Σαν σήμερα, στις 16 Σεπτεμβρίου 1967, ο αρχαιολόγος Σπυρίδων Μαρινάτος έκανε μια ανακάλυψη που άλλαξε για πάντα την εικόνα της προϊστορικής Μεσογείου. Στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης ήρθε στο φως ένας ολόκληρος οικισμός της Εποχής του Χαλκού, θαμμένος για περισσότερα από 3.500 χρόνια κάτω από την ηφαιστειακή τέφρα.
Ο Μαρινάτος είχε ήδη από τη δεκαετία του ’30 διατυπώσει την τολμηρή θεωρία ότι η έκρηξη της Θήρας οδήγησε στην παρακμή του μινωικού πολιτισμού. Όταν ξεκίνησε τις ανασκαφές, δεν περίμενε να βρεθεί μπροστά σε μια ολόκληρη πόλη που έμοιαζε σαν να είχε σταματήσει ο χρόνος.

Τα σπίτια του Ακρωτηρίου, πολλά δίπατα και τρίπατα, διατηρήθηκαν σχεδόν άθικτα, με τοιχογραφίες απαράμιλλης αισθητικής, όπως οι περίφημες «Κροκοσυλλέκτριες» και οι τοιχογραφίες με τα δελφίνια, που αποκαλύπτουν την αγάπη των κατοίκων για τη φύση και τη θάλασσα. Στα δρομάκια βρέθηκαν λιθόστρωτα, αγγεία γεμάτα σιτηρά, ακόμη και αποχετευτικό σύστημα που δείχνει υψηλή τεχνολογική εξέλιξη, προκαλώντας θαυμασμό στους ειδικούς. Ο οικισμός χρονολογείται γύρω στον 17ο αιώνα π.Χ. και έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως η «μινωική Πομπηία» του Αιγαίου.
Η σημασία της ανακάλυψης ξεπέρασε τα όρια της αρχαιολογίας. Το Ακρωτήρι θεωρήθηκε ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον μινωικό πολιτισμό της Κρήτης και τον κυκλαδικό κόσμο, ενώ αρκετοί ερευνητές το συνέδεσαν με τον μύθο της χαμένης Ατλαντίδας που περιέγραψε ο Πλάτωνας. Η Σαντορίνη φάνηκε να αναδύεται όχι μόνο ως τόπος καταστροφής, αλλά και ως κέντρο εμπορίου και πολιτισμού που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προϊστορική Ευρώπη.
Ο Μαρινάτος παρέμεινε αφοσιωμένος στο Ακρωτήρι μέχρι τον θάνατό του το 1974, κατά τη διάρκεια των ίδιων ανασκαφών. Το έργο του συνέχισε ο Χρίστος Ντούμας και η ομάδα του, φέρνοντας στο φως περισσότερες πτυχές ενός πολιτισμού που είχε σκεπαστεί από την τέφρα, αλλά ξαναγεννήθηκε μέσα από αυτήν για να μιλήσει στο σήμερα.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1462: Το Κάστρο της Μυτιλήνης παραδίδεται υπό όρους από τον Γενουάτη Νικόλαο Γκατιλούζι στον σουλτάνο Μεχμέτ Β’. Οι Οθωμανοί αθετούν τη συμφωνία και ξεσπούν σε σφαγές και λεηλασίες εις βάρος των Ελλήνων κατοίκων, αφήνοντας ανεξίτηλο στίγμα στην ιστορία του νησιού.
1835: Ο φυσιοδίφης Κάρολος Δαρβίνος φτάνει στα νησιά Γκαλάπαγκος. Κατά την πεντά εβδομάδων παραμονή του καταγράφει παρατηρήσεις στο μοναδικό ζωικό βασίλειο, που θα αποτελέσουν τη βάση για τη θεωρία της φυσικής επιλογής.
1934: Η πρώτη εμφάνιση του Ντόναλντ Ντακ σε εφημερίδα! Η πιο γκρινιάρα πάπια της Ντίσνεϊ κάνει ντεμπούτο σε κόμικ-στριπ, πριν κατακτήσει τον κόσμο του κινηματογράφου και γίνει σύμβολο… νεύρων αλλά και γέλιου.

1967: Ο αρχαιολόγος Σπυρίδων Μαρινάτος αποκαλύπτει στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης έναν προϊστορικό οικισμό μοναδικής σημασίας. Η ανακάλυψη θεωρείται από τις σημαντικότερες στον αιγαιακό χώρο, φέρνοντας στο φως μία ολόκληρη πόλη της Εποχής του Χαλκού.
1970: Ο Παναθηναϊκός κάνει την αρχή της ιστορικής πορείας του προς το Γουέμπλεϊ. Στον πρώτο αγώνα του Κυπέλλου Πρωταθλητριών νικά στο Λουξεμβούργο με 2-1 τη Ζενές Ες, γράφοντας την πρώτη σελίδα ενός θρύλου του ελληνικού ποδοσφαίρου.
1982: Οι σφαγές στα στρατόπεδα Σάμπρα και Σατίλα στον Λίβανο συγκλονίζουν τον κόσμο. Χιλιάδες Παλαιστίνιοι άμαχοι δολοφονούνται από Λιβανέζους πολιτοφύλακες, με τον Ισραηλινό στρατηγό και μετέπειτα πρωθυπουργό Αριέλ Σαρόν να κατηγορείται ως ηθικός αυτουργός.
1991: Κάνει πρεμιέρα στη μικρή οθόνη η τηλεοπτική σειρά «Λάμψη» του Νίκου Φώσκολου. Έμελλε να γίνει η μακροβιότερη στην ελληνική τηλεόραση, με πάνω από 3.400 επεισόδια, επηρεάζοντας μια ολόκληρη γενιά τηλεθεατών.
2007: Διεξάγονται βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα. Νικητής αναδεικνύεται η Νέα Δημοκρατία του Κώστα Καραμανλή, εξασφαλίζοντας δεύτερη συνεχόμενη θητεία στη διακυβέρνηση της χώρας.
Γεννήσεις

1925 – B.B. King (Riley B. King), αμερικανός τραγουδιστής και κιθαρίστας, ο «βασιλιάς του μπλουζ». Παιδί του Μισισίπι, έγινε θρύλος για το συναίσθημά του, τις ανεπανάληπτες σόλο κιθάρας και τη «Lucille». Η καλλιτεχνική του πορεία με 18 βραβεία Grammy, το Presidential Medal of Freedom, το Kennedy Center Honors, εκατοντάδες ηχογραφήσεις και αμέτρητες εμφανίσεις σε όλο τον κόσμο τον κατέστησαν κορυφαίο πρεσβευτή των μπλουζ. Συνεργάστηκε με μουσικούς όπως ο Eric Clapton και οι U2, μύησε το κοινό σε τραγούδια-σταθμούς («The Thrill Is Gone», «Three O’Clock Blues») και παρέμεινε πηγή έμπνευσης για γενιές καλλιτεχνών.

1952 – Μίκι Ρουρκ (Philip Andre “Mickey” Rourke Jr.), Αμερικανός ηθοποιός, σεναριογράφος και πρώην πυγμάχος, με πολυτάραχη ζωή και έντονη προσωπικότητα. Καθιερώθηκε ως εμβληματικός πρωταγωνιστής τη δεκαετία του ’80 σε ταινίες όπως «9½ Εβδομάδες», «Rumble Fish», «Angel Heart», ενώ πρωταγωνίστησε ξανά με επιτυχία σε «Sin City» (2005) και «The Wrestler» (2008) κερδίζοντας Χρυσή Σφαίρα και BAFTA. Αποσύρθηκε προσωρινά για να ασχοληθεί με την πυγμαχία, επέστρεψε συχνά με δεύτερους ρόλους και αξιομνημόνευτες ερμηνείες και είναι γνωστός για τη θυελλώδη σχέση του με το Χόλιγουντ και την προσωπική του μεταμόρφωση μέσα από πολλές δυσκολίες και ανατροπές.

1953 – Κώστας Τριπολίτης, Έλληνας στιχουργός, ποιητής, σκηνοθέτης και αρθρογράφος, μία από τις πλέον επιδραστικές μορφές της σύγχρονης ελληνικής στιχουργικής. Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 16 Σεπτεμβρίου 1953, σπούδασε κινηματογράφο, νευροψυχολογία και γλωσσολογία στη Γερμανία. Υπογράφει στίχους σε εμβληματικά τραγούδια όπως «Δε λες κουβέντα», «Ανεμολόγιο», «Νταλίκα», «Φράγμα», «Επιβάτης», «Ερηνούλα μου», «Συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα» και «Όλα από χέρι καμένα», με συνεργασίες με τους Θεοδωράκη, Μικρούτσικο, Μούτση, Κραουνάκη και Νταλάρα, Μπέλλου, Παπακωνσταντίνου μεταξύ άλλων. Παρουσίαζε για χρόνια την εκπομπή «Εδώ Μεσάνυχτα» στο Δεύτερο Πρόγραμμα, συγγράφοντας, σχολιάζοντας και μεταφέροντας κοινωνικά και πολιτικά μηνύματα με ξεχωριστή γραφή.

1956 – Ντέιβιντ Κόπερφιλντ (David Seth Kotkin), Αμερικανός ταχυδακτυλουργός και illusionist, ο πιο εμπορικά επιτυχημένος μάγος στην ιστορία. Καθιέρωσε το μαγικό θέαμα με θεατρικότητα και αφήγηση, μετρώντας 21 βραβεία Emmy, αστέρα στη Λεωφόρο της Δόξας, 11 Παγκόσμια Ρεκόρ Guinness και τεράστια έσοδα box office. Έγινε διάσημος για θρυλικές παραστάσεις όπως η εξαφάνιση της Ελευθερίας, το «πέταγμα» στη σκηνή και το πέρασμα μέσα από το Σινικό Τείχος της Κίνας. Παραμένει σημείο αναφοράς στη μαγεία, με διεθνή αναγνώριση και διαχρονική επιρροή.

1957 – Σταμάτης Γονίδης, Έλληνας τραγουδιστής, συνθέτης και στιχουργός του λαϊκού τραγουδιού, με πολυετή και επιτυχημένη καριέρα. Γεννήθηκε στην Κύθνo στις 16 Σεπτεμβρίου 1957, ξεκίνησε ως ναυτικός και γρήγορα στράφηκε στο ελληνικό τραγούδι. Διακρίθηκε για τις ερμηνείες και τις συνθέσεις του από τη δεκαετία του ’80, ενώ κάθε δίσκος του στη δεκαετία του ’90 έγινε χρυσός ή πλατινένιος. Έχει προσφέρει πάνω από 50 δίσκους, εκατοντάδες τραγούδια και συνεργασίες με κορυφαίους καλλιτέχνες, ενώ παραμένει ενεργός στη σκηνή ως μία από τις πιο χαρακτηριστικές φωνές του σύγχρονου ελληνικού λαϊκού τραγουδιού.
Θάνατοι

1977 – Μαρία Κάλλας (Maria Callas), κορυφαία ελληνίδα υψίφωνος και διεθνής ντίβα της όπερας. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη (1923) από Έλληνες μετανάστες, σπούδασε στην Αθήνα και διέπρεψε στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου. Η φωνή, η τεχνική και η μοναδική σκηνική της προσωπικότητα άλλαξαν την ιστορία της όπερας και της χάρισαν το προσωνύμιο «La Divina» («Η Θεϊκή»). Έγινε εμβληματική φιγούρα χάρη στην ερμηνευτική της δύναμη, το εξαιρετικό ρεπερτόριο και τη θυελλώδη προσωπική ζωή, επηρεάζοντας ανεξίτηλα την παγκόσμια μουσική σκηνή.
Εορτολόγιο
Ευφημία, Λουντμίλα
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Διεθνής Ημέρα για τη Διατήρηση της Στιβάδας του Όζοντος
Διεθνής Ημέρα Επεμβατικής Καρδιολογίας
Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας