό μέχρι που το 2008 το αγόρασε ο επενδυτής Joe Jordan και το άνοιξε για τουριστικές επισκέψεις, με στόχο να μαζέψει χρήματα για να το ανακαινίσει. Σήμερα οποιοσδήποτε μπορεί να κλείσει εισιτήριο για μια επίσκεψη στο Trans-Allegheny Lunatic Asylum. Μάλιστα όσοι το έχουν επισκεφτεί λένε ότι συνεχίζει να διατηρεί τον αέρα εκείνης της εποχής, σαν οι ασθενείς του να το έχουν στοιχειώσει, παίρνοντας εκδίκηση για τα βάσανα που πέρασαν.